İstanbul Planlama Ajansı’nın konut raporuna nazaran İstanbulluların yüzde 95’i İstanbul’da kiraların yüksek olduğunu düşünüyor. Raporda 2021’de yeni kiraya çıkanlar için kiraların geçen seneye nazaran yüzde 66 zamlandığı ve kiracıların yüzde 72’sinin konut sahipleri ile bu periyotta sorun yaşadığı belirtildi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Planlama Ajansı’nın “Konut Sorunu Araştırması: İstanbul’da Mevcut Durum ve Teklifler raporu” dün yayımlandı.
Rapor İstanbul’da yaşanan kiralık konut krizinin çarpıcı boyutlarını sayılarla ortaya koydu.
1-7 Eylül 2021 tarihleri ortasında bilgisayar takviyeli telefon görüşmesi tekniği kullanılarak 647 İstanbullu ile yapılan araştırmaya nazaran İstanbulluların yüzde 95’i İstanbul’da kiraların yüksek olduğunu düşünüyor.
Araştırmalara nazaran, son 1 sene içerisinde konutunu değiştirenler dışarıda tutulduğunda İstanbul’da ortalama kira 1541 TL iken, son bir sene içerisinde kiralık konut tutan iştirakçilerin ortalama kirasının 2561 TL olduğu ortaya çıktı.
Buna nazaran, 2021’de yeni kiraya çıkanlar için kiralar geçen seneye nazaran yüzde 66 zamlandı.
Araştırma kapsamında görüşülen kiracıların yüzde 41’i ise pandemi periyodunda kiralarını ödeyemediğini yahut aksattığını belirtti.
BOŞ KONUT VAR FAKAT ERİŞİLEMİYOR
İBB bilgilerine nazaran Avrupa Yakası’nda Beylikdüzü, Başakşehir, Küçükçekmece ve Bağcılar ile Anadolu Yakası’nda Kadıköy, Ataşehir, Sancaktepe ve Tuzla’da boş konut stokunun yüksek olduğu görüldü. İstanbul’daki boş konut sayısı Avrupa’daki öteki kentlerle kıyaslandığında ise ortalamanın üzerinde. Bu da aslında İstanbul’da boş konut olduğunu, lakin herkes için erişilebilir olmadığını gösteriyor.
Raporda ayrıyeten, 2020 yılı sonu itibariyle fonksiyonlarından bağımsız olarak İstanbul’da yaklaşık 6 milyon 400 bin kayıtlı mesken bulunduğu ve bunların yaklaşık 4 milyon 400 bininde ikamet edildiği belirtildi. Buna nazaran mevcut kayıtlı ikameti olmayan mesken sayısının 1 milyon 800 bin adet olduğu
belirtildi.
2008 sonrası inşa edilmiş olan yapılar incelendiğinde ise toplamda 153 bin 240 adet yapının boş konut olduğu belirtildi. Ayrıyeten raporda, 2008 sonrası inşa edilen boş konutların yarattığı kentsel dokunun İstanbul’un kuzeyindeki orman alanlarına gerçek ilerlediği ve kırsal alanları tehdit ettiği tabir edildi.
KİRAYA YÜZDE 66 ARTIRIM
İstanbul’daki kiralık konut krizine dair sonuçlarsa raporun en çarpıcı kısımlarını oluşturdu.
Kirada oturmakta olan iştirakçilere sorulduğunda aylık kira fiyatının 2021’de geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 20 arttığı ortaya çıktı. Birebir soru mesken sahiplerine yöneltildiğinde ise yıllık kira gelirlerinin 14 arttığı hesaplandı.
Yapılan araştırmaya nazaran, son 1 sene içerisinde konutunu değiştirenler dışarıda tutulduğunda İstanbul’da ortalama kira 1541 TL iken son bir sene içerisinde kiralık mesken tutan iştirakçilerin ortalama kirasının 2561 TL olduğu ortaya çıktı. Münasebetiyle 2021 yılında yeni kiraya çıkacakların 2020 ve öncesinde kiraya çıkanlara nazaran yüzde 66,2 oranında daha yüksek kira bedeliyle karşılaştığı gözlemlendi.
Son kira artış devrinde kiracıların yüzde 71,7’si mesken sahipleri ile, konut sahiplerinin ise yüzde 81,3’ü kiracılarıyla sorun yaşadığını belirtti.
Yükselen kiralarla ilgili makul kira artışının oranı sorulduğunda İstanbullular bu oranın yüzde 12,2 olması gerektiğini belirtti. Kiracı olan iştirakçiler bu oranı yüzde 11,6 olarak düşünürken İstanbul’da meskenini kiraya veren iştirakçiler yüzde 13,6 olması gerektiğini tabir etti.
TOKİ DAR GELİRLİ İÇİN KONUT ÜRETMİYOR
Rapordaki çarpıcı datalardan biri de toplumsal konutlarla ilgili. Dar gelirli toplumsal kümeler için üretilmesi gereken toplumsal konutlar konusunda TOKİ’nin sınıfta kaldığı görülüyor.
TOKİ’nin İstanbul projelerine bakıldığında tamamlanan 50 bin 918 konuttan yalnızca 678’inin alt gelir kümesi için üretildiği görüldü. İnşaat kademesinde olan konutlar da eklendiğinde bu sayı 766’ya çıktı.
İştirakçilerin yüzde 50,8’i İstanbul’daki kira artışının önüne geçmek için devletin kentte daha fazla toplumsal konut inşa etmesi gerektiğini belirtti.
Sözcü
