1956  yılında Afyon Sandıklı’da doğdum. Liseden sonra DTCF Sinoloji kısmında okudum. 1980’li yıllarda Çin ile ortamızda Kültürel Değişim Programı başladı ve master burs imkanı sağlandı. Ben de imtihana girdim. 1978’de DTCF Sinoloji kısmına başladığımda 17 öğrenci vardı ve 4 yıl sonra yalnızca ben dahil 3 kişi mezun oldu. 1983 yılında imtihanı kazanan tek öğrenci olarak Çin’e geldim. Wuhan Üniversitesi’nde eğitim gördüm. Çin tarihi konusunda otorite sayılan bir profesör tez danışmanım oldu, birinci 2 yıl dersleri takip ettim, 3. yıl 110 sayfalık Çince tezimi tamamladım. Wuhan Üniversitesi’nin bir yabancıya verdiği birinci master diplomasını aldım.

EVVEL DIŞİŞLERİ SONRA FİNANS

Master eğitimi sonrası Dışişleri Bakanlığı imtihanını kazanıp, Çin Bölge uzmanı oldum. Akabinde Pekin Büyükelçiliği’ne Ataşe olarak atandım. 1996’da Şanghay Başkonsolosluğu’nun açılış çalışmalarını yürüttüm ve 3 yıl da burada konsolos olarak çalıştım. 1988-2012 devrinde ülkemizden Çin’e ve Çin’den Türkiye’ye yapılan en üst seviye ziyaretlerde, Türk tarafının tercümanlığını yaptım. Şanghay Konsolosu olarak misyon yaparken, özel bir banka Çin’de temsilcilik açtı. Banka idaresinin teklifi üzerine, 14 yıl emek verdiğim devlet vazifesinden istifa ederek, bankanın Şanghay’da baş temsilcisi oldum.

Noyan Rona, 38 yıldır Çin’de yaşıyor. Rona, Çinceyi bir Çinli kadar iyi konuşuyor.

BELEDİYEDEKİ TEK YABANCI

Şanghay Belediyesi’nin 108 kişilik denetleme komitesine tek ve birinci yabancı olarak seçildim.  67 kişilik Tüketici Haklarını Müdafaa Kurulu’nun de tek ve birinci yabancı üyesiyim. Kentin sembol çiçeği Beyaz Manolya ve her yıl Manolya Mükafatları yabancılara veriliyor. 2005’de Altın Manolya ve 2011’de Fahri Hemşehrilik mükafatına layık görüldüm. Çin vatandaşı olmadım, aslında yabancılar için bu türlü bir uygulama da yok. Çin’de çok az sayıda yabancıya verilen ömür uzunluğu ikamet hakkı ve Yeşil kart sahibiyim. Trafik müfettişliğim de var. Şanghay Senatosu’nda kentin trafik sıkıntısına tahlil teklifleri getiriyorum. Çin ve Türkiye’den öyküler isimli bir kitaba da katkıda bulundum.

HAYAT OLAĞANA DÖNDÜ

Coronavirüsünün kaynağı konusunda pek çok tez var, yarasadan bulaştığı da ileri sürüldü. Wuhan’da yarasa var fakat yenildiğini bilmiyorum. Wuhan’da hayat olağana döndü. Maskeli hayat devam ediyor. Salgının birdenbire yayıldığı devirde Wuhan Belediye Lideri ve Wuhan’ın başşehri Hubei eyaleti parti sekreteri vazifelerinden alındı. Virüs 17 Ocak 2021 tarihi itibariyle Çin’de 4 bin 634 vefata neden oldu. Toplam hasta sayısı 86 bin 369 oldu. Güzelleşenlerin sayısı ise 81 bin 411 olarak açıklandı. Hala ülke genelinde 324 müspet olaya rastlandığı bildiriliyor. Çin’de hastalık görüldüğü anda kaynağına ulaşmak gayesiyle mahalle, okul, ilçe ve vilayetler karantinaya alınıp, bulaş riski sıfıra indiridi. Müspet sonuçlu şahıslar izole edilip müşahede altına alındı. Artık yeme içme kesimi başta olmak üzere her yer açıldı. Salgına bağlı bir fiyat artışı da yok. 2020 yılında Çin’de enflasyon yüzde 2.5 oldu.

İKİ CİNS AŞI KULLANILIYOR

Çin’de başlayan aşılama uygulamasında iki farklı aşı kullanılıyor. Bunlardan biri ülkemizde de kullanılan Sinovac aşısı, oburu ise Sinopharm aşısı. Yaklaşık 10 milyon kişi aşılandı. Yurt dışına gidecekler, sıhhat işçisi, gümrük, lojistik, toplu taşıt ve ulaşımda çalışanlara öncelik tanındı. Her iki aşı da klasik teknikle üretiliyor ve inançlı. Aşılamanın başlamasından bu yana olumsuz bir hadiseye rastlanmadı. 18 yaş altı ile 59 yaş üzerindekilere aşılama yapılmıyor.

Sözcü