Fatih Sultan Mehmet ile birlikte İstanbul’un fethini gerçekleştiren Zağnos Paşa’nın türbesi kendi ismini taşıyan caminin bahçesinde bulunuyor. Balıkesirli tarihçi Aydın Ayhan Zağnos Paşa’nın İstanbul’un fethinden sonra Midilli ve Mora adalarının fethi ile Trabzon’un fethinde kıymetli rol oynadığını söyledi.
İstanbul’un fethinde büyük fedakarlıkları olan Zağnos Paşa ile ilgili bilgiler veren Ayhan, fetih gecesini şu biçimde anlattı:
“İstanbul’un fethinde iki tane ordu vardı. Birisi Fatih’in ordusu, temel ordu, İstanbul’un surlarını saran orduydu. Bir de Galatasaray semtini arttan saran ordu vardı. Birinci ordunun kumandanı Fatih Sultan Mehmet Han, ikinci ordunun kumandanı da Zağnos Paşa idi.
İstanbul’un fethi sırasında gemilerin karadan yürütülmesini Zağnos Paşa’nın ordusu sağlıyor. Kuşatmada Bizanslılar bir sabah uyanıp bir bakıyorlar zincirlerle kapatılan Haliç’te Türk gemilerini görünce şaşırıp kalıyorlar. Haliç’deki zincirler aşağı üst 2 metre kalınlığında, 7-8 metre büyüklüğünde ağaçlar zincirlerle birbirine bağlanmış.
O vakte kadar Bizans’ın dış tarafında bütün müdafiler orada ve kendilerini savunuyorlar. İçeriye yani Haliç tarafındaki kalelerde ise birkaç nöbetçinin dışında gerçek dürüş kimsenin olmadığını biliyoruz. Bizanslılar bir sabah Haliç’in gemilerle dolu olduğunu görünce müdafilerin büyük bir kısmı oraya geliyor.
GECE YARISI SESSİZLİK HAKİM
28 Mayıs günü bütün ordu oruçlu ve bugün harp olmuyor, yalnızca toplar surları dövüyor. Gece yarısına gerçek birden her yere bir sessizlik hakim oluyor. Buna mum donanması diyorlar. Herkesin elinde ışıklar var ve o ışıklarla mum donanması yapıyorlar. Buna Bizanslılar çok şaşırıyor. Hatta dediklerine nazaran o gün hafif bir yağmur yağmış Ayasofya’nın kubbeleri mum donanmasıyla parlamaya başlıyor.
Gece yarısından sonra da tahminen saat 01.00-02.00’de temel ataklar başlıyor. Zağnos Paşa da o gece Fatih’in buyruğuyla Galata’da Cenevizlilerden büyük fıçılar satın alarak onlarla Haliç’e büyük bir köprü yaptırarak ordusunu İstanbul surlarının önüne getiriyor.
Fatih Sultan Mehmet İstanbul’un fethinde Hz. Peygamberden sonra tahminen Hz. Ebubekir periyodundan sonra İslam’da birinci ve son kere İslam Birliği sağlıyor. Dünyanın her tarafından Müslüman olanlar; Türkistan’dan, İran’dan hatta en büyük düşmanı olan Karamanoğullarından, Arabistan’dan çıkıp geliyorlar. Niçin? Zira tek şey burada İstanbul’un fethine şereflenmek için geliyorlar.
BİZANSLILAR ŞAŞIRIYOR
İslam Birliği oluştuktan sonra İstanbul fethediliyor ve Fetih Sultan Mehmet birkaç gün sonra kente giriyor ve Ayasofya’ya geliyor. Ayasofya ibadete açılıyor ve çok değişik şeyler oluyor orada ve herkesle birlikte Bizanslılar da şaşırıyor. Zira Bizans gemileri, Venedik gemileri var onlar ayrılıyor.
Osmanlı ordusu içinde de mesela Macarlar, Sırplar var. Lakin Bizans ordusu içinde de kaçak bir Osmanlı şehzadesi var. İstanbul fethedildikten sonra Çandarlı Halil Paşa bir biçimde hapsediliyor. Zira Halil Paşa Fatih’i iki sefer tahttan indirmiş birisi ve muhakkak bir mühlet sonra da idam ediliyor.
Onun akabinde Zağnos Paşa buraya geliyor. Hatta dediklerine nazaran Midilli’nin fethine gelirken Fatih Sultan Mehmet buraya (Balıkesir’e) geliyor. O vakit Zağnos Paşa Mescidi yapılmak üzere. Söylenene nazaran Zağnos Paşa sırtına taşları almış kendisi taşıyor. Zira İstanbul fethedilince bütün asker ganimetin 5’te 1’ini fatihlere yani kumandanlarına verir.
Fatih Sultan Mehmet Han Fatih lakabı bana kâfi diyerek ganimetten hisse istemez. Tıpkı biçimde Zağnos Paşa da bir şey almıyor, Akşemsettin de bir şey almıyor. Hasebiyle ganimetten hiçbir şey almayan Zağnos Paşa çalışanlara bir şey veremediği için kendisi personellik yapıyor.
ORUÇ GAZİ’NİN KIZIYLA EVLENDİ
Daha sonra Midilli fethediliyor ve Mora’nın fethi sırasında Fatih Sultan Mehmet Zağnos Paşa’yı tekrar çağırıyor. Zağnos Paşa Mora’nın fethinde de Fatih Sultan Mehmet ile bir arada ordu kumandanı olarak bulunuyor. Daha sonra Zağnos Paşa tekrar Balıkesir’e geliyor ve Fatih Sultan Mehmet Zağnos Paşa’yı Trabzon’un fethi için tekrar çağırıyor. O vakit Trabzon’da Rum İmparatorluğu var ve Zağnos Paşa davete uyarak gidiyor ve Trabzon’u fethediyor.
Hatta Trabzon’da hala Zağnos Köprüsü, Zağnos Mahallesi ve Zağnos’un fetihten sonra kente girdiği kapı vardır. Bu anda Trabzonluların birden fazla Zağnos Paşa’yı Trabzonlu sanırlar, zira orayı fetheden odur. Trabzon’un fethinden sonra Zağnos Paşa tekrar Balıkesir’e dönüyor ve Oruç Gazi diye buranın meşhur kumandanlarından birinin kızıyla evleniyor” (İHA)
Sözcü
