Yazılı açıklamasında 1915 yılında yaşanan olaylar için “Büyük Felaket (Medz Yeğern)” tabirini kullanan Maşalyan, olayları parlamentolarına taşıyan ülkelere, taraflara çağırıda bulundu. Öncelikle dostluk ve samimiyet köprüleri kurulması gerektiğini söyledi. “Halkımızın acısının ve ecdadımızın kutsal anısının kimi ülkelerce gündelik politik hedeflere alet edildiğini görmek ise bizi üzmektedir.” diyen Maşalyan’ın açıklamasından birtakım kısımlar şöyle:

“24 NİSAN BİZİM İÇİN ŞANSIZ BİR MİLAT OLMUŞTUR”

* 24 Nisan 1915’le başlayan ve tesirleri bugüne dek süren sancılı süreç Ermeni Ulusu için kesintisiz bir geriye bakma alışkanlığı oluşturmuştur. Kolay değil, halkımızın yarıdan fazlasını eriten Büyük Felaket (Medz Yeğern), toplumsal genlerimize işlemiş, jenerasyondan jenerasyona acının tüm tonlarıyla aktarılmış, bunun yarattığı öfke ve adalet talebi neredeyse ulusal bir karaktere dönüşmüştür.

* Geçmiş felaketlerin oluşturduğu travmaların girdabından er geç kurtulmak gerekir. Yas tutmak iyileşme süreçlerinden biri de olsa sonsuza dek sürdürülebilecek bir tavır olamaz…

“GEÇMİŞTEN GELEN SIKINTILAR BU IŞIK ALTINDA ELE ALINMALIDIR”

* Geçmişi hatırlamalı ve hatırlatmalıyız, lakin onu güya daha dün açılmış şifa bulmaz bir yara olarak değil, ulusal ve dini gücümüzün, dayanıklılığımızın, hayat gücümüzün ve var olma kararlılığımızın yadsınamaz delili olarak görmeliyiz. 24 Nisan’ı bu türlü insanlık dışı olaylar tekrarlanmasın diye hatırlayacağız ve hatırlatacağız. Lakin hatırlamak zorunda olduğumuz en büyük gerçek yaşadığımız coğrafyanın pek çok halkı yan yana ve iç içe var olmaya mecburî kıldığıdır. Geçmişten gelen sıkıntılar bu ışık altında ele alınmalıdır.

* Dostluk köprüleri kurmak, kültürel ve ticari bağlantıları geliştirmek ve coğrafyayı herkesin kazanacağı bereketli bir sofraya dönüştürmek hepimizin, lakin bilhassa siyaset yapıcıların vazifesi olmalıdır. Bunun alternatifi çatışma ve savaşlarla birbirini tüketen, fakirleşerek çoraklaşan bir coğrafyadır. Bir asır evvel 1914’te siyasetçiler problemlerin tahlilini savaşta buldular. Savaşın kaçınılmazlığına halklarını ikna ettiler. Sonuç insanlık için bir utanç tarihi oldu.

“TÜRK VE ERMENİ BAĞLANTILARINDA KARDEŞLİK VE SEVGİ ORTAMINI DAHA DA GÜÇLÜ BİR HALDE SELAMLAYACAĞIZ”

* Biz de öncüllerimiz olan merhum patriklerimiz üzere, Türkler ve Ermeniler ortasında barış, dostluk ve iyilik dileklerimizi sunmaya devam edeceğiz. Üstünden 106 yıl geçmiş olayları bin yıllık ortak tarihin acı bir istisnası olarak görüp bağlantıların ortak komşuluk ve kar paydalarının üstünde acilen yine inşa edilmesini teşvik edeceğiz. Komşu devletler olarak Türkiye ve Ermenistan, yakın coğrafik pozisyonları ve bu pozisyonun getirdiği tarihi deneyimler göz önüne alındığında, birlikte yaşamayı mukadderat edinmiş durumdadır.

* İnanıyoruz ki Allah’ın iradesiyle, Türk ve Ermeni münasebetlerinde kardeşlik ve sevgi ortamını daha da güçlü bir biçimde selamlayacağız. Biz, her iki halkın bu topraklara has ve geleneklerinde var olan komşuluk bağlarının, Türkiye ve Ermenistan resmi makamları ortasında da canlanmasını ümitle bekleyenlerden olmayı tercih ediyoruz.

“ORTAK TARİH KURULU OLUŞTURULABİLSEYDİ, EN AZ ON BEŞ YILLIK BİR YOL ALINMIŞ OLURDU”

* Sayın Recep Tayyip Erdoğan hem Başbakan hem de Cumhurbaşkanı olarak Türkiye Cumhuriyeti tarihinde bu vesileyle iletiler yayınlayan yegane devlet büyüğü oldu. Bu bildirilerde acımızı paylaşan bir ruh ve sürgün devrinde hayatlarını kaybeden halkımız evlatlarının anısına dair bir hürmet göze çarpmaktadır. Bize nazaran bu iletileri, gelecekte bir yakınlaşmaya yer hazırlayabilen olumlu adımlar olarak pahalandırmak yerinde olur.

* Keşke kendilerinin önerdiği ortak tarih kurulu oluşturulabilseydi, en az on beş yıllık bir yol alınmış olurdu. Ermenistan ve Türkiye ortasında mutabakat protokolleri keşke hayata geçirilebilse, hudutlar açılabilseydi. O vakit Karabağ çatışmasının tahlili de farklı bir mecraya taşınabilirdi. Tekrar de geç kalındığını düşünmüyoruz. Sayın Cumhurbaşkanımızın Kafkasya için önerdiği altı devletli bir barış havzası oluşturma projesi bu bölgedeki halklara yüzyılın barışını getirebilir.

“ÖNCELİKLE DOSTLUK VE SAMİMİYET KÖPRÜLERİ KURULMALIDIR”

* Tarafların daha titiz bir lisan kullanarak ulusal onurları kırıcı tabirlerden imtina etmeleri yapan diyalogların kurulmasını kolaylaştıracaktır. Halkımızın acısının ve ecdadımızın kutsal anısının kimi ülkelerce gündelik politik emellere alet edildiğini görmek ise bizi üzmektedir. On yıllardır bu mevzunun parlamentoların gündemine taşınmasının yarattığı gerginlikler iki halkın yakınlaşmasına hizmet etmemektedir. Bilakis hasmane hisleri kışkırtarak barışmanın gecikmesine yol açmaktadır. Öncelikle dostluk ve samimiyet köprüleri kurulmalıdır. Lakin bu türlü bir ortamda tarihi olayların kıymetlendirilmesi yapan ve tatminkar olacaktır.

“ÜÇÜNCÜ TARAF ÜLKELERİN İŞTE BU TARAFTA TEŞVİK EDİCİ BİR KATKI SUNMASI ARZULANMAKTADIR”

Sözcü