Alican ÖZCAN | Harika Lig’de maç takviminin sıkışmasıyla saha tabanlarındaki defolar da kendisini göstermeye başladı. Bakımı düzgün yapılmayan ve tabiri caizse ‘patates tarlasına’ dönen yerlerde arka arda yapılan maçlar, ligin kalitesini sorgulattığı üzere futbolcu sıhhatine da en büyük tehdidi oluşturan etkenlerin başında geliyor.
Futbolda yaşanan sakatlıkların yüzde 30’unun ikili uğraştan, yüzde 35’inin yer (antrenman tesisleri de dahil) kaynaklı olduğunu düşünürsek durumun ciddiyetini kavramak daha kolay olacak. Galatasaray’ın son olarak Malatya’da oynadığı maçtaki taban tartışmaları beraberinde getirirken Faslı futbolcu Sofiane Feghouli’nin 26. dakikada sakatlanması isyanın boyutunu artırdı.
Tıpkı biçimde Erzurumspor-Fenerbahçe maçında kameralara yansıyan yerin hali, milyonlarca Euro verilen futbolcuların sakatlanmasına davetiye çıkartır üzereydi. Çabucak çabucak her kentte Avrupa standartlarında statlara sahip olsak da, işin asıl kıymetli kısmı olan tabanlara birebir itinanın ve dikkatin gösterilmediği bir gerçek.
Pekala, saha tabanını sağlıklı tutmak çok mu maliyetli? Kulüpler bu sorunu halı altına mı süpürüyor? Harika Lig’deki alanların, İngiltere Premier Lig’de gördüğümüz halı üzere yerlere benzemesi için ne yapılması lazım?
Gelin birlikte cevap arayalım..
Bakım maliyeti ne kadar?
Tabanların makus olmasına sebep olarak akla gelen birinci münasebet maliyettir. Fakat kulüplerin transfere harcadığı paraları düşününce, alanların bakımına harcanacak paranın devede kulak kalacağını söylemek yanlış olmaz. Türkiye’de yer bakımları üç formda yapılıyor. Kimi kulüpler kendi işçisiyle, kimileri özel firmalarla, kimileri ise Spor Vilayet Müdürlükleri aracılığıyla. Özel bölümde yer bakımı içini aylık 80 bin TL ayırmak kâfi oluyor. Bakım için gerekli makine parkuru ise azamî 150 bin Euro kıymetinde.
Eskişehirspor’un tesislerinde 9 yıl misyon aldıktan sonra 2009-2014 yılları ortasında stat müdürlüğü yapan ve yer konusunda uzmanlaşan Tarık Uslu, mevzuyla ilgili olarak gazetemize yaptığı açıklamada “Ekonomik durumlardan ötürü beşerler yatırım yapmak istemiyor fakat alana yapacakları harcama, büyük kulüplerin yedek kulübesindeki oyuncuların maliyetinin yüzde 1’i bile etmez” sözlerini kullandı.
Greenkeeper dokümanı bulunan, ABD, Fransa, Danimarka, İngiltere üzere ülkelerde çim konusunda eğitim aldıktan sonra Türkmenistan, İran, Rusya ve Katar üzere ülkelere danışmanlık yapan Uslu, 2012-2013 döneminde Atatürk Stadyumu’nun en iyi yer unvanını almasını sağlamıştı.
Herkesin yeri iyi, bizde neden makûs?
Kesinlikle iklim ve mevsimsel farklılıkların yerlere direkt tesiri var. Fakat sorunun asıl kaynağı vizyon, bütçe ve eğitim olarak göze çarpıyor. Türkiye’de bu bahiste ayrılan kısıtlı kaynak nedeniyle deneyimli ve işinde uzman şahısların yetişmesi de mümkün olmuyor.
“Bilinçli ve eğitimli şahıslara muhtaçlık var” diyen Uslu, “Bir futbol kulübü futbolcusuna, gösterdiği meziyete ne kadar ehemmiyet veriyorsa bu taban işlerine de o kadar dikkat etmeli. Her yıl bu periyotlarda birebir sıkıntılar yaşanıyor. Şuurlu bakımların yapılmamasından ötürü bunlar oluyor. Futbol kulüplerinin statlarına ve tesislerine yatırım yapması gerekiyor” kelamlarıyla sorunun kaynağına dikkat çekiyor.
Başka bütçe, başka planlama
Kulüplerin hem stat, hem de tesis tabanlarına farklı bütçe ayırması gerektiğinin altını çizen Uslu, yeni devirde çim bakımı konusunda teknolojilerin de farklılaştığını ve ülkemizin bu bahiste geride kaldığına dikkat çekiyor:
“Artık sistem kendisini yeniledi, dijitale geçti. Bununla ilgili bir sürü formüller var. Bunları insanların bilmesi gerekiyor. Kulüplerin biraz da alanlarına bütçe ayırması gerekiyor. Stadyumun bütçesiyle, yerin bütçesi farklı tutulmalı. Yerlerin kaldıracağı bir potansiyel var. Hibrit sisteme geçildi fakat futbol kulüplerinin bütün masraflarından yanı sıra tek bir kalem olarak idman alanlarına ve stat tabanlarına başka bir bütçe ayırması gerekiyor.”
‘Evinin önündeki çimden anlamakla olmaz’
Federasyonda ve kulüplerde yerden misyonlu şahısların deneyimsiz olduğunun altını çizen Uslu, çim üzerine özel eğitimler verilmesi gerektiğini ve uzmanlar yetiştirilmesi gerektiğini belirtiyor:
“İngiltere’de gördüğümüz statların yerleri her sene değişiyor. Bunların formülleri var. Üst yenileme ve gibisi uygulamalar yapılıyor. Federasyonun da bir kadro direktifleri uygulaması lazım. Alanla ilgili denetçiler var. Arkadaşların da heveslerini kırmak istemem lakin birden fazla deneyimsiz. Bu işle ilgilenen bireylerin tek işinin bu olması lazım. Seminerler düzenlenerek bu şekil insanların yetiştirilmesi gerekiyor. Bir futbol kulübünde 10 sene çalışan çimci yok. Parktan, bahçeden, meskeninin önündeki çimden anlayan adamla futbol yerini anlayan çimci birebir olmuyor. Bu çok profesyonellik isteyen bir iş.”
“Toprağı tanımalı, jeoloji ve kimya bilmeli”
Çim konusunda uzmanlaşmış bireylere gereksinim olduğuna dikkat çeken Uslu, “Eğitim olmadan hiçbir şey olmuyor. Ondan sonra uygulama çok önemli” diyor ve ekliyor:
“Ancak teknik tabirleri bilmesi lazım ve meteorolojiyi iyi takip etmek gerekiyor. Bu işi yapan arkadaşın hava raporlarını takip etmesi, kimyasalı bilmesi lazım. Birebir vakitte toprağı tanımalı, jeoloji bilgisi olmalı, meteoroloji bilgisi olmalı bunların hepsiyle ilgili üst ve alt yapılar olarak eğitimler alınmalı. Çim farklı bir dünya.”
“Zemin hoş olmadığı zaman…”
“Futbol alanını tiyatro sahnesi olarak düşün, sen sahnede oyununu oynuyorsun. Sahnen ne kadar hoş olursa, bu işte de o kadar başarılı olursun. Artık taraftar da yok tribünde futbolcunun zevk alabileceği tek yer saha. Yer hoş olmadığı vakit yapacak bir şeyi kalmıyor. Futbolun kalitesini ortaya çıkartan yer bu sahadır.”
Sözcü
