Türkiye’de açıklanan resmi Covid-19 olay sayısının doğruluğu tartışılırken, bu bahis milletlerarası kamuoyunda da büyük ilgi gördü. Milletlerarası basında Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın, “Her olay olumlu değildir. Her olay hasta değildir, olumlu çıkıp semptom göstermeyenler var. Vefat sayılarındaki tezler ise birtakım belediyelerin aldatıcı datalarına dayanıyor” kelamları geniş yer buldu.
Türkiye’nin semptom gösteren hasta sayılarını açıklaması sonrası dünyadaki olayların durumu merak konusu oldu. BBC Türkçe salgından en çok etkilenen ülkelerin olayları nasıl kayıtlara geçirdiğini derledi.
BEKLENEN VE KESİN AYRIMI
– ABD: Dünyada en fazla olayın ve can kaybının görüldüğü ABD kesin teşhislerin yanı sıra mümkün hadiseleri da bilgilerine ekliyor. ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’nin (CDC) internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran, 14 Nisan’dan bu yana olası olaylar ile kesin teşhislerin toplam sayısı açıklanıyor. Can kayıpları için de tıpkı halde hem mümkün hadiseler hem de kesin teşhislerin toplam sayısı veriliyor.
CDC, teyit edilmiş kesin olay ya da mevti, “Covid-19 için doğrulayıcı laboratuvar olgusu kriterinin karşılanması” olarak tanımlıyor.
FARKLI TEŞHIS KİTLERİ
– Hindistan: Dünyada en fazla olay sayısına sahip ikinci, can kaybı görülen üçüncü ülke olan Hindistan’da bilgiler, Hindistan Tıp Araştırmaları Kurulu tarafından açıklanıyor. Bilgilerin odağında ise test sayıları yer alıyor.
Hindistan’da trende ateş ölçümü yapılan bir yolcu.
Ülkede Covid-19 teşhisi için PCR’ın yanı sıra TrueNat ve CBNAAT üzere farklı teşhis kitleri de kullanılıyor. Testlerin yapıldığı hastanelerden gelen sonuçlar tek bir merkezde toplanarak açıklanıyor. Ayrıyeten, süratli antikor testleri de yapılıyor. Hindistan da test sonucu müspet çıkan hadiseleri kesin teşhis olarak açıklıyor.
DURUŞMA KARARIYLA AÇIKLAMA
– Brezilya: Dünyada en fazla olayın görüldüğü üçüncü ülke olan Brezilya’da yeni olay sayısı, toplam olay sayısı, her 100 bin bireye düşen olay sayısı, mevt, toplam mevt ve her 100 bin şahsa düşen vefat sayısı açıklanıyor. Brezilya’da açıklanan günlük olay sayılarına klinik teşhis konulan, tomografi sonucunda bulgu tespit edilen ve PCR testi müspet çıkan hastalar da ekleniyor. Antikor testi müspet çıkanlar ise toplam hadise sayısına dahil ediliyor.
Sao Paulo’da bir hemşire ağır bakım hastasıyla ilgileniyor.
Brezilya hükümeti, Haziran ayında toplam vefat ve hadise sayısını duyurmayı bıraktı lakin Yüksek Duruşma kararı sonrası sayılar tekrar açıklanmaya başladı.
– Rusya: Rusya olay sayısını yapılan PCR testi sonucunun müspet olması kriterine nazaran belirliyor. Bilgiler günlük olarak ve bölgelere nazaran, hükümetin kurduğu Covid-19 bilgilendirme sitesinden yayımlanıyor. Lakin Rusya’da temel tartışma yaratan mevzu hadise sayıları değil, can kayıpları oldu.
Rusya, test sonucu olumlu olan Covid-19 hastalarının tedavi sırasında bir diğer sıhhat probleminden ötürü hayatını kaybetmesi halinde, bu şahısları corona virüsü kaynaklı vefat verisine eklemiyor.
SEMPTOMLARA NAZARAN BAŞKA
– Çin: Corona virüsünün ortaya çıktığı Çin, olay tanımlamasını salgının başlangıcından bu yana yedi kere değiştirdi. Her değişiklikle birlikte olay tarifinin da kapsamı genişletildi. Çin, Mart ayında yapılan değişikliğe kadar, Türkiye’deki üzere test sonucu müspet çıksa da asemptomatik olan şahısları olay sayısının içine dahil etmiyordu.
Çin, artık test sonucunun yanı sıra klinik bulguları ve asemptomatik bireyleri de olay sayılarına eklemeye başladı. Ulusal Sıhhat Kurulu tarafından açıklanan olay sayılarında tedavi altında olan şahıslar, olayların lokal bulaş olup olmadığı ve asemptomatik lakin teşhis konan bireylerin sayılar da başka ayrı açıklanıyor.
ALT BAŞLIKLARLA PAYLAŞIYORLAR
– İtalya: Mayıs ayından bu yana olaylar Sıhhat Bakanlığı tarafından internet sitesinde yayımlanıyor. Günlük tabloda ülkenin her bir bölgesindeki hadiseler, iyileşenler, hayatını kaybedenler, yapılan test sayıları üzere bilgiler paylaşılıyor.
Test sonucu müspet çıkan hastalara ait bilgiler ise “hastanede tedavi gören semptomlu kişiler”, “yoğun bakımdakiler” ve “evde karantinada tutulanlar” alt başlıklarıyla başka ayrı veriliyor. Günlük tabloda salgının başından bu yana tespit edilen toplam hadise sayısı ve günlük olay artışı bilgileri de yer alıyor.
– Birleşik Krallık: Günlük açıklanan datalarda, en az bir kere laboratuvar tahlilinde PCR test sonucu olumlu çıkmış şahıslar olay olarak kabul ediliyor. Hükümetin mevzuyla ilgili resmi sitesinde, test sonucu müspet çıkan şahısların ya örnek alındığı tarihte ya da sonucun bildirildiği tarihteki datalara eklendiği belirtiliyor. Bölgesel bilgilerde de kişinin ikamet yeri baz alınıyor.
Bir kişinin birden çok kere PCR test sonucunun olumlu çıkması durumunda, bu kişi yinelenmiş değil, tek bir hadise olarak bilgilere yansıtılıyor.
Sözcü
