Merkez Bankası (TCMB) 100 baz puanlık faiz artışı beklentisinin yük kazanmış olduğu Para Siyaseti Konseyi (PPK) toplantısında beklentilerin ötesinde bir sıkılaşmaya giderek 200 baz puanlık faiz artışı yaptı ve siyaset faizini %19’a çıkardı. “Şahin” bir aksiyon alan Merkez Bankası’nın yeni kararı ile Türkiye, 36 Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkesi ortasında en yüksek faize sahip olan ülke pozisyonunu sürdürürken, dünyada ise siyaset faizi en yüksek 7’nci ülke pozisyonuna yükseldi. Böylelikle birebir düzeyde olduğu Haiti’yi (%17), Kongo (%18.5) ve İran’ı geçerek (%18) üst sıralara yerleşti.
HERKES FAİZ İNDİRİRKEN…
Dünyada en yüksek siyaset faizine sahip ülke yüzde 45.34 ile Venezuela. Bu ülkeyi yüzde 40 ile Zimbabve ve yüzde 38 ile Arjantin takip ediyor. Avrupa üzere faizin değişmediği ülkelerde ise faiz zati sıfır ve eksi düzeylerde. Pandemi periyodunda dünya genelinde merkez bankaları, ekonomileri canlandırmak için nakdî genişlemeye gitti ve birçok ülkede faizler düşürüldü. Fakat iktisadını yüksek kur, yüksek enflasyon ve yüksek faiz kısır döngüsünden kurtaramayan Türkiye dünyanın en yüksek faizini veren ülkeler ortasında önde gidiyor.
TCMB toplantısı sonrası açıklanan karar metninde enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve orta vadeli enflasyon görünümü üzerinde oluşan üst istikametli riskler nedeniyle, önden yüklemeli ve güçlü bir ek nakdî sıkılaştırma yapılmasına karar verildiği belirtildi. Ekonomistler bu tabirin, yeni bir risk oluşmadığı sürece TCMB’nin ek sıkılaştırma yapmayacağı olarak anlaşılması gerektiğini belirtti. TCMB’nin attığı bu adım, son periyotta artan finansal piyasa oynaklığı ve bunun getirdiği ek enflasyonist risklere karşı inisiyatif alma manasında kıymetli bir atak olarak değerlendirildi.
FAKAT FIRSATÇIYI ÇEKER TÜRKİYE’Yİ KURTARMAZ
Naci Ağbal’ın kelamını tuttuğunu ve bundan sonra TCMB’nin iletilerinin itimat vereceğini belirten Ekonomist Atilla Yeşilada, “Daha fazla ziyan görmemizi engelleyen bir karar. Lakin hastanın kanamasını durdurur fakat iyileştirecek adımlar TCMB’den değil siyasetten gelecek. Reformlardan bir şey çıkmadı. İnsan Hakları Aksiyon Planı kendi kendini lağvetti. Türkiye’de değişim iletisinin yüksek sesle dünyaya verilmesi gerekiyor” dedi. Bu faiz oranının lakin fırsatçı parayı çekeceğine, Türkiye’yi kurtarmayacağına değinen Yeşilada, “Dolar fakat 7 liranın altına inerse hem yerli döviz satar hem enflasyonda kayda kıymet bir gerileme olur” diye konuştu.
REZERVİ BOŞ YERE YAKMANIN BEDELİ
CHP Genel Lider Yardımcısı ve Parti Sözcüsü Faik Öztrak, “Ekonomimiz kırk katır ile kırk satır ortasına sıkıştı. 128 milyar dolar rezervi boş yere yakmanın bedelini yüksek faiz olarak ödüyoruz. Global sermayenin risk iştahını tatmin edebilmek için harikulâde faiz veriyoruz. Türkiye dünyada en yüksek faiz uygulayan 7. iktisat haline geldi” yorumunu yaptı. Ekonomist Mahfi Eğilmez ise “TCMB siyaset faizini % 17’den 19’a çıkardı ve USD/TL kuru 7.30’lara geriledi. Sebep – sonuç sorununun yerli yerine oturmasının bedeli miyarlarca dolar rezerv kaybı oldu” yorumunu yaptı.
FAİZ KARARI YALNIZCA VAKİT KAZANDIRIYOR
TCMB’nin dünkü kararının gelinen şartlar dikkate alındığında isabetli bir karar olduğu yorumunu yapan Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi, TCMB eski başekonomisti Profesör Dr. Hakan Kara, “Sürekli faiz artırarak bir yere varamayacağımız da gerçek. Faiz artışı yalnızca vakit kazandırıyor. Beklentileri iyileştirecek kapsamlı adımlar gecikirse kırılganlıklar tekrar kendini gösterecektir” diye konuştu.
KURLAR SERT DÜŞTÜ, BANKACILIK YÜKSELDİ
Dolar dün güne 7.4910 liradan, Euro ise 8.9770 liradan başladı. Gün içinde dolar iç ve dış siyasi gelişmelerle sert dalgalanırken TCMB’nin 200 baz puan faiz artırmasıyla kur 7.32 lira düzeyine kadar çekildi. Dolar günü 7.3760 liradan, Euro ise 8.8080 liradan tamamladı.
Faiz kararının akabinde Borsa İstanbul’da da hareketlilik yaşandı. BIST bankacılık endeksi günü yüzde 2.1 yükselişle tamamladı. BIST 100 endeksi ise günü yüzde 0.72 düşüşle 1551 puandan tamamladı.
Sözcü
