İzmir’e TCDD 3’üncü Bölge Müdür Yardımcısı olarak atanan Cüneyt Can’ın, kentin birinci saat kulesinin bulunduğu 2’nci Abdülhamit periyodundan kalan tarihi binanın balkonunu PVC doğrama ile kapattırdığı öne sürüldü. 131 yıllık tescilli binanın balkonuna yerleştirilen PVC doğrama, gelen reaksiyonlar üzerine TCDD Genel Müdürlüğü’nün talimatıyla kaldırıldı.
Lojman olarak kullanılan Alsancak Garı yerleşkesindeki tarihi binaya yapılan müdahalenin talihsizlik olduğunu söyleyen Mimarlar Odası İzmir Şube Lideri İlker Kahraman, kelam konusu binanın kent belleğinde izi olan tarihi bir yanı olduğunu lisana getirdi.
Kimi tarihi yapıların yalnızca kullanana değil tüm kentliye ilişkin olduğunu anlatan Kahraman, “TCDD’ye ilişkin binaya müdahale için bildiğim kadarıyla müsaade alınmamış. Konseyin da bu bahiste bir soruşturma yürüttüğünü biliyorum. Aslında kelam konusu yapı, tarihi kent belleğinde izi olan bir yapı. O yapı herkes için özel. O yapı aile büyüklerinin de hafızasında tıpkı formda yer alıyor. Yalnızca kullanana ilişkin değil tüm kentliye ilişkin bir yapı. Oradaki rastgele bir değişiklik tüm kentliyi ilgilendiriyor. Müdafaadaki bir yapıyı kendi isteğinize nazaran değiştirme bahtınız yok. Kimi vakit konseye sunulan proje üzerinden çeşitli eklentiler yapılabilir. Bu yapıldı mı hakim değilim. Ferdî görüşüm ise şura, o gereç yerine metal gereç kullanılmasını önerirdi. Bu bahtsız bir yaklaşım oldu” diye konuştu.
“FAZLA BİR YER ELDE ETMEK İSTEMİŞ OLABİLİRLER”
Değişikliğin yer elde etmek niyetiyle yapılmış olabileceğini kaydeden Kahraman, kelamlarına şöyle devam etti:
*Neye binaen bu değişikliğe gereksinim duyduklarını bilmiyorum. Fazla bir yer elde etmek istemiş olabilirler lakin var olan balkonu bu biçimde kullanmanın yanlış olduğunu fark etmişler. Şuranın kararına nazaran gerekli uygulama kesinlikle yapılır. Zira o yapıyı olduğu üzere korumak gerekli. Yapının gelecek nesillere aktarılması kadar yapılan değişiklikler de kıymetli.
*Değişiklikler hem kent hafızasına ziyan verebiliyor hem de gelecek jenerasyonlara bilginin yanlış aktarılmasına neden oluyor. Biz eklediğimiz şeyin tarihi dokudan farklı olduğunu belirli etmek gayesiyle farklı materyaller kullanıyoruz.
*Bunlar müdafaada kullanılan tekniklerdir. Farklı uygulamaları çokça vardır. İzmir’de konseyler iyi çalışır. Burada binanın yeni fonksiyonlar ile yaşaması ismine tarihi eklentileri de içinde barındıracak halde değiştirilmesi tarafında önerilen projelerle bir arada bir tartışma yürütülerek karar verilir.
*Ama bu yalnızca bir uzmanın tek başına verebileceği bir karar değildir. Uzmanların ortasında bir tartışma yürütüp yaklaşımın hakikat olup olmadığına karar vermek gerekir.
*Ancak ondan sonra siz bir değişiklik yapabilirsiniz. Kentli için hakikat yaklaşım budur. Tarihten bağımızı koparmak istemiyoruz. Kentte yaşarken geçmiş yılların tecrübelerini de yaşamak istiyoruz. O nostalji bizi kente bağlayan ana ögelerden biridir. O nedenle muhafaza şuraları iyi ki varlar.
“KENT ESTETİĞİ AÇISINDAN SORUN OLMAMALI”
Tarihi binalara müdahale ederken yapıldığı devirde hangi materyaller kullanıldığının iyi bilinmesi gerektiğini anlatan Kahraman, “Bu binaya PVC materyal kullanılmış. Yapıldığı devirde bunun olma ihtimali var mı? Özel yapılar müdafaa altındaki yapılar. Bunlardaki tüm yaklaşım yapının hak ettiği biçimde olmak zorunda. Siz istediğiniz uygulamayı yapamazsınız. Bunun da kent estetiği açısından çok değerli bir sorun hale gelmesinin önüne geçmek gerekir. En değerlisi görünüşün eski haşmetini kaybetmesine mani olacak stilde olması gerekir ki kent hafızasındaki yeri korunsun” diye konuştu.
Kahraman, her eski ya da tarihi yapının korunmaya layık olmadığını söyleyerek, korunmaya layık olanlara ilgili muhafaza heyetinden görüş alınarak müdahalede bulunulabileceğini kaydetti.
Hususun uzmanı bir restoratör mimarın sunduğu çalışma üzerinden müdahalenin gerçekleştirilebileceğini lisana getiren Kahraman, onaylanmış rölöve ve onarım projelerinin gerekli olduğunu tabir etti.
Yıpranmış durumdaki bir tarihi yapının eski durumunun ne olduğu konusunda çeşitli fotoğraflar bulabildiklerini anlatan Kahraman, “Eski yaşamışlıklar üzerinden söyleşiler yaparak kanıtlayabildiğimiz dokümanları sunuyoruz. Sunulmuş dokümanlar üzerinden yapının yepyeni halinin ne olduğuna karar verilmiş oluyor. Konsey orjinal haline uygun olarak yenileme yapılmasına müsaade veriyor. Müdafaa şurasında farklı meslek disiplinlerinden beşerler ve üniversitelerden hocalar makul aralıklarla toplanırlar. Bizler de mimarlar odası olarak izleyici olarak katılırız. Elde edilen çizimler üzerinden bir karar verilir” dedi. DHA
Sözcü
