Şibam, Yemen’de bulunan 7 bin nüfuslu bir kasaba. Kentin ismine birinci sefer MS 3. yüzyıla tarihlenen dokümanlarda rastlanmış. Geçmişte Hadramut Krallığı’nın başşehri olan kasaba, ününü mimari dokusuna borçlu.

UNESCO’nun Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Şibam’da tüm yapılar kerpiçten yapılmış ve bunlardan 500 kadarı yüksekliği 5 ilâ 11 kat ortasında değişen çok katlı konutlar.

Şibam’daki çok katlı yapıların pek birçoklarında, her katta bir ya da iki daire yer alıyor. Birden fazla bitişik nizamda inşa edilen ve konutlar ortasında sokak olarak 1-2 metrelik geçitlerin bırakıldığı kentin mimari yapısı, bedevi taarruzlarından korunmak için bu formda geliştirilmiş.

(Imago – Depo Photos)

Şibam’ın yaklaşık olarak 1700 yıllık bir kent olduğu sanılmakla birlikte, aslında kentte bulunan yapıların birden fazla 16. yüzyıldan kalma. Kerpicin dayanıksızlığı nedeniyle çabuk yıpranan meskenler yüzyıllar boyunca pek çok tamir ve yıkım da görmüş…

Şibam batılı kaynaklarda birden fazla vakit “en eski gökdelenler şehri” ya da “çölün Manhattan’ı” olarak anılıyor. Kent, kent planlamacılığının en eski ve en iyi uygulandığı yerlerden biri. Dünyadaki en yüksek kerpiç binalar, 30 metreyi aşan yükseklikleriyle Şibam’da bulunuyor.

(Imago – Depo Photos)

Bu yapılar dünyada apartman biçimi yapıların birinci örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Kerpiç yapıların dış cephelerine yağmur ve rüzgârlardan ziyan görmemesi için kalın bir mantolama süreci uygulanıyor ve cephelerin makul aralıklarla elden geçirilmesi gerekiyor.

Sözcü