UNESCO Dünya Kültür Mirası süreksiz listesinde olan, dünyanın en büyük Türk İslam Mezarlığı olma özelliğini taşıyan Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda yapılan liken paklığı tarihe ışık tutuyor.
Dünyanın en büyük İslam Mezarlığı olan ve Anadolu’nun Orhun Abideleri olarak da nitelendirilen Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı’nda taşlar büyük bir ihtimamla temizleniyor.
Çok hassas, teknik ve bir o kadar da sabırla temizlenen mezar taşları, gelecek jenerasyonlara kazandırılmaya çalışılıyor.
Buradaki paklık çalışması yalnızca mezar taşlarının okunabilmesi için değil, likenlerin (taş üzerindeki ot ya da yosun) taşa verdiği ziyanı ortadan kaldırmak hedefiyle da yapılıyor.
Uzunlukları 4 metreyi aşan, üzerindeki yazı ve formlarla her biri sanat yapıtı niteliği taşıyan mezar taşlarını bünyesinde barındıran tarihi Selçuklu Mezarlığı’ndaki çalışmalar, Hafriyat Lideri Dr. Öğretim Üyesi Mehmet Kulaz başkanlığında yürütülüyor.
Kulaz, “Uzun vakittir çalışıyoruz ancak son devirde yaptığımız iki cins çalışma var. Birincisi Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi olarak Kültür ve Turizm Bakanlığı ismine yaptığımız çalışma. Bu çalışma kapsamında yer düzeltme, etraf düzenlemesi ve onarım yüklü olarak yapıyoruz. Daha evvel Rus işgali sırasında Ahlat-Tatvan yolu olarak kullanılan ve mezarlık alanı içinden geçen yolun yaptığı tahribatı büyük oranda gidermeye çalışıyoruz. İkinci çalışmamızsa Türk Tarih Kurumu (TTK) ismine yapıyoruz. Bu da TTK’ya proje kapsamında vaat ettiğimiz 50 tane mezar taşının likenden arındırılması ve tekrar bu proje kapsamında 50 tane mezar ve sandukanın tümlenmesi ve blokajlarının yapılmasıdır. Zira mezarlık alanda mezarlar büyük oranda tahribata uğramış; şahideler, sandukalar ya çökmüş ya da sağa sola savrulmuş. Biz bunları restore ederek mümkün olduğunca uzun ömürlü hale getirmeye çalışıyoruz” dedi.
Ahlat’ın Türk tarihinde çok değerli bir yere sahip olduğunu söyleyen Kulaz, kelamlarına şöyle devam etti:
“Ahlat’ın bilhassa Selçuklu periyodunda Bizans ile yapılan Malazgirt Savaşı sonrası kazandığı değer ve Orta Asya’dan buraya yapılan göçler buranın değerini daha da arttırdı. Bu kapsamda Ahlat bilhassa orta çağda birçok kültüre konut sahipliği yaptı. Bu kültürlerin tamamı bir miras ve iz bıraktı. Bugün mezar taşları, mescitler, kümbetler, kaleler, hamamlar ve türbeler bunların canlı şahitleridir. Hasebiyle biz bunları kültür mirasının da ötesinde Anadolu’nun tapu senedi gözüyle bakıyoruz. Son devirlerde ziyaretçi sayısında da çok artış oldu.” (İHA)
Sözcü
