Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ‘Milli Uzay Programı’ ile Türkiye’nin Uzay’a çıkma gayelerini açıklamıştı. TUA Lideri Yıldırım açıklanan program ile yaptığı açıklamada, kimi hususların yanlış anlaşıldığını belirtti.
Gayenin 2028 yılında Ay’a yerli ve ulusal imkanlarla yumuşak iniş yapabilmek olduğunu söyleyen Lider Yıldırım,
* 2028 yılı sonuna kadar biz kendi imkanlarımızla yani Türkiye’deki teknolojimiz, yerli ulusal imkanlarımızla olabilecek en üst düzeyde bunları kullanarak Ay’a bir yumuşak iniş yapmak.
* Olağan ki insansız bunlar, insan yok bu devrede. Ay’a yumuşak iniş yaparak bir gezen aracı, Rover’ı Ay yüzeyine indirip orada bilimsel çalışmalar yapmak. Kesin niyetimiz bu. 2028 sonuna kadar.
* Bu amacı açıklarken bu üzere uzun bir zincirden oluşuyor. Birçok halkası var bu zincirin. 1’inci halkası uzay aracımızın dünyadan dünya yörüngesine çıkartılması. 2’nci halka roket motorumuzun ateşlenmesi. 3’üncü halka bu ateşlemeden sonra alınan ivmeyle Ay’a hakikat bir yörünge takip ederek ulaşılması.
* 390 bin kilometre yol katedilecek ve 3 gün sürecek. 4’üncü kademe Ay’ın yörüngesine girilmesi. 5’inci basamak Ay’a yumuşak iniş yapılması. 6’ncısı Rover’ın indirilmesi. 7’ncisi Rover’ın topladığı bilgilerin ülkemize aktarılarak kıymetlendirilmesi.
Bu programın hiç denenmeden birinci sefer 2028 yılında yapıldığı vakit büyük risk oluşturacağını tabir eden Lider Yıldırım, “Gerçekleşmeme ihtimali çok artacaktı. Rastgele bir yerde takılma olduğu vakit program başarısız görülecekti. Bu yüzden biz 2023’de bir orta misyon koyarak bu zincir halklarının kimilerini denemek istiyoruz” dedi.
“2023’TE KENDİ İMKANLARIMIZLA ÇIKMAYACAĞIZ”
Lider Yıldırım, 2023’deki Ay’a çıkma programında uzaya yakın yörüngeye yerli imkanlarla çıkılmayacağını söyleyerek şunları lisana getirdi:
* Zira o denli bir kabiliyeti 2023’e kadar kazanamıyoruz. Bunu yakın yörüngeye çıkaracak kabiliyete Türkiye sahip değil. Tahminen 2023’de de olmayacak tahminen 2025’te de olmayacak. Daha sonrasında bunu hedefliyoruz.
* Hasebiyle bu safhayı bu zincirin bu birinci halkasını milletlerarası iş birliği ile yapacağız. Bu kabiliyete sahip olan bir ülkeyle iş birliği yaparak bizi, aracımızı yakın yörüngeye çıkarmalarını sağlayacağız. Birebir bir uydunun yörüngeye gönderilmesi üzere anlayabiliriz.
* Kendi roket motorumuzu ki şu anda kendi motorumuz büyük ölçüde hazır. Ben de katıldım testlerine, fırlatmaları yapıldı. Statik ateşlemeleri yapıldı. Çok yakın vakitte da uzaya hazır hale gelebilecek durumda.
* Bu motorumuzu uzayda ateşleyerek Ay’a hakikat yol alacağız. 3 günlük bir sefer yapılacak. Bu sefer esnasında uzay aracımız yerden denetim edilecek. Ay’a varıldığında, Ay’ın yörüngesine girilmeden bir sert inişe yönlenecek.
* Bunu şöyle izah edebiliriz. Bu iniş grupları açılmayan bir uçağın yer inmesi üzere düşünülebilir. Araç hasar görecektir, kırılacaktır. Bilerek yapılmış bir sert iniş. Biz de birinci seferde bunu yaparak o safhaya kadar olan süreci denetim etmiş olacağız. Deneyim kazanmış olacağız.
