Avrupa Birliği Besin Güvenliği Kurumu (EFSA), içerisinde yüksek derecede protein barındırabilecek küçük böcek tiplerinin besinlerde kullanılabileceğini belirtti. Birebir vakitte EFSA, sarı un kurdunun besinlerde kurutulmuş ya da toz halinde kullanılabileceği görüşüne vardı.
Sarı un kurdu, içerisinde ağır ölçüde protein, yağ ve lif barındırıyor. Tıpkı vakitte gelecek için düşük karbon emisyonlu bir besin kaynağı olarak da gösteriliyor. Başka yandan, kurutulduğunda da tadının daha çok fıstık üzere olduğu söyleniyor. Avrupa Birliği Besin Güvenliği Kurumu ise kurtçuğu yemenin beşerler için inançlı olduğunu belirtmekte.
Böcek bazlı besinler için EFSA sürecinde 15 uygulama bulunuyor. Bu sürecin son dördü, daha küçük un kurdu olarak da bilinen taze ve kurutulmuş cırcır böcekleri, çekirgeler ve çöp böcekleri. EFSA’nın görüşünün yayınlandığı andan itibaren, AB Kurulu’nun üye devletlerin oylamasına sunacağı teklif için toplam yedi ayı var.
MAKARNA, HAMBURGER VE BİSKÜVİLERE KARIŞABİLİR
Sarı un kurdu, EFSA’nın görüşünün akabinde AB Kurulu’nda kabul edilmesiyle birlikte toplu üretime geçebilir. Avrupa halkı sofralarda içeriğinde sarı un kurdu bulunan makarna, hamburger ya da bisküvilerle karşılaşabilir.
EFSA’nın görüşüne nazaran kimi küçük böcek tipleri alerjik tepkilere da yol açabilir. Lakin bu durum sarı un kurdu için geçerli değil. EFSA’nın görüşüne nazaran sarı un kurdunun besinlerde kurutulmuş ya da toz halinde kullanılmasında rastgele bir sorun yok.
FRANSIZ ŞİRKETTEN AB’YE MÜRACAAT
Besinler için böcek üreten Fransız Agronutris şirketi tarafından AB’ye üretim için müracaat yapıldı. AB Besin Güvenliği Kurumu’ndaki bilim insanlarının sarı un kurdu hakkında olumlu görüş bildirmelerinin akabinde AB Komitesi’nin onay vermesi ve sarı un kurdu üretiminin gerçekleşmesi bekleniyor.
EFSA’da misyonlu bilim insanı Emolaos Ververis,”Risk kıymetlendirmemiz, AB’deki siyasetçilerin bilime dayalı kararlar almalarında ve tüketicilerin güvenliğini sağlama konusunda, yeni besinlerin düzenlenmesinde belirleyici ve gerekli bir adımdır. Bir böceğin yeni besin olarak onaylanmasında, EFSA risk değerlendirmesi değerli bir yol açabilir” tabirlerini kullandı.
DAHA EVVEL EFSA ONAYI OLMAYAN ESERLERİN SATIŞI ENGELLENDİ
Daha evvel böcek bazlı besinler üreten firmaların satışları, EFSA raporunun eksikliği nedeniyle birçok Avrupa ülkesinde engellenmişti. Daha evvel Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya’da satışlarının yasak olduğu bu eserler, öteki ülkelerde de satışlarının yasaklanmasıyla karşı karşıya kaldılar.
İngiltere, Hollanda, Belçika, Danimarka ve Finlandiya, AB’den müsaade almak için bir AB yasasının, 1997 yılından evvel yenmeyen yiyeceklere müsaade verebileceği yaklaşımı içerisine girdiler. Akabinde bu ülkeler AB yasasının besinler için kullanılan hayvan eserleriyle ilgili olmadığına karar verdiler. Sonunda 2018 yılında yeni bir AB yasası, böcek bazlı yiyeceklerin müsaade gerektireceğini öngörerek AB’de ortaya çıkan böcek-gıda sanayisinin mevt fermanını imzaladı.
SERA GAZLARINA ALTERNATİF SUNUYOR
Hollanda’da Micronutris, Protifarm, İsviçre’de Essento ve İspanya’da Entogourmet üzere şirketlerin böcek bazlı besinler için faaliyetlerini artırmaya hazırlandığı anlaşılıyor. Birebir vakitte böcek bazlı besin, uzun vakittir, besin üretiminde sera gazı emisyonunu azaltmaya yönelik tahlilin bir kesimi olarak görülüyor.
Bologna Üniversitesi’nden Prof. Mario Mazzocchi, sarı un kurdunun çevresel ve ekonomik yararlarına değinerek, “Geleneksel hayvansal protein kaynaklarını, daha az yem gerektiren, daha az atık üreten ve daha az sera gazı emisyonuyla değiştirirseniz, bunun çevresel ve ekonomik yararları olacaktır. Daha düşük maliyetler besin güvenliğini artırabilir ve yeni talepler ekonomik fırsatlar da oluşturur. Lakin bu durum hali hazırda bulunan bölümleri de olumsuz manada etkileyebilir” değerlendirmesinde bulundu.
SARI UN KURDU SERİ ÜRETİME GEÇEBİLİR Mİ?
Un kurdunun, hali hazırda tüketime hazır hayvan yemleri üretiminde, yüksek kaliteli protein muhtaçlığını karşılamak için kullanılan bir hammadde olduğunun altını çizen Besin Mühendisi Kıvanç Demirtaş, “Un kurdu; tüketime hazır hayvan yemleri üretiminde, yüksek kaliteli protein gereksinimini karşılamak için kullanılan bir hammaddedir. Bilhassa balıklarda, canlı yem olarak bedellendiriliyor. Kimi akvaryum tutkunlarını kendi meskenlerinde un kurdu yetiştiriyorlar.” tabirlerini kullandı.
“KONU BESİN OLUNCA…”
Vatandaşların tüketecekleri eserlerde birçok noktada seçici davrandığının altını çizen Demirtaş, “Konu insan besini olunca farklı bir noktaya geliyor” dedi. Tüketicinin içeriğini ve üretim şartlarını bildiği eserleri tercih ettiğini söyleyen Demirtaş, görüşlerini şöyle lisana getirdi: Un kurdu ve gibisi böcek içerikli besinlerin tercih edilmesi pek mümkün görünmüyor. Üretimine müsaade verilmesi ile ilgili prosedürler mümkün olabilir. Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi’nden onay almış bir hammaddeden bahsediyoruz. Çeşitli özel eserlerin içeriğinde yer alabilir.
SARI UN KURDUNU TÜRK HALKI TERCİH EDER Mİ?
Besin Mühendisi Kıvanç Demirtaş, böcek bazlı besinlerin marketlerde küçük özel eser kısımlarından ileri gidemeyeceği görüşünde. Türk halkının tüketim alışkanlarında yer alan bir besin olmadığını ve halkın bu eserlere karşı çok ilgi göstermeyeceği değerlendirmesinde bulunan Demirtaş, görüşlerini “Halk bu eserlere karşı hal alacaktır ve tüketmeyecektir. Tıpkı vakitte bu eserleri piyasaya süren markaların da tüketici gözündeki kıymetinde bir azalma olabilir. Tüm eser kümesinde bu hammaddenin kullanılabiliyor olabileceği önyargısı, markanın market raflarındaki kıymetini de riske atacaktır. Bu sebeple eser çeşitliliği yüksek olan büyük markaların, bu türlü bir hammaddeyi rastgele bir eserinde kullanması pek mümkün görünmüyor” biçiminde noktaladı.
Sözcü
