Düşündüğünü söyleyen, sahnede rol yaparken hayatta rol yapmayan usta tiyatrocu ve tiyatro işletmecisi Emre Kınay evvel tiyatroyu sonra da Türkiye’nin gündemini SözcüHaftasonu’na anlattı. İşte organize cürüm örgütü önderi Sedat Peker’in görüntülerini pahalandıran, Andımızın yasaklanmasını eleştiren Emre Kınay’ın röportaja verdiği dobra dobra yanıtları:
■Tiyatro sevdası nasıl, ne vakit başladı?
Anne ve babamın geçmişlerinde tiyatro olduğu için konutta daima tiyatro vardı zati. Lakin sevdam lise yıllarında başladı.
■ 2005’te Duru Tiyatro’yu kurdunuz ve hala tiyatronuzu ayakta tutmaya çalışıyorsunuz. Salon işletmeciliği yapmak ve faturaları düşünmek… İşin içinden nasıl çıkıyorsunuz?
Salon işletmeciliği biraz mecburiyetten oldu zira bir depomuz vardı. Salonumuz yokken kostümlerin bir kısmı bagajda duruyordu. Dekorumuzu, şayet üst üste iki gün oyun varsa kiraladığımız kamyonun kasasında tutuyorduk. Sonra teknik aletlerimiz çalındı. Birtakım sebeplerle istediğimiz sayıda oyun oynamak için salon tahsisi, çeşitli mazeretler öne sürülerek, alamaz olduk. Sonra bir salonumuz olsun, kendi konutumuz olsun deplasman fırsatı verilmezse bile konutumuzda oynarız fikriyle başladı…16 yıl, lisana kolay. Hele bu ülkede…
“Tiyatro insanların toplumsallaşmasında en kıymetli alanlardan biri. Tanımadığınız 500 kişi birlikte bir hareket yaparsınız.”
■ Pandemide en fazla görsel sanatları ve cümbüş kesimi etkilendi. Esnafa personele az da olsa dayanak paketi verildi. Pekala ya siz özel tiyatro sahipleri, oyuncular, müzisyenler kendinizi üvey evlat üzere mi görüyorsunuz?
Duru Tiyatro 13 Mart 2020 Cuma günü perdesini kapattı. Ortada açık havada bir iki oyun oynadık lakin toplamda 15 aydır kapalıyız. Aslında tiyatrolar kapalı değil yasal olarak lakin getirilen kısıtlamalar tiyatronun oyun programı yapmasına müsaade vermiyor. 21.00’de sokağa çıkma yasağının başladığı bir sistemde tiyatro yapılamaz. Öteki yandan hafta sonu bir gün açık bir gün kapalı olduğu bir uygulamada yalnızca cumartesi günü gündüz seansı yaparak bir tiyatro ömrünü sürdüremez. Yüzde elli kapasiteyi de düşünürsek imkansız. Başka yandan bugün sokağa çıkma yasakları kaldırılırken pandemi tedbiri olarak anlamanın imkansız olduğu 24.00’te yer kapatma kararı geldi; “Kimsenin kimseyi rahatsız etmeye hakkı yok” üzere bir tez ile… Aç lakin 24.00 de kapat! Desteğe gelince; Sayın Kültür Bakanı Mehmet Nuri Ersoy tiyatrocular ile bence iyi niyetli ve tahlile yönelik bir kaç toplantı yaptı. Fakat çıkan sonuç 15 aylık ziyanı karşılayabilecek bir yarar sağlamadı. Yaratılan ek bütçe ile tiyatroların oyunları fatura karşılığı satın alındı, rastgele bir sınıflandırma yapılmadan herkese eşit olarak dağıtıldı. Bir de salon dayanağı konusu var lakin şimdi gerçekleşmedi. Acı olan, özel tiyatro kavramı yasal düzenlemede yok, tarifi da yok. Bu husustaki tenkitlerin tamamını bir iktidara yüklemek haksızlık olur. Cumhuriyet hükümetlerinin birçoklarının kelamda ve günlük siyasetler dışında bir kültür sanat siyaseti yok. Var üzere lakin, hala de yok.
■ Duru Tiyatro nedeniyle yaklaşık 50 kadar dava ile uğraşmışsınız. Bu ülkede davası olanlar hayatlarının bir kısmı o davalarla geçiriyor. Davalar sonuçlandı mı?
KENDİMİZE KARŞI DÜRÜST DEĞİLİZ!
■ Ülkemizin en büyük sorunu nedir?
Ülkemizin en büyük sorunu bence kendimize gerçek söylemiyor olmamız. Kendimize karşı dürüst olmayışımız. Tansiyonu daima yüksek bir ülke olmamız daha çok sayarım ancak bu kâfi.
■ Andımızın yasaklaması hakkında ne düşünüyorsunuz?
Yanlışsız bulmuyorum. Çünkü kimi kıymetler bir toplumun ruhudur. Andımızın yasaklanması da o ruhu zedelemiştir bence. Beni üzen bir bahis.
■ Son devirde hata örgütü başkanı Sedat Peker’in açıklamaları mafya-siyaset alakasını gözler önüne serdi. Kimi TV yorumcuları da bu sarmalın içinde deşifre oldu. Gündemi takip ediyor musunuz?
Takip etmeye çalışıyorum. Bilmediğimiz şeyler söylenmiyor. Görüntülerde herkesin yakın arkadaş etrafında birbirini anlattığı şeyleri söylüyorlar. Fakat ben bu tıp görüntüleri izleyip ses kayıtlarını dinlediğimde, Uğur Mumcu’ya bir kere daha rahmet okuyorum. Nasıl bir öngörüymüş yazdıkları ve yeniden düşünüyorum şayet o gazeteciydi ise bu ismi geçenler ne iş yapıyor. Hukukun da yasal olanı yapacağına inanıyorum.
Hedefim Kadıköy’ü güzelleştirmekti
■ Muhsin Ertuğrul tiyatro için, “Medeniyetin üniversitesidir” diyor. İnsanlığı geliştiren bir sanat kolu tiyatro ülkemizde neden hor görülüyor?
Hor görülmüyor yalnızca bir dinleme kültürüdür tiyatro sanatı. Tıpkı vakitte bir izleme kültürü olduğu kadar bizim dinleme kültürü toplumsal geleneğimizde çok gelişmiş değil.
■ Toplumsal demokrat biri olarak tanıyoruz sizi. İYİ Parti’den Kadıköy Belediye Lider adayı oldunuz? Nasıl gelişti süreç?
Ben kendimi bir Kadıköylü olarak tanımlıyorum. Bir gecede verilen kararlarla benim tasdiklememi isteyen bir toplumsal demokrat hal olamaz. Ben kimsenin seçiminin tasdik makamı değilim dedim. Her görüşten insanların iştirakiyle oluşturduğu ittifakı da düşününce bir sakınca görmedim. Son derece de iyi bir oy aldık. Benim bütün gayem kızımla yaşadığım kentin çok hoş projelerle çok daha yaşanabilir bir kent olabileceğini kanıtlamaktı.
Sözcü
