Covid-19 aşısı bayanlarda yahut erkeklerde doğurganlık meselelerine neden olmaz. Plasenta ve fetüse ziyan vereceğine dair hiçbir delil yoktur.
Türk Tabipleri Birliği (TTB), Halk Sıhhati Uzmanları Derneği (HASUDER) ve Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği (TJOD), Covid-19’un hamileler üzerinde tesiriyle ilgili bilgilerini bilimsel bir yaklaşımla ortaya koyan ülkelerin çalışmaları ve değerli tıp mecmualarında yayınlanmış bilgilerin sonuçlarını kıymetlendirdi.
Üç meslek örgütü, Türkiye’de üyelerinden gelen bilgilere nazaran aşısız ya da tam aşılı olmayan hamile ölümlerinin son devirde fazlalaştığına dikkat çekti. 10 Soruda Covid-19 aşısı ile gebelik ilgisini kamuoyu ile paylaştı:
İŞTE SORULAR VE CEVAPLARI
1- Covid-19 hamileleri nasıl tesirler?
Hamilelerin Covid-19’a yakalanma ihtimali genel toplumdan daha fazla olmamakla birlikte, araştırmalar Covid-19’un gebelikte ölümcül sonuçları olan önemli bir risk etmeni olduğunu ortaya koyuyor. Hamile bayanların hastalığı ağır geçirme riski hamile olmayanlara nazaran daha fazla. Gebeliğe bağlı şeker hastalığı, KOAH, yüksek tansiyon, hipotirodi üzere hastalıkları olan bayanlarda hayat kaybı riski daha yüksek. 18 ülkeden 2130 bayanın dahil edildiği bir araştırma Covid-19 geçiren hamilelerde anne mevti, preeklampsi ve erken doğum riskinin geçirmeyenlere nazaran daha yüksek olduğunu ortaya koyuyor. Hem Alfa hem de şu an ülkemizde baskın olan Delta varyantı hamilelerde daha ağır sonuçlara neden oluyor.
2- Covid-19 aşıları hamile bayanlar için inançlı ve tesirli midir?
Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), gebelikte aşılamanın yararlarının potansiyel risklerden daha ağır bastığı tüm riskli durumlarda Covid-19 aşılarının kullanılmasını öneriyor.
3- Gebeysem, hamile kalmayı planlıyorsam yahut şu anda emziriyorsam Covid-19 aşısı olabilir miyim?
İngiltere, İspanya, İsveç, İsviçre, Norveç, Finlandiya, ABD, Kanada’yı içeren 34 ülkede 1 Eylül 2021 prestijiyle hamilelere Covid-19 aşısı uygulanıyor. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) ve CDC özel bir sıhhat meseleleri olmadıkça, bir doktor tarafından değerlendirildikten sonra hamile kalmayı planlayanlara, hamilelere ve emzirenlere Covid-19 aşılarının yapılmasını önerdi. CDC, 11 Ağustos 2021’de, hamilelerin aşılanmasının hastalığa bağlı komplikasyonlar ve artan hayat kayıpları nedeniyle hiç olmadığı kadar aciliyet kazandığını duyurdu.
4- Gebelikte ne vakit aşı yaptırmalıyım?
Gebeliğin birinci üç ayı düşük açısından risklidir ve bayanların yüzde 11-16’sında görülür. Bu nedenle gebelikte bağışıklama kimi ülkelerde 12. hafta sonrasında yapılıyor. Bununla birlikte 11 Ağustos’ta açıklanan CDC raporuna nazaran; 20 hafta öncesi bir mRNA Covid-19 aşısı olan yaklaşık 2 bin 500 gebe bayan ortasında düşük yapma riskinde artış bulunmadı. ABD’de aşılar, gebeliğin rastgele bir periyodunda uygulanıyor.
5- Covid-19 aşısı doğurganlığı tesirler mi?
