Yaşar ÖZTÜRK

Bugünlerde Türkiye’de gündem konusu olan “Uzay” denince dünyada akla gelen birinci isim, Türklerin sesini uzaya gönderen Carl Sagan’dır. 1934’de
ABD’de doğan Sagan, 5 yaşında annesi onu kütüphaneye yıldızlarla ilgili bir kitap bulmaya gönderdiği gün bilim aşkına tutuldu: “Ne (ev kadını) annem ne de (terzi) babam bilim adamıydı. Bilim hakkında çabucak hemen hiçbir şey bilmiyorlardı. Lakin beni tıpkı anda hem kuşkuculuğa hem de meraka teşvik ederken bilimsel prosedürün birbiriyle güç geçinen iki temel fikir kalıbını öğrettiler.”

40 yıldır süren televizyon dizisiyle tıpkı ismi taşıyan kitabı “Cozmos” ve onu izleyen yapıtlarıyla bilimin kapılarını topluma açtı Carl Sagan. Kitabından uyarlanan, başrolünü Jodie Foster’ın oynadığı “Mesaj” sinemasıyla tartışmalar yaratan Sagan’ın başlattığı bayrak yarışı 1996’da vefatından sonra Eşi Ann Druyan ve arkadaşlarınca yürütülüyor.

KOZMİK BARIŞIN GÖZDESİ

43 yıl 5 ay evvel uzaya gönderilen ve şu an neredeyse 15 milyar kilometre ötede seyahatini sürdüren uzay aracı “Voyeger 1”in üretim çalışmalarında bulunan Sagan, uzayda bir yerlerde yaşayanlar varsa onlara içinde arkadaşı Prof. Kuniholm’un seslendirdiği, “Sayın Türkçe bilen arkadaşlarımız, sabah şerifleriniz iyi olsun” Türkçe bildirinin da olduğu paslanmaz plak gönderdi. Sagan, “Ben bir bilim insanıyım” diyerek kabuğuna çekilmedi.

TELAŞ VERİCİ BİR KEŞİF

“Evrensel Barış”ın beğenilen düşünürü olarak soluk aldıkça nükleer tehlikeye karşı insanlığı uyardı. Uzaydan çektirdiği dünyanın fotoğrafını herkese gösteren Sagan şöyle der: “Gezegenimiz, etrafımızı saran o büyük kozmik karanlığın içerisinde yalnız başına duran bir toz zerreciğidir. İçinde yaşadığımız bilinmezlik ve bütün bu enginliğin içerisinde, öteki bir yerden bir yardımın gelip bizi bizden kurtaracağına dair hiçbir ipucu yoktur. Beğenseniz de beğenmeseniz de şu an için dünya yaşadığımız tek yer.” Türkçe’ye Volkan Yazman’ın yeni çevirdiği “Nükleer Kış” insanlığa “kaş yaparken göz çıkarıldığını” anlatmaya çabalıyor: “Bu kitap telaş verici bir bilimsel keşifle ait. Birebir vakitte dünyadaki herkesin mevt kalım olasılığıyla da ilgili. Lakin aslında ve en nihayetinde, çok daha inançlı bir dünyaya açılabileceğine inandığımız beklenmedik bir istikametle ilgili. Her ne kadar korkutucu ve kalpsiz görünen insani ve teknik gerçeklere dayansa da umut verici ve iyimser bir kitap bu.

DOSTLA DÜŞMAN KARIŞTI

Sagan’ın “Evrensel Barış” davetini yakın arkadaşı Edward Turco duyuruyor: “Bugün devletler örtülü formda savaşıyor. İki devlet bir çatışma bölgesinde ‘dost’ üzere davranırken bir diğer çatışma bölgesinde ‘düşman’ üzere davranabiliyor. Buna büyük ölçüde nükleer silahların caydırıcılığı yol açtı. Fakat nükleer silahların asıl caydırıcılığı alımların siyasetçileri nükleer silahların dönüp dolaşıp kendi halklarını vuracağına ikna etmesinden ileri geliyor.” Sagan ve Turco’ya nazaran büyük bir nükleer savaş sonrasında tahminen insan tipi yok olmayacak lakin çağdaş uygarlık yıkılacak. Savaşın galibi olmayacak. Onlar bu felakete “Nükleer Kış” diyorlar.

Sözcü