Yurt içi yerleşiklerin değerli maden dahil yabancı para mevduat ve fonları 5 Şubat ile biten haftada bir evvelki haftaya nazaran yaklaşık 2.1 milyar düşüşle 232.93 milyar dolar oldu.
2.1 milyar dolarlık düşüşün 1.3 milyar dolarlık kısmı altının ons fiyatı ve euro/dolar paritesindeki gerilemeden kaynaklanırken parite ve ons tesiri sabitlendiğinde düşüş yaklaşık 860 milyon dolar olarak hesaplandı.
TCMB datalarına nazaran lokal yatırımcıların yabancı para mevduatları 2020 yılında yaklaşık 42 milyar dolar artarken 22 Ocak haftasında 236.1 milyar dolarla tarihi tepesine çıkmıştı. Öte yandan datalarda Eylül 2020’den beri birinci sefer 2 hafta üst üste düşüş görüldü.
Pekala yaşanan bu düşüşler iktisat idaresinin her konuşmasında vurguladığı zıt dolarizasyon sürecinin başladığı manasına mı geliyor?
PROF. DR. BAŞLEVENT: ŞİMDİ ERKEN
Bilgi Üniversitesi İktisat Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent husus hakkında sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede zıt dolarizasyonun başladığını söylemek için şimdi erken olduğunu belirtti.
“Şirketlerin döviz biriktirmesinin en önemli emelinin gelecekteki harcamalarını finanse etmek ve borç ödemelerini gerçekleştirmek olduğunu unutmamak gerek” diyen Başlevent, “Gözlemlenen değişim muhtemelen bunun bir yansıması. Bireyler tarafında ise salgın ortamında yaşanan gelir kayıpları, döviz cinsi tasarrufların bozdurulmasını zarurî kılmış olabilir.” açıklamasında bulundu.
Bilgi Üniversitesi İktisat Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent
“PEK AKLA YATKIN DEĞİL”
Dolarda 8,50 seviyesini görmüş olan vatandaşın, ayda yüzde 1,25 civarı bir faiz getirisi için, 7 TL civarından döviz bozdurmuş olmasının pek akla yatkın olmadığını söz eden Başlevent, “Uluslararası finans kuruluşları ve yorumcular ısrarla TL’nin daha da paha kazanacağını söylüyor. Demek ki bunun olması isteniyor ve büyük oyuncuların bu isteğinin gerçekleşmesi beklenen. Bilhassa TCMB siyaset faizinde bir artış daha yapılırsa, dolar/TL kuru birkaç ay 7’nin altında kalabilir. Sonrası, iktisat idaresinin tercihlerine ve siyaset cephesindeki gelişmelere bağlı.” dedi.
DR. KUBİLAY: TL MEVDUATLARDA DA ARTIŞ OLMALI
Ekonomist Dr. Murat Kubilay da husus hakkında sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada aksi dolarizasyondan bahsedebilmek için TL mevduatlarda da artış olması gerektiğini belirtti.
Fakat TL mevduatlarında bir artış görülmediğini söyleyen Kubilay, “Ters dolarizasyondan diyebilmemiz için bunun çok lakin çok üzerinde sayılardan bahsedilmeli. 2001 krizinden sonra bu durumu 5-6 yıl içerisinde görmüştük. Dolayısı ile 3 ayda atılan adımlarla aksi dolarizayondan bahsetmek pek mümkün değil.” tabirlerini kullandı.
Ekonomist Dr. Murat Kubilay
200 MİLYAR DOLARIN ALTINA İNMELİ
Aksi dolarizasyon için dış siyasetin da yakından takip edildiğini söyleyen Dr. Kubilay, “Vatandaş AB ve ABD ile olan siyasi münasebetleri yakından izliyordur. ‘Kalıcı dönüş var’ diyebilmemiz için mevduatların 200 milyar doların altına inmesi gerekiyor. Evvel enflasyon düşecek, faiz düşecek ve buna karşın vatandaş TL’deki istikrara güvenip dolara yönelmezse biz aksi dolarizasyondan bahsedebiliriz.” dedi.
AĞBAL ‘KOŞULLARI OLUŞMAYA BAŞLADI’ DEMİŞTİ
Merkez Bankası Lideri Naci Ağbal rezerv birikimi için kıymetli bir gösterge olarak nitelendirdiği lokal döviz ve altın varlıkları için “Ocak ayının ikinci yarısından itibaren altın dahil yabancı para mevduattaki artışın kayda paha ölçüde yavaşladığını görüyoruz… Son devirde yurt içi yerleşiklerin TL cinsi varlıklara yönelme eğilimi gözlemliyoruz. Bu durum karşıt dolarizasyon sürecinde kıymetli bir sinyal” demişti.
Bu yönelimin “sürekliliğe dönüşmesi” ve “güçlü” olmasının döviz karar basamağında değerli bir gösterge olacağını da belirten Ağbal, “Son devirde sisteme tabana yayılan efektif girişi de gözlemliyoruz. Bu durum yurt içi yerleşiklerin döviz varlıklarını bankacılık sistemine taşıma isteğini ortaya koyuyor. Bu kaynaktan sisteme girişte döviz tevdiat hesaplarındaki gelişimi etkiliyor. Tüm bu gelişmeler aykırı dolarizasyon süreci için gerekli olan şartların yurt içi yerleşikler nezdinde oluşmaya başladığına işaret ediyor” sözlerini kullanmıştı.
Sözcü
