27 Eylül’de tırmanan Azerbaycan-Ermenistan tansiyonunda dün kara bir gün olarak tarihe geçti… Ermenistan ordusu, dün gece yarısı beşerler uykudayken sivillere saldırdı. Atakta onlarca insan ömrünü yitirirken çok sayıda insan yaralandı ve birçok konut de yıkıldı. Ermenistan’ın dünyayı dehşete düşüren bu saldırısının akabinde umut verici bir gelişme yaşansa da bu da kısa bir müddet sevindirdi.

Dün gece Azerbaycan ve Ermenistan ortasında insani süreksiz ateşkes ilan edildi.

Milletlerarası kamuoyu ateşkes kararına büyük ehemmiyet verdiğini ve desteklediklerini açıklarken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, “Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki insani ateşkes kararından çok mutluyuz. Bu ateşkes önkoşullara bağlı olmamalı ve taraflar tarafından uygulanmalı. Fransa bu mevzuyu yakından takip edecek ve düşmanlıkların büsbütün son bulacağı ve makul bir halde müzakerenin süratlice başlamasını umut ediyoruz” dedi. Ancak Macron’un bu açıklamaları birkaç saat içinde manasını yitirdi. 18 Ekim gece yarısı başlayan ateşkes ne yazık ki imzaların atılmasının üzerinden birkaç saat geçmeden ihlal edildi.

Azerbaycan Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 18 Ekim’de saat 00.00’dan itibaren yeni bir süreksiz insani ateşkes kabul edilmesine karşın, Ermenistan ordusunun bir defa daha muahedeyi büyük ölçüde ihlal ettiği belirtildi.

Açıklamada, Ermenistan ordusunun Cerbayıl’ın etrafındaki bölgelere ve Araz Irmağı boyunca kurtarılan köylere havan ve toplarla ateş ettiği bildirildi.
Askerler ortasında rastgele bir kayıp verilmediği söz edilen açıklamada, taarruzlara Azerbaycan ordusu tarafından gerekli karşılığın verildiği aktarıldı.
Tüm cephe boyunca denetimin Azerbaycan ordusunda olduğu da söz edildi.

ATEŞKES DÜN GECE BAŞLADI AMA…

Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Ermenistan ile ateşkes kararının alındığını duyurdu. Süreksiz insani ateşkes 18 Ekim mahallî saatle 00.00’dan itibaren yürürlüğe girdi.

Bakanlığın açıklamasında “Bu karar AGİT Minsk Kümesi eş liderlerini temsilen ABD, Fransa ve Rusya liderlerinin 1 Ekim 2020 tarihli AGİT Minsk Kümesi eş liderlerinin 5 Ekim 2020 tarihli açıklamasına dayanmaktadır. Karar 10 Ekim Moskova bildirisine uygun olarak kabul edildi” denildi.

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Anna A. Naghdalyan ise toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “Ermenistan ve Azerbaycan 18 Ekim’de lokal saatle 00.00 prestiji ile insani ateşkesi kabul etti” dedi.

Ermeni atağında meskenine bir bombanın düşmesi sonucu hayatını yitiren Royal Şahnazarov’un cenazesi dün gerçekleşti. Şahnazarova’nın yakınları zahmetle sakinleştirilebildi.

DAHA EVVEL DE İHLAL ETMİŞLERDİ

İki ülke daha evvel de ateşkes ilan etmiş ancak Ermenistan, Rusya arabuluculuğundaki ateşkes mutabakatını tekrar ihlal etmişti… 9 Ekim’de Moskova’da bir ortaya gelen iki ülkenin dışişleri bakanlarının toplantısından ateşkes kararı çıkmıştı. Lakin o kararın üzerinden 8 gün geçmesine karşın Ermenistan ateşkes kararını tekraren sefer ihlal etti.

Başta Azerbaycan’ın en büyük ikinci kenti Gence olmak üzere birçok sivil yerleşim bölgesine saldıran Ermeni ordusunun en sert saldırısı evvelki gece yaşandı. Sivilleri amaç alan Ermeni ordusu, dün gece yarısı beşerler uykudayken atak düzenledi. Gence ve Mingeçevir’i amaç alan füze akınında 2’si çocuk 13 kişi hayatını kaybetmiş, 52 kişi yaralanmıştı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev, Ermenistan’ın Gence’ye düzenlediği füze taarruzunda 40’tan fazla meskenin yıkıldığını duyurdu. Füzelerin isabet ettiği bölgede çok sayıda sivil enkaz altında kaldı.

ALİYEV: ERMENİ UÇAĞINI DÜŞÜRDÜK

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, atak sonrası sabah saatlerinde kameralar karşısına geçerek değerli açıklamalarda bulunmuş ve “Bu namert hareketler Azerbaycan halkının iradesini kıramayacak. İntikamımızı savaş meydanında alırız. Biz hiçbir vakit sivillere saldırmayacağız” demişti.

Aliyev’in açıklamalarından birkaç saat sonra Azerbaycan, Ermenistan’a ilişkin Su-25 savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı.

10 yaşındaki kızı Narin ile birlikte eşi Sevil’i de taarruzda yitiren Timur Xaligov, dün hayatının en acı gününü yaşadı.

TANSİYONUN SEBEBİ ERMENİ İŞGALİ

Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte Karabağ, Ermenistan ve Azerbaycan ortasında bir tansiyon bölgesi haline geldi. Karabağ Ermenileri, Karabağ’ın Sovyet Azerbaycan’dan Sovyet Ermenistan’a geçmesi gerektiğini talep etmesiyle tırmanan tansiyon 20 yılı aşkın bir müddettir devam ediyor.

Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve memleketler arası toplum tarafından Azerbaycan’ın bir modülü olarak tanınıyor. Fakat Azerbaycan’ın topraklarının yaklaşık yüzde 20’sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki birtakım bölgeler, 1990’ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyor. Bölgede 1991 yılında ‘Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ ilan edildi. Lakin burayı milletlerarası alanda Ermenistan dahil hiçbir ülke tanımadı.

Bölgedeki tansiyon bölgedeki doğalgaz ve petrol boru çizgisi koridoru münasebetiyle milletlerarası kamuoyu tarafından da yakından takip ediliyor.

KAN DONDURAN VAKA: HOCALI KATLİAMI

Hocalı Katliamı, Karabağ Savaşı sırasında 26 Şubat 1992 tarihinde Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ bölgesindeki Hocalı kasabasında yaşanan ve Azeri sivillerin Ermenistan’a bağlı kuvvetler tarafından toplu biçimde öldürülmesi hadisesidir.

Ermeni güçleri 1992 yılının 25 Şubatı 26 Şubat’ta bağlayan gecede bölgedeki 366. Alayın da takviyesi ile evvel giriş ve çıkışını kapadığı Hocalı kasabasında, Azeri resmî kaynaklarına nazaran, 83 çocuk, 106 bayan ve 70’ten fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 sakin öldürülmüş, toplam 487 kişi ağır yaralanmıştır. 1275 kişi ise rehin alınmış ve 150 kişi ise kaybolmuştur. Cesetler üzerinde yapılan incelemelerde cesetlerin birçoğunun yakıldığı, gözlerinin oyulduğu, başları kesildiği görülmüştür. Gebe bayanlar ve çocukların da maruz kaldığı tespit edilmiştir.

Bütün dünyanın kanını donduran Hocalı Katliamı 1992’de yaşanmıştı.

Dağlık Karabağ bölgesinin en değerli zirvelerinden birisinde olan Hocalı kasabası Ermeni güçleri için değerli bir askerî maksat niteliği taşımaktaydı. Kasaba Hankendi’yle Ağdam’ı bağlayan yolun üzerinde bulunup bölgenin tek havalimanı için üs pozisyonundaydı. İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün raporuna nazaran Hocalı kasabası Hankendi’yi top ateşine tutan Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından üs olarak kullanıldığı için Ermeni kuvvetler tarafından top ateşine tutulmaktaydı.

Aralık 1991’de Hankendi etrafında yerleşen ve Azerilerin yaşadığı Kerkicahan kasabasının alınmasından sonra, Hocalı kasabası büsbütün Ermeni ablukasında kaldı. 30 Ekim’den itibaren karayoluyla ulaşım kapanmış ve tek ulaşım vasıtası olarak helikopter kalmıştı. 20 Kasım 1991’de Hocavend semalarında Mi-8 helikopterin Ermeni kuvvetler tarafından vurulması ve sonuçta birkaç Azerbaycan devlet resmileri, Rus ve Kazak gözlemciler dahil 20 kişinin vefatından sonra, hava ulaşımı da kesilmişti. İşgalden evvel 1991-1992 kış aylarında Hocalı daima olarak bombalanmıştır. Hocalı’dan çıkmış mültecilerin İnsan Hakları İzleme Örgütü’ne söylediklerine nazaran, birtakım durumlarda bombardımanlar açıkça sivil amaçlara karşı yönlendirilmiştir. Taarruz öncesi, birkaç aydır kasaba elektrik ve gazdan yoksundu.

Sözcü