Karbon salımı dünyanın geleceğini tehdit ederken, Türkiye bununla ilgili şimdi bir adım atmış değil. East Anglia Üniversitesi (UEA), Stanford Üniversitesi ve Global Karbon Projesi araştırmacılarının yaptığı ortak çalışmaya nazaran, Paris Muahedesi’nin imzalanmasından sonraki periyotta emisyonlar 64 ülkede azalırken, 150 ülkede artış gösterdi. Çok sayıda gelişmiş ülkede emisyonlar azalırken, Türkiye’de artış görüldü. 2016-2019 yılları ortasında Türkiye’de ortalama emisyon artışı yüzde 3.5 olurken, Türkiye listede başta Afrika olmak üzere çok sayıda az gelişmiş ülke ile birlikte yer aldı.
KARBON AYAK İZİ DÜŞÜK
Yüksek gelire sahip 36 ülkenin 25’inin emisyonlarında, 2016-2019 devrinde 2011-2015’e kıyasla düşüş yaşandı. Bu ülkeler ortasında ABD (ortalama yıllık %-0.7 düşüş), Avrupa Birliği (%-0.9) ve İngiltere (%-3.6) yer alıyor. Bu ülkelerde, başka ülkelerde üretilen ithal malların karbon ayak izinin hesaba katıldığı durumda dahi emisyonların azaldığı görülüyor.
Yayınlanan raporda, emisyon artışı yaşanan 150 ülkenin çoğunluğunun Afrika kıtasında yer aldığı görüldü. Kenya, Zambiya, Uganda, Sudan ve Somali üzere ülkelerin olduğu kategoride çabucak hemen tüm Ortadoğu ülkeleri de yer aldı. Bununla birlikte Rusya, Hindistan ve Çin üzere ülkelerde de 2016-2019 yılları ortasında emisyonların arttığı belirtildi. Yüksek gelir düzeyine sahip Kanada, Yeni Zelanda ve Avustralya’da ise başka gelişmiş ülkelere rağmen birebir devirde emisyon oranlarının yükseldiği kaydedildi.
FAALİYETLER YETERSİZ
Araştırmanın liderliğini üstlenen ve UEA Etraf Bilimleri Kısmı’nda vazife yapan Prof. Corinne Le Quéré, “Paris Muahedesi’nin imzalanmasından bu yana ülkelerin emisyon azaltımı kapsamındaki eforları karşılığını vermeye başlıyor. Lakin bu kapsamda uygulamaya konan faaliyetlerin ölçeği şimdi gereğince büyük değil ve hala birçok ülkede emisyon artışı yaşanıyor” dedi.
Kirli güç büyümeyi engelliyor
Yayınlanan rapora nazaran, emisyonlarını azaltan ülkelerin büyük bir kısmının birebir periyotta ekonomilerini büyüttüğü ve GSYH’lerini artırdığı görüldü.
Bu rağmen raporda, karbon azaltılmasına yönelik çalışmaların hala yetersiz olduğuna dikkat çekildi. Araştırmacılar, iklim değişikliğiyle uğraş etmeyi amaçlayan Paris Muahedesi’nin amaçlarına ahenk sağlamak için azaltım ölçüsünün en az 10 kat artması gerektiğini belirtiyorlar. Pandeminin başladığı 2020 yılında dünyada emisyonların yüzde 7 gerilediğine dikkat çeken uzmanlar, bunun sürdürülebilir olması gerektiğini vurguluyorlar.
Sözcü
