Doğu Akdeniz’de tansiyon tırmanırken, Avrupa Birliği’nin zirve isminden kritik açıklamalar geldi… AB Dış Alakalar Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İngiltere’nin önde gelen gazetelerinden Financial Times’a açıklamalarda bulundu.

Son periyotta hem Belarus hem de Doğu Akdeniz ile ilgili önemli krizler yaşayan Avrupa Birliği’nin üst seviye yetkililerinden olan Borrell, “Avrupa Birliği, 24 Eylül’de başlayacak Brüksel’deki dorukta Türkiye’ye yaptırımı konuşulabilir” sözünü kullandı.

Borrell, AB’nin komşularında son aylarda tansiyonun yüksek olduğunu söylerken, “Son 10 ay içerisinde Libya’dan Belarus’a bizim komşularımız yangın yerine döndü. Kestirim edebileceğimden çok daha makûs bir hale dönüştü her şey” dedi.

ÇATIŞMA RİSKİ YÜKSEK
AB bünyesindeki 5 yıllık vazifesine Aralık ayında başlayan Borrell, “Doğu Akdeniz’de Yunanistan, Türkiye ve Rum Kısmı ortasındaki tansiyon katlanarak artıyor ve kelamlı atışmanın çok ötesine geçecek bir çatışma riski yüksek” sözünü kullandı.

Michael Peel ve Ben Hall imzalı haber için görüş bildiren ama ismini açıklamak istemeyen kimi AB diplomatları ise Rum Kesimi’nin AB’nin elini kolunu bağladığını öne sürdü.

TÜRKİYE’YE YAPTIRIMI GARANTİLEMEK İÇİN…
Geçen ay Belarus’ta yapılan seçimlere hile karıştığına dair argümanla başlayan ve o günden beri devam eden halk ayaklanmasını uzaktan izleyen Avrupa Birliği, Belarus Devlet Lideri Lukaşenko ve yakınlarına yaptırımı gündeme getirmişti. İsmini açıklamayan AB diplomatları yaptırım listesinin onaylanmasını Rum Kesimi’nin geciktirdiğini söyledi.

Yetkililer, “Rum Bölümü, Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını garanti altına almak için Belarus’un listesini tutuyor” tabirini kullandı. Financial Times’a konuşan bir Rum yetkili ise, “Biz bu türlü bir şey yapmıyoruz. Yalnızca bu listedeki teklifleri uygulayacak bürokratik kapasitemiz yetersiz” açıklamasını yaptı.

DOĞU AKDENİZ’DE NE OLUYOR?
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de Oruç Reis gemisi ile hidrokarbon arama faaliyeti, aylardır bölgede hareketlilik yaratan Fransa, Yunanistan ve Rum Kesimi’nin galeyana gelmesine sebep oldu. Hali hazırda son periyotta Ayasofya, Suriye ve Libya konusunda tansiyonun yüksek olduğu Ankara-Paris çizgisinde adeta yeni bir cephe açıldı: Doğu Akdeniz!

Libya’da Fransa, Libya Ulusal Ordusu başkanı Genel Halife Hafter’in yanında yer alırken, Türkiye ise Birleşmiş Milletler’in de tanıdığı Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni legal güç olarak kabul ederek destekledi.

Suriye’de ise terör örgütü YPG’ye silah yardımı yapan ülkeler ortasında yer alan Fransa, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyindeki askeri operasyonları da sık sık eleştiriyordu.

O denli ki Türkiye’nin Suriye’deki askeri operasyonlarını reaksiyon gösteren Macron, geçen aylarda bir dergiye, NATO üyesi Türkiye’nin çıkarlarımızın kelam konusu olduğu bir bölgede, uyumsuz saldırgan hareketleri var” demiş ve “Türkiye uzun vadede NATO’da olmayacak mı?” sorusuna “Böyle diyemem. Türkiye’yi NATO’dan dışlamak çıkarımıza değil ancak tahminen de NATO’yu tekrar gözden geçirmeliyiz” cevabını vererek yeni bir tartışmanın fitilini alevlemişti.

Fransa ile Türkiye ortasında son aylarda yaşanan bir öteki tansiyon de Ayasofya’dan çıkmıştı… Ayasofya’nın ibadete açılması kararı Paris’in yansısını çekmişti. O periyotta açıklama yapan Fransa Dışişleri Bakanı Le Drian, bu karardan mutlu olmadıklarını lisana getirmişti.

ORUÇ REİS RAHATSIZ ETTİ
Oruç Reis gemisinin askeri gemilerle birlikte arama faaliyetlerine devam etmesi bilhassa Avrupa’da büyük yankı uyandırırken Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Yunanistan ve Rum Kesimi’nin yanında saf tuttu. Yunanistan ile iş birliği yapacağını duyuran Fransa, geçen hafta Girit adasının açıklarına bir fırkateyn ve iki savaş uçağı gönderdi.

Yıllardır bölgede arama çalışması yapan Yunanistan ve Rum Bölümü, Türkiye’nin atılımından ve Oruç Reis’in çalışmalarından rahatsız oldu.

Türkiye’nin egemenlik haklarını korumak için başlattığı arama çalışmalarına reaksiyon gösteren Macron, bölgedeki askeri varlığı da artıracağını lisana getirdi. Geçen hafta Yunan donanması ile ortak tatbikat yapan Fransa’nın Lafayette isimli fırkateyni ve iki adet Rafale savaş uçağı bölgeye gönderildi. O denli ki bu süreçte Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis bile Fransız bir tweet paylaşarak Emmanuel Macron’a övgü sıraladı.

Macron ve Miçotakis, Türkiye’nin “tek taraflı” gerçekleştirdiği arama faaliyetlerinden korku duyduğunu ve bir diyalog ortamının yaratılabilmesi için hidrokarbon arama faaliyetlerine son verilmesi gerektiğini söyledi.

Geçen hafta içerisinde Cumhurbaşkanı Erdoğan da Doğu Akdeniz’de tahlilin yolunun diyalog ve müzakere olduğunu lisana getirdi. Erdoğan, “Sağduyu ve aklıselimle hareket edilirse herkesin hakkını koruyarak kazan-kazan temelli bir formül bulunabilir” demişti.

FRANSA’NIN YANSISI BÜSBÜTÜN ‘DUYGUSAL’
Türkiye’nin Kıbrıs açıklarında doğalgaz aramaya başlaması iki NATO üyesi Fransa ile Türkiye ortasındaki tansiyonu tetikledi. Güney Kıbrıs Rum Kesiti, Kuzey Kıbrıs ve Ankara’nın yansısına karşın, bölgede doğalgaz arama ve çıkarma haklarını Fransız şirketi Total’e vermişti.

Bunun üzerine Türkiye, Libya’yla deniz yetki alanı mutabakatı yaptı ve bu muahedeye Atina’nın yanı sıra Fransa dahil, İtalya, İsrail, Mısır, Lübnan dahil öteki Akdeniz ülkeleri de reaksiyon gösterdi. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TP) ruhsat alanları o periyotta tansiyon yaratmıştı. Hatta Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Ocak 2020 sonunda Yunanistan Başbakanı Miçotakis ile görüşmesinin akabinde bölgeye Fransız savaş gemilerini göndermeyi teklif etmişti.

Macron, 23 Temmuz’da Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastiades ile Paris’te yaptığı görüşme sonrası da Avrupa Birliği’ne Türkiye’ye Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmaları nedeniyle yaptırım uygulaması davetinde bulundu. Macron, Türkiye’yi Yunanistan ve Kıbrıs’ın deniz yetki alanını ihlal etmekle suçladı ve Türkiye’nin aksiyonlarını “provokasyon” olarak tanımladı.

Sözcü