* Böylelikle 2028’deki misyona hazırlık yapmış olacağız. Bu mevzunun yanlış anlaşılmaması lazım. ‘Ne var canım Ay’a neden çarpıyorsunuz’ üzere kelamlar söyleniyor. Gerçek tenkitler değil bunlar.
* Buradaki niyetimiz bizim 2028’deki misyonumuz için prova yapmak. Lakin bunun sembolik de bir ehemmiyeti var. Ayrıyeten Türk bayrağını da Ay’a ulaştırmış olacağız. Ay’a kadar gidebildiğimizi göstereceğiz. Bu çok değerli bir şey.
“TÜRKİYE BEŞERLİ UÇUŞA HAZIR DEĞİL”
TUA Lideri Yıldırım, birinci 10 yıllık programda beşerli uçuş gayesinin olmadığının altını çizerek şunları kaydetti:
* Biz birinci 10 sene yani 2030 sonuna kadar bir program açıkladık. Birkaç sene içerisinde sonraki programın da çalışmaları başlayacak.
Tahminen orada beşerli uçuşlar gündeme gelebilir. Zira beşerli uçuş çok riskli. Çok önemli risk barındırıyor. Türkiye şimdi buna hazır değil.
Hasebiyle bu türlü bir şey söylersek bu ayakları yere basan bir şey olmaz. Şimdilik birinci programda yok. Sonrasında o düşünülecek bahislerdir. Öncelikle bu kabiliyetleri kazanmamız lazım. Hasebiyle bu birinci 10 senede yok lakin astronot programımız var.
Astronot nasıl olacak derseniz. Onda biz aslında Memleketler arası Uzay İstasyonu’nda gidip geliniyor. O programa dahil olarak bir Türk insanını, Milletlerarası Uzay İstasyonu’na göndermeyi planlıyoruz. Yani biz götürmeyeceğiz. O denli bir kabiliyetimiz yok.
Aslında Milletlerarası Uzay İstasyonu’nun ortakları ortasında Türkiye de yok. Hasebiyle biz bir ülkenin kotasından istifade ederek hangi ülkeyle anlaşıyorsak, astronotumuzu oraya göndereceğiz.
Buradaki niyetimiz bilimsel deneyler yapabilmek. Zira yer çekimsiz ortamda deneyler yapmak yeryüzünde mümkün olmuyor. Bu çok değerli bir fırsat bizim için.
Şu anda 560’ın üzerinde insan uzaya çıktı ancak içlerinde bir Türk vatandaşı yok. Bizim de bir vatandaşımızın bu çalışmaları yapmak üzere uzaya gitmesini istek ediyoruz. Bizim Ay’a ya da öteki bir yere insan göndermek üzere bir gayemiz yok. Ay’a gidecek olan misyon büsbütün insansız misyondur.
“UZAYDA OLMAZSAK YOKSULLAŞMAYA MAHKUMUZ”
“Uzayda var olacağız, var olmak zorundayız. Uzayda izi olmayanın Dünya’da kelamı olmayacak” diye konuşan Lider Yıldırım, “Biz uzayda olmak mecburiyetindeyiz. Şöyle tenkitler de alınıyor. ‘Ülkemizin öbür gereksinimi yok mu? Yoksul insanlarımız var’ diyenler oluyor. Bunun bununla hiçbir ilgisi yok. Uzayda olmazsak temel biz yoksullaşmaya mahkumuz. Önümüzdeki periyotta daima aşağıya gideceksiniz. Zira Dünya’da olacak her şey uzaydan yönetilecek, uzaydan denetim edilecek, müdahale edilecek. Her şey uzaydan olacak. Keşke daha önce başlasaydık. Aslında Türkiye uzay çalışmalarına başlayalı çok oldu. 20 yıldan de fazla oldu lakin bir Uzay Ajansı’nın kurulmamış olması hasebiyle bu uzay faaliyetlerinin tek elden koordine edilememesi bize biraz vakit kaybettirdi. Verimliliğimizi düşürdü, ilerleme süratimizi düşürdü. Çok şey yapıldı. Yerli uydular yapıyoruz, fırlattık daha da fırlatılacak. Roket çalışmaları yapıyoruz. Altyapı, sistemler geliştiriliyor. Tek elden denetimi israfı önleyecek hem de hızlanmamızı sağlayacak” açıklamalarında bulundu. (İHA)
Sözcü
