Türkiye iktisadı 2020 yılının üçüncü çeyreğinde beklentilerin de üzerinde yüzde 6.7 büyüdü.
2020 yılı üçüncü çeyreğinde bir evvelki yıla nazaran zincirlenmiş hacim endeksi olarak; sanayi yüzde 8,0, inşaat yüzde 6,4, tarım yüzde 6,2, arttı. Mesleksel, idari ve dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 4,5 azaldı.
Uzmanlara nazaran 3. çeyrekte yaşanan büyümenin iki nedeni var. Birincisi Covid-19 salgınına karşı alınan tedbirlerin gevşetilmesi ikincisi ise ekonomiyi tekrar canlandırmak için başlatılan düşük faizli kredi kampanyaları.
Bilgi Üniversitesi İktisat Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent
PROF. BAŞLEVENT: SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Bilgi Üniversitesi İktisat Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent bahis hakkında sozcu.com.tr’ye değerlendirmelerde bulundu.
Büyümenin pandemi devrindeki büyük kredi artışına dayandığını ve oranının sürdürülebilir olmadığı konusunda çabucak herkesin hemfikir olduğunu söyleyen Prof. Başlevent, “Şaşırtıcı olan, büyüme oranının sabit sermaye yatırımlarında büyük bir artış sayesinde yakalanmış olması.” sözlerini kullandı.
Bunun farklı anket çalışmaları ve gerçek hayattan somut bilgilerle desteklenmesi gerektiğini belirten Başlevent, “Aksi takdirde açıklanan oranın gerçekliğine dair kuşkular çoğalır. 2020 genelinde büyüme oranının müspet olması için son çeyrekte önemli bir daralma yaşanmaması gerekiyor. Salgına karşı alınan tedbirler daha da genişletilirse bu amaca ulaşmak zorlaşacak. Açıklanacak kararlara bu gözle de bakmak gerek” sözlerini kullandı.
Işık Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Cihan Bolgün
BOLGÜN: SON ÇEYREKTE BAZ TESİRİ NEGATİF OLACAK
Işık Üniversitesi Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Cihan Bolgün ise 6.7 oranındaki büyümenin öngürülebilir bir büyüme olduğunu söyledi.
Yüzde 6.7’lik büyümenin olağan bir oran olduğunu belirten Bolgün, “Sanayi, perakende ve PMI bilgilerine baktığımızda büyümenin yüzde 6’nın üzerinde geleceği görülüyordu. Finans kesiti başta olmak üzere sanayi, inşaat ve tarım da nispeten toparlamış. Dolayısı ile bu çeyrek üst taraflı oldu ancak 4. çeyrekte 2019’un son çeyreği yüzde 6.4 büyüme olduğu için baz tesiri negatif çalışacak. Yılın genelinde az bir daralma ile Türkiye iktisadının 2020 yılını kapatacağını düşünüyorum.” açıklamasında bulundu.
Tera Yatırım Ekonomisti Enver Erkan
ERKAN: KREDİ BÜYÜMESİNDEN GELEN TESİR NÖTRLENECEK
Tera Yatırım ekonomisti Enver Erkan 2020 yılının son periyoduna ait yaptığı değerlendirmede ise virüs kaynaklı kısıtlamaların dördüncü çeyrek periyodunda geri geldiği için hizmet faaliyetlerinin olumsuz etkileneceğini söyledi.
Türkiye’nin corona virüsü kaynaklı kısıtlamaları geri getirmesinin hizmetler üzerindeki tesirleri artırabileceğini belirten Erkan, “Aynı vakitte dördüncü çeyrek periyodunda fiyat istikrarının ön plana alınmasının tesiriyle, finansal şartlar sıkılaşacak ve talep tesiri sönümlenecektir. Bu da kredi büyümesinden gelen tesirin nötrlenmesi demek olacaktır. Merkez Bankası, yüksek seyreden enflasyon nedeniyle tek faiz oranı olarak yüzde 15’i belirlemiştir. İlerleyen süreç, hem para siyasetleri hem de iktisat siyasetleri alanında enflasyonla çabayı ön plana çıkaracak görünüyor. Bu da kredi büyümesi patlamasından gelen bir büyüme tesirini son çeyrek ve ilerleyen çeyreklerde görmememiz demek olacaktır. Yılın geneli için yüzde sıfır yakınında büyüme öngörmekle bir arada, bunun çok az altında yahut çok az üstünde sapma olabilir.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Ekonomist Atilla Yeşilada
YEŞİLADA: TEKRAR DARALMAYA BAŞLAYACAK
Ekonomist Atilla Yeşilada da üçüncü çeyrekte gelen yüksek büyümenin beklenen bir durum olduğunu söyledi. Yeşilada bu durumun en değerli nedenleri olarak virüs nedeniyle kapanan iş yerleri tekrar açılmasını ve düşük faizli kredi kampanyalarını gösterdi. 2020’nin son çeyreğinde tekrar daralma gözleneceğini belirten Yeşilada, TÜİK’in dataları çok geç açıkladığını söyleyerek, “Son dataların akabinde iktisadın makul kısımlarını temsil eden bir araştırma yapılıp, öncü ulusal gelir bilgileri biçiminde bilgi paylaşımı yapılabilir. ABD bu türlü yapıyor ve daha sonra sayıları revize ediyor.” dedi.
Sözcü
