Corona virüsü pandemisi tüm dünyada hayatı alt üst ederken, yeni olağana adapte olan insanlık, alışkanlıklarını da önemli bir halde değiştirdi. Alışveriş merkezlerine daha az gidiyoruz, kendimizi daha çok parklara atıyoruz, konut ziyaretlerini sıklaştırdık, restoranlar, kafeler, müzeler, sinemalar, konserler, tiyatrolar şu sıra daha az ziyaret ettiğimiz yerler ortasında.
Bunda, bilhassa kültürel aktiviteler noktasında, elbette alınan kararlar ve getirilen kısıtlamaların da tesiri var. Bununla birlikte dehşet ve pandeminin doğurduğu ekonomik sakinlik da insanların hareketlerini ne bir halde etkiliyor.
Google da bu hareketleri ölçümleyerek COVID-19 Topluluk Hareket Raporu isminde bir rapor yayınlıyor ve insanların hareket alışkanlıklarındaki değişiklikleri paylaşıyor. Kıyaslama için referans tarih aralığı olarak 3 Ocak ve 6 Şubat tarihlerini belirleyen Google, bu aralıktaki ortalama hareketler ile 27 Eylül, 8 Kasım ortasındaki hareketleri kıyasladı. Biz de bu raporun en şimdiki halini tekrar ele aldık. İstanbul halkının toplu taşıma kullanma mecburiyeti bu bilgilerde de dikkat çekti.
İSTANBUL TOPLU TAŞIMADAN KOPAMIYOR
Market ve eczanelere gidişte Sao Paulo ve Kahire ile birlikte artış görülen üç kentten biri olan İstanbul; toplu taşıma kullanımında da pandemi öncesi ortalamasına hayli yakın bir seviyede seyrediyor.
Bu çarpıcı tabloda kullandığımız datalar daha geniş bir formda şu yerlerle ilgili hareket trendlerini kapsıyor:
- Perakende ve Rekreasyon: Restoran, kafe, AVM, cümbüş parkı, müze, kütüphane ve sinema vs.
- Parklar: Ulusal parklar, halk plajları, yat limanları, köpek parkları, plazalar ve halka açık parklar vs.
- Toplu Taşıma İstasyonları: Toplu taşıma merkezleri (örn. metro, otobüs ve tren istasyonları) üzere yerler
- İş yerleri
- Konutlar
- Market ve Eczaneler: Market, besin deposu, pazar, özel eserlerin satıldığı besin dükkanı ve eczaneler
Avrupa’nın büyük kentleri ve dünyanın kalabalık şehrileri ortasından seçtiğimiz 14 kentle İstanbul’u kıyasladık. İkinci dalganın tesiriyle gelen sokağa çıkma yasakları Avrupa’da hareketle ilgili sayıların sert bir halde düşmesine yol açarken ele aldığımız tüm kentler içinde perakende ve rekreasyon alanlarına yönelimin azalmadığı, mesken ziyaretlerinin de artmadığı tek bir kent bile yok.
Türkiye genelinde ise yüzdeler şu halde:
- Perakende ve Rekreasyon: -%25
- Parklar: +%22
- Toplu Taşıma İstasyonları: -%16
- İş Yerleri: -%6
- Konutlar: +%4
- Market ve Eczaneler: +%2
Üstteki bilgilerde görüldüğü üzere İstanbul’un toplu taşımaya bağımlı bir kent olarak Türkiye ortalamasının önemli manada üzerinde kaldığı görülüyor. İş hayatının devam etmek zorunda olduğu İstanbul’da vatandaşlar iş yerlerine gitmek için haliyle toplu taşıma kullanmaya devam ediyor.
Ele aldığımız tüm kentler içinde perakende ve rekreasyon alanlarına yönelimin azalmadığı, konut ziyaretlerinin de artmadığı tek bir kent bile yok. Fotoğraflar: Reuters
TOPLUMSALLAŞMA ARTIK KONUTLARDA
Londra, Paris, Milano ve Barcelona perakende ve rekreasyon alanlarına yönelimde en sert ve en büyük düşüşün yaşandığı kentler olarak dikkat çekerken bu dört kent ayrıyeten konut ziyaretlerinin de en çok artış gösterdiği dört kent olarak ona çıkıyor. Aslında bu bilgi, toplumsallaşma noktasında insanların tercihlerinin de zorunlulukların tesiriyle nasıl değiştiğini gösteriyor.
Google’ın bu dataları böylesi ayrıntılı bir formda elde edebiliyor olması, günümüz ve gelecekle ilgili olarak başımızda farklı soru işaretlerinin oluşmasına sebep olabilir fakat bu durum, öteki bir yazının konusu. Son olarak araştırmaya imza atan Google, dataları nasıl derlediğini de şöyle aktarıyor:
Bu bulguları, Google Hesabında Pozisyon Geçmişi ayarını aktifleştirmiş olan kullanıcılardan elde edilen datalara nazaran hesaplarız, yani bilgiler kullanıcılarımızın içinden bir örnek kümesi temsil eder. Tüm örneklerde olduğu üzere, bu bulgular daha geniş bir kitlenin teğe bir davranışını yansıtabilir yahut yansıtmayabilir.
KAYNAK: COVID-19 Topluluk Hareket Raporu, Google (Kasım 2020)
Sözcü
