Türkiye, Otomatik Banka ve Finansal Bilgi Değişimi Muahedesi’ni kabul etmesine karşın şimdi tam manasıyla uygulamaya geçmiş değil. Bu muahede memleketler arası vergi kaçakçılığıyla gayret kapsamında atılan çok değerli bir adım. Türkiye bu hususta taahhütlerini yerine getirmez ise vergisel açıdan işbirliği yapmayan yahut şeffaf olmayan ülkelerin yer aldığı ‘kara liste’ye girebilir. Türkiye’nin Avrupa’da Türk vatandaşlarının ağır olarak yaşadığı Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya ile finansal bilgi paylaşım bağının faal hale getirilememesi bu riski öne çıkarıyor. Müellifimiz ve vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen ile ‘otomatik bilgi değişimi’ taahhütlünün art planını konuştuk. Türkmen, Türkiye’nin muahedeyi kabul etmesine karşın neden uygulanmadığını anlattı.
‘AĞIRDAN ALINIYOR’
– Finansal hesap bilgilerinin otomatik değişimine ait kontrat 2011 yılında 136 ülke tarafından imzalanmıştı. Türkiye sürece nasıl dahil oldu ?
Türkiye bu muahedeyi 21 Nisan 2017 tarihinde imzaladı ve 31 Aralık 2019 tarihinde onayladı. Mutabakat, mütekabiliyet yani karşılıklılık temeline dayanıyor. Muahede imzalayan ülkeler karşılıklılık temelinde mukaveleye taraf olan ülkelerin vatandaşlarına ait finansal hesap bilgilerini otomatik olarak her yıl ilgili ülkeyle paylaşıyor. Türkiye açısından birinci otomatik bilgi değişimi 2018’de Norveç ve Letonya ile başladı. Gelir Yönetimi Başkanlığı (GİB) 25 Ağustos prestijiyle internet sitesinde finansal hesap bilgilerinin vergi mevzularında karşılıklı olarak otomatik değişim standardı bilgilendirme rehberini yayınladı. Bu yıl Türkiye’nin 54 ülkeye otomatik bilgi göndereceği ve 71 ülkeden bilgi alacağı açıklandı. Fakat Almanya, Fransa, Hollanda, Belçika ve Avusturya’ya ait olarak 2019 yılı bilgilerini paylaşılacağı, 2020 yılının ise bilgi değişimi takvimine alınmadığı açıklandı.
– Bu ülkelerle karşılıklı bilgi paylaşımından kaçınılıyor mu?
Bu beş ülke Türk vatandaşlarının yoğunlukla yaşadığı ülkeler. Biz finansal bilgileri paylaştığımız anda örneğin Almanya’daki Türk çalışanı tam mükellef olduğu için Türkiye’deki varlıklarını görecek, bu finansal varlıklarının nereden elde edildiğini ve vergilerini sorgulayacak. Münasebetiyle Türkiye’deki parasından elde ettiği faize karşı vergi ödemek zorunda kalacaklar, hatta çok önemli vergi cezaları ile karşı karşıya kalabilirler. Bu durum yurtdışında yaşayan vatandaşların Türkiye’deki bankalarda para bulundurmaktan kaçınmalarına yol açabilir. Bu nedenle bu ülkelerle bilgi paylaşımı mutabakatı ağırdan alınıyor.
AB, EK MÜHLET VERDİ
– Bu durum Türkiye’nin vergi şeffaflığına hazır olmadığını göstermez mi?
AB, vergi uygulamaları konusunda işbirliğine yanaşmayan ülkeleri kara listeye alıyor. Listede Fiji, Guam, Samoa, Umman, Cayman Adaları, Palau, Panama ve Seyşeller üzere ülkeler yer alıyor. Vergi uygulamalarında değişiklik yapma kelamı veren ülkeler ise gri listede yer alıyor. Türkiye de gri listede. Geçtiğimiz şubat ayında AB vergi şeffaflığı kurallarını uygulamaya geçirmesi için Türkiye’ye ek müddet verdi. Gri listeden çıkmak ve kara listeye girmemek için bu finansal bilgi değişimlerini yapmak zorundayız. Bu istikameti ile Türkiye’nin ‘kara listeye’ alınmasına neden olur.
Nedim Türkmen
İKTİDAR 13 YILDIR LİSTEYİ YAYINLAMIYOR
– Pekala, Türklerin yurtdışında ne kadar parası var? Türk kanunları vergi cennetleri ile iş yapmayı engelliyor mu?
TEK YOLU ‘KARA PARA’ OLDUĞUNU KANITLAMAK
– Masak‘ın yurtdışındaki paralar için harekete geçtiği yazıldı. Bu bahisteki gelişmelerden bahseder misiniz?
OECD bünyesinde Vergi Hususlarında Karşılıklı İdari Yardımlaşma Muahedesi oluşturuldu. Maliye Bakanlığı harekete geçti ve Man Adası, Bermuda, Cebelitarık, Cayman, Seyşeller, Bahama ve İngiliz Virjin Adaları ile muahede yapılması için görüşüyor. Bu alanda anlaşılan birinci vergi cenneti Jersey hükümetidir. Öncelikle, Türk vatandaşlarının yurtdışına para göndermesi, bir şirketin off-shore hesap açması cürüm değil. Bilgiler ortaya çıktığında vergi kaçırılıp kaçırılmadığına dair inceleme her vakit yapılabilir. Bu paraya el koymanın tek yolu kara para olduğuna ait bir duruşma kararı çıkartmaktır.
Sözcü
