Rusya ve Ukrayna ortasındaki gerginliğe bir de Türk İHA’ları eklendi. Türkiye’ni Ukrayna ile askeri manada yaptığı mutabakatların ve İHA satışlarının Rusya ile gerginliğe sebep olabileceği yorumları yapılırken, Ankara ve Kremlin idareleri ortasında telefon trafiği yaşanıyor.

Son devirde Türkiye ve Ukrayna ortasında askeri ve ticari manada yapılan iş birlikleri sürat kazandı. Lakin bu durum Türkiye’nin bir öteki müttefiki olan Rusya’da reaksiyona neden oldu. ABD merkezli Bloomberg’e konuşan üst seviye kaynaklara nazaran Türkiye, Ukrayna’ya daha evvel açıklanan sayılardan çok daha fazla Bayraktar TB2 SİHA tedarik etti.

Ukrayna’nın ayrılıkçı Donbas bölgesindeki topçu silahlarını imha etmek için Ekim ayında birinci kere ateşlenen Bayraktar TB2 insansız hava araçları, Türkiye’yi Kiev’in en kıymetli destekçilerinden biri yapan ikili münasebetlerde de kıymetli bir yere sahip.

Bloomberg’e konuşan ve ismini açıklamak istemeyen kaynaklar, Türkiye’nin Ukrayna’ya bilinenden çok daha fazla sayıda Bayraktar satışı gerçekleştirdiğini sav ederken, yeni siparişlerin de yolda olduğunu aktardı. Hem Bayraktar hem de Türk hükümeti sözcüleri, bugüne kadar Ukrayna’ya satılan drone sayısı hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

‘CİDDİ SONUÇLARI OLABİLİR’

ABD, Avrupalı müttefiklerini Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in mümkün bir işgale hazırlık olarak Ukrayna sonuna asker yığdığı konusunda uyardı. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’u muhtemel bir akının “ciddi sonuçları” konusunda uyardı. Kremlin bu türlü bir planı olduğunu reddediyor, lakin Ukrayna’nın ülkenin doğusundaki Rus dayanaklı ayrılıkçılara saldırma riski bulunduğunu söylüyor. Kiev hükümeti ise Moskova’nın argümanını reddediyor.

Bloomberg, Ukrayna’ya yapılan insansız hava aracı satışları Moskova’da öfkeye neden olduğunu ve Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan’ın Putin ile olan alakasında gerginliğe neden olduğunu öne sürdü.

ERDOĞAN-PUTİN GÖRÜŞMESİ 

Kremlin’den yapılan açıklamaya nazaran Putin, Cuma günü Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinde Ukrayna’nın insansız hava araçlarını “provokatif” kullanımını kınadı. 9 Kasım’da yaptığı telefon görüşmesinde Lavrov, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu Moskova’nın Türkiye’nin Ukrayna’yı “askerileştirmesi” konusundaki telaşlarını “mümkün olduğunca ciddiye alınması” konusunda uyardı.

Selcan Hacaoglu ve Marc Champion imzalı yazıda, Ukrayna’nın, İHA’ları ve Türk iştirakini hayati değerde gördüğü de öne sürülüyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelenskiy, 2019’da vazifeye başlamasından bu yana Erdoğan ile öbür tüm yabancı önderlerden daha fazla bir ortaya geldiği aktarıldı. İki ülke ortasında dışişleri ve savunma bakanlarını içeren resmi bir yapı kurulurken Türkiye, Ukrayna’nın yarımadanın Rusya tarafından ilhakını bilakis çevirmeyi amaçlayan Kırım Platformu’na katıldı.

DAHA FAZLA MUAHEDE YOLDA

Haberde, Ukrayna hükümetinin de Türk insansız hava araçları üretecek tesisler için topraklar satın aldığı belirtildi. Bloomberg’e konuşan üst seviye bir Türk yetkiliye nazaran, Türkiye’nin Ukrayna’nın Zenit-2’sine misal uzay roketlerinin ortak üretimi de dahil olmak üzere iki ülke ortasında daha fazla mutabakatın yolda olduğunu söyledi. Yetkili,  Türkiye’nin böylesine bir roketi elde etmesi balistik füze geliştirme çalışmalarına da katkı sağlayabileceğini lakin Türk yetkililer Ankara’nın niyetinin bu tarafta olmadığını belirtti.

Bir öteki üst seviye Türk yetkiliye nazaran ise Kiev ile ortaklaşa olarak çalışmak, Türkiye’nin süratle büyüyen silah üreticileri için bir müşteri ve motor teknolojisi tedarikçisi yaratmanın yanı sıra, Moskova’ya karşı Ankara için bir kaldıraç sağlıyor.

‘ANKARA İLE İLGİLERİN KOPMASINA NEDEN OLMAZ’

Carnegie Memleketler arası Barış Vakfı Moskova Merkezi yöneticisi Dmitri Trenin’e nazaran insansız hava araçları, Rusya ordusunu endişelendirmek için şaşırtan bir silah değil ve Putin’in Ankara ile stratejik açıdan yararlı bir alakayı koparmasına neden olması da çok muhtemel görülmüyor.

Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü üyesi olan Türkiye, Rus S-400 uçaksavar sistemlerini satın almak için ABD liderliğindeki ittifakın muhalefetine meydan okurken, birebir vakitte Rusya’nın Karadeniz filosunun Akdeniz’e girişini sağlayan İstanbul ve Çanakkale boğazlarını ve ayrıyeten ABD donanmasının Karadeniz’e girişini denetim ediyor.

”HEM NATO HEM RUSYA’YA YAKIN OLMA ÇABASI”

Moskova merkezli insansız hava aracı uzmanı Denis Fedutinov’a nazaran Bayraktar TB2 insansız hava araçları büyük, yavaş ve radyo denetimli, çağdaş uçaksavar sistemleri ve jetlerin vurulmasını kolaylaştırıyor. İstanbul’daki Kadir Has Üniversitesi’nde memleketler arası münasebetler profesörü olan Soli Özel’e nazaran, Türkiye’nin Ukrayna ile bağlantısı, Erdoğan’ın hem Rusya hem de NATO ile bağları sürdürme eforunun bir modülü.

Özel, “Stratejik olarak Türkiye, Rusya’nın Karadeniz’e hakim olmasını istemiyor lakin tıpkı vakitte ayaklarına da basmak da istemiyor” diyen Özel, Rus ve Osmanlı imparatorluklarının Karadeniz etrafındaki topraklarda bir düzineden fazla savaşa girdiğini kaydetti. Deniz. “Yani dengeleniyorlar.” dedi.

Sözcü