Hayır, Covid-19 aşısının bayanlarda yahut erkeklerde doğurganlık problemlerine neden olduğuna, plasenta ve fetüse ziyan vereceğine dair hiçbir ispat yoktur. Hamile kalmaya çalışan bayanlar mevcut Covid-19 aşılarıyla aşılanabilir aşıyı tamamladıktan sonra da hamileliği geciktirmek için hiçbir neden yoktur.
6- Covid-19 aşısının hamile iken aşılanmış bayanların bebekleri üzerinde tesiri hakkında ne biliniyor?
Covid-19 aşıları yeni aşılar olduğu için gebelikte Covid-19 aşısı olan bayanların bebekleri üzerindeki uzun vadeli tesirleri hakkında şimdi bir çalışma yoktur, lakin Covid-19 aşıları “canlı” aşılar olmadığından, beşerde enfeksiyona neden olamazlar. Üstelik; öteki canlı olmayan aşılar, gebelikte uzun yıllardır rastgele bir güvenlik kaygısı olmaksızın bayanlara veriliyor.
7- Aşılar doğmamış çocuğunuza Covid-19’a karşı bir ölçü muhafaza sağlayabilir mi?
Bu bahiste kâfi sayıda araştırma bulunmuyor. Sadece bir hamilede aşıdan gözetici antikorların plasentayı geçerek bebeğin Covid-19’a karşı bağışıklığına yardımcı olduğu gösterilmiştir. Annenin aşılanmasının yeni doğanları Covid-19’dan muhafazaya yardımcı olması olası olsa da bu antikorların ne kadar muhafaza sağlayacağını yahut bu muhafazanın ne kadar süreceğini belirlemek için daha fazla araştırmaya gereksinim vardır.
8- Emzirirken Covid-19 aşısı olabilir miyim?
Covid-19 aşıları canlı virüs içermediğinden bebek için risk oluşturması beklenmez. Covid-19 aşısı hamileler ve bebekler dahil olmak üzere hiç kimseyi Covid-19 ile hasta edemez, aşılar bedende çoğalabilen canlı organizmalar içermediğinden anne karnındaki bebeğe bulaşamaz. Koronavirüs aşısı olduysanız emzirmeyi ertelemenize yahut kesmenize gerek yoktur.
9- Tüp bebek tedavisi sürecinde aşı yaptırabilir miyim?
Evet, tüp bebek tedavisi sırasında Covid-19 aşısı yaptırabilirsiniz. Sıhhat takımınız, durumunuz için en iyi vakit hakkında size tavsiyede bulunacaktır. Bu süreçte aşı yaptırırsanız, kendinizi ve bebeğinizi gebelikte Covid-19 enfeksiyonunun tesirlerinden muhafazaya yardımcı olabilirsiniz.
10- Covid-19 aşılarının yan tesirleri nelerdir ve aşıya bir tepki gelişirse ne yapılmalıdır?
Hamile aşılamalarından sonra hamile olmayanlardan farklı yan tesirler bildirilmemiştir. Genel olarak aşıların yan tesirleri hafiftir ve uzun sürmez. Aşıdan sonraki birinci iki günde en çok görülen yan tesirler; yorgunluk, ağrı, titreme ve enjeksiyon yapılan kolda ağrı yahut hassasiyettir. Hamile olmayan bireylerde Covid-19 aşılarının bir yahut iki gün süren ateş yahut kas ağrısı üzere hafif ve kısa vadeli yan tesirleri olduğu biliniyor. Alerjik tepki yahut pıhtılaşma meseleleri üzere önemli yan tesirler çok enderdir. Ayrıyeten grip gibisi semptomlar olabilir. Ateşiniz çıkarsa (ateşiniz 38°C yahut üzerindeyse) dinlenip, hamilelikte inançlı olan parasetamol kullanılabilir. Daha fazla tavsiye için aile doktoruna yahut bayan hastalıkları ve doğum uzmanı bir tabibe danışılmalıdır.
Sözcü
