Pandemi, ticarette istikrarları sarsmaya devam ediyor. Pandeminin yol açtığı belirsizlik ve artan yağ talebi münasebet gösterilerek Tarım ve Orman Bakanlığı’nın talebiyle, Ticaret Bakanlığı dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına yasak getirdi. Karara nazaran, Türkiye’den 31 Ekim 2021 tarihine kadar dökme ve varilli zeytinyağı ihraç edilemeyecek.
Zeytinyağı kesiminde, 20 yıl sonra dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen yasak büyük infiale yol açtı. Türkiye’deki zeytinyağı ihracatçılarının tek temsilcisi Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği, dal görüşü alınmadan getirilen ihracat yasağına sert reaksiyon gösterdi ve yanlış karardan ivedilikle dönülmesini talep etti.
EZZİB İdare Konseyi, zeytinyağı bölümünde özgür piyasa kurallarının işlemesinden yana olduğunu, özgür piyasa şartlarına karşı olan her türlü yasağın karşısında durduğunu lisana getirdi.
ZEYTİNYAĞI FİYATLARI ENFLASYONU TIRMANDIRIYOR
EZZİB İdare Heyeti yaptığı yazılı açıklamada, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu bilgilerine nazaran Türkiye’nin 2021/22 dönemine 43 bin ton stok ve 172 bin tonluk kestirimi rekolteyle girdiğine vurgu yaptı.
Açıklamada şu görüşlere yer verildi: “Türkiye’ye 2021/22 döneminin geride kalan 4 aylık devrinde özel kararnameyle Türkiye’ye getirilen zeytinyağı ölçüsüne yakın, geçtiğimiz dönemlere kıyasla düşük seviyede bir ihracatımız olduğunu görüyoruz.
Türkiye’nin yıllık 140 bin ton iç tüketimi olduğu bir gerçek. Bu koşullarda ihraç edilebilecek 60-70 bin ton civarı zeytinyağımız var. İhracatımızın yaklaşık yüzde 55’i dökme olarak yapılıyor. Bu koşullarda dökme zeytinyağı ihracatına yasak getirilmesini gerçek bir atılım olarak görmüyoruz.
Zeytinyağı enflasyonu tırmandıracak boyutta bir tesir yapmamaktadır. Ayrıyeten, zeytinyağı fiyatlarında başka bitkisel yağ fiyatlarındaki artışla kıyaslandığında büyük artışlar da olmadı.”
REKOLTE VE ÜRETİM ARTIŞI DEĞERLİ SAYILARA ULAŞACAK
İhracatta yıllık kontratlar yapıldığına işaret eden EZZİB açıklamasında “Türk zeytinyağı ihracatçılarının yıllık yaptığı kontratlar var. Bu taahhütlerini yerine getiremedikleri takdirde itibar kaybına uğrama yanında, önümüzdeki yıllarda da bu müşterileriyle çalışmalarının yolu kapatılmış olacak.
Sıkıntı kurallarda kazanılmış olan pazarlar basitçe kaybedilecek. Türkiye, üretimde dünya ikinciliği gayesiyle 2002 sonrasında devlet takviyeleriyle 90 milyon olan zeytin ağacı varlığını 180 milyona çıkardı. Bu ağaçlar önümüzdeki yıllarda eser vermeye başlayınca 650 bin ton zeytinyağı rekoltesine ulaşacağız.
Önümüzdeki yıllardan itibaren rekolte ve üretim artışı değerli sayılara ulaşacaktır. Bu rekolte artışı iç tüketimden değerli ölçüde fazla olacağından ihracat olmadığı takdirde Zeytinyağı fiyatları da üreticimizi tatmin etmeyecek düzeylerde seyredecektir, bu da üretimi ve üreticimizi olumsuz etkileyecektir.
Bugün bu yasak kararı ihracatımızı olumsuz etkilediği üzere üreticimizi de mağdur edecektir. Bu kararın üreticilerimizi küstüreceğini, zeytincilikten uzaklaştıracağını ve yüksek girdi maliyetleriyle üretimini hak ettiği kıymette satamamasına yol açabileceğini düşünüyoruz.
20 yıl evvel dökme zeytinyağı ihracatına yasak getirildiğinde zeytinyağının ortalama fiyatının 90 centlere düştüğünü hatırlatmakta yarar görüyoruz. Sonuç olarak aslında düşük seyreden ihracatımızın büsbütün yok olmaması için bu karardan vazgeçilmesini talep etmekteyiz.
İçeride tüketicinin gereksiniminin karşılanmasında bir sorun yaşanmazken, ülkeye döviz kazandıracak bir eserin ihracatının yasaklanması kabul edilemez” denildi.
FİYATLAR DÜŞÜRÜLMEK İSTENİYORSA KDV YÜZDE 1’E ÇEKİLSİN
Türkiye’de kişi başı yağ tüketiminin 17 litre düzeyinde olduğuna dikkati çeken EZZİB İdare Şurası, “Zeytinyağı bu tüketimden 2 litrelik hisse alıyor. Zeytinyağı fiyatlarında, bitkisel yağ fiyatlarındaki boyutlarda artış yaşanmamakla birlikte, zeytinyağı fiyatlarının düşmesi ve tüketiminin daha da artması için teklifimiz zeytinyağında yüzde 8 olan KDV’nin yüzde 1’e indirilmesidir. Bu sayede litrede 2,5 TL civarında fiyatlarda tüketicimiz lehine bir rahatlama imkanı ortaya çıkacaktır.” görüşüne yer verildi.
EZZİB YK: ANA GAYEMİZ KUTULU İHRACATI ARTIRMAK
İhracatçılar olarak ana maksatlarının kutulu zeytinyağı ihracatını arttırmak olduğunu lisana getiren Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği İdare Heyeti, “Bu ana amaç olmakla birlikte her firmamızın ithalatçılardan gelebilecek farklı talepleri karşılamak durumunda.
Bugün dünya zeytinyağı üretiminin yüzde 55’ini tek başına gerçekleştiren İspanya uzun yıllar zeytinyağını dökme olarak İtalya’ya ihraç etti. Sonraki yıllarda İtalyan markalarını satın alarak markalı ihracatta muhakkak pozisyona geldi. İspanya’nın bugün toplam ihracatının hala yüzde 60’ı dökme formundadır.
Bizim de İspanya örneğindeki üzere sonuncu gayemiz kutulu ihracatımızın hissesini arttırmaktır. Öte yandan dünyada catering, balık konservesi üzere alanlarda faaliyet gösteren firmalar kıymetli ölçüde zeytinyağını kendi üretimlerinde kullanılmak üzere ülkemizden dökme olarak temin etmekteler. Tüm bu nedenlerden ötürü dökme ve varilli zeytinyağı ihracatının devamını istiyoruz.
Dünya genelinde zeytinyağı üretici ülkeler ortasında dökme zeytinyağına ihracat yasağı getiren öteki bir ülke olmadığı da bilinmelidir” diyerek görüşlerini noktaladı.
Sözcü
