Duayen oyuncu Ahmet Mekin “Sanatçının en önde olması lazım. Sanatkarlar toplumun aynasıdır. Biz toplumdan ne alıyorsak, onu veriyoruz. Siyasetten ayrılamazsınız” dedi.
Türk sinemasının efsane jönlerinden Ahmet Mekin, Karslı bir ailenin çocuğu olarak 1932 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Çocukluktan beri tiyatroya ilgisi olan Ahmet Mekin, birinci olarak Bakırköy Halkevi’nde sahneye çıktı. 1957’de ‘Mahşere Kadar’ sinemasıyla sinemaya adım attı. Vakit zaman tiyatroyu da devam ettren Mekin, 200’e yakın sinemada rol aldı. Değerli sinemaları ortasında; ‘Aşktan da Üstün’ (1961), ‘Kelebekler Çift Uçar’ (1964), ‘Gurbet Kuşları’ (1964), ‘Bir Türk’e Gönül Verdim’ (1969), ‘Düğün’ (1973), ‘Selvi Boylum Al Yazmalım’ (1978) ve ‘Seni Kalbime Gömdüm’ (1982) isimli yapıtlar yer alıyor. 1980’lerden itibaren televizyon dizilerinde gözüken Mekin; birçok projede oynadı. Türk sinemasının efsane jönlerinden Ahmet Mekin, SÖZCÜ Hafta Sonu’nun konuğu oldu, sanattan siyasete birçok sorumuzu yanıtladı.
■ Türkiye’de sanatın ve sanatkarın geldiği noktayı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Sanatkara pek bedel verildiğini düşünmüyorum. Bizim haklarımız var, telif hakları üzere, benim gençlik dönemimden beri çaba ettiğimiz bir mevzu. Hâlâ bundan bir sonuç alınmış değil. Artık dizi furyaları var, çalışan eleman çok.
■ Geçmişle kıyasladığınızda dizilerin/filmlerin kalitesini nasıl buluyorsunuz?
Tabi çok ticari bir iş bu. Benim bir tarifim var; ticaret artı sanat. Birinci evvel para, ticaret… Zira yatırım yapıyorsunuz, bu yatırımın sonucunda sinema çalışırsa devam ediyorsunuz. Şayet sinema çalışmıyorsa batıyorsunuz. Ticaret önde geliyor. Bu bir yatırım sorunu. Onun için benim tanımımla ticaret artı sanattır sinema.
Selvi Boylum Al Yazmalım
AKSİYON İÇİNDE OLUNMALI
■ Sanatın ve sanatkarın siyasetle ilgisi nasıl olmalı?
Sanatkarın en önde olması lazım. Sanatkarlar toplumun aynasıdır. Zira biz toplumdan ne alıyorsak, onu veriyoruz. Toplumun meselelerini göstermeye çalışıyoruz, onları işliyoruz. Sanatçı bunu yapıyor, bunu yaparken de o işin içinde olması kesinlikle lazım. Dışarıdan bu iş olmuyor, güdümlü de olmuyor. Topluma bir şeyler verdiğinizde evvel siz inanacaksınız. Onun için de kesinlikle politik olacaksınız. Siyasetten ayrılamazsınız. Amerika’daki seçimlerde Hollywood’un bütün ünlüleri Başkanlık seçiminde yanında oluyorlar. Bizde bu türlü bir talep de olmuyor. ‘Gelin’ desinler, davet etsinler… Sanatkarlar siyasetin içinde olsunlar. Benim geçmişte yaşadığım düşünceli günler var. O günlerde birtakım arkadaşlar bana, ‘Ya sen sanatçısın, ne işin var siyasetle?’ diyorlardı. Herkes yapacak politikayı, ‘Biz sanatçıyız, yapmayalım bu türlü şeyler’… Olmaz. Aksiyonun içinde olacaksınız. Ülke ismine yapacaksınız bunu.
Canım Benim sineması siyah beyaz periyodun en değerli sinemalarından biri.
■ Sizin üzere sanatkarların, aydınların topluma örnek olması, öncü olması lazım, yol gösterici olması lazım…
Pek tabi. Biz halkın problemlerini işliyoruz. Onu anlamasak, onu hissetmesek, onu bilmesek nasıl işleyeceğiz? Sanat aslında bu türlü bir şey. Her şeyin önündedir. Mustafa Kemal’in kelamlarını hatırlayın; ‘Her şey olursunuz, sanatçı olamazsınız’ diyor. ‘Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş olur’ diyor. Bütün bunları söylüyor. Bu prensiplerin dışında düşünemiyorum ben bir sanatçıyı. Sanatçı toplumdan, siyasetten başka mıdır? Hayır. Toplumun içindedir ve toplumun meselelerini işlemek zorundadır.
■ Sizin gözünüzden Türkiye görünümü nasıl?
Herkes üzere ülkenin durumunu biz de izliyoruz. Siz de biliyorsunuz, herkes biliyor, toplum da biliyor. Yani son derece karmaşa bir durum…
Ahmet Mekin ve Eşref Kolçak onlarca sinemada oynadı.
ÖĞRENCİLER HAKLI
■ Gençlere nasıl bir bildiri vermek istersiniz?
Mümkün olduğu kadar ülkelerini düşünsünler. Ülke ismine bir şeyler yapsınlar. Gençlere öğüdüm şudur: Çok çalışsınlar. Disiplinli olsunlar. İşlerine sahip çıksınlar.
■ Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilerin çabasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
Katılıyorum onlara, onlar haklılar. Demokratik metotlarla kendi rektörlerini kendileri seçecekler. Evvelden üniversitelerde senatolar vardı, senatolarda seçimler yapılırdı, liyakatli beşerler vazifeye gelirdi. Atamayla olmuyor. Tabi ki buna reaksiyon gösterilir, gösterilmez mi?
“Sanat hayatında acı anlar da var, tatlı anlar da” diyen Ahmet Mekin şunları söyledi: “Uzun vadeli bir muahede yapmıştım, tam da benim tepe olduğum bir devirde. Ama firmayla bir uyuşmazlığa düştük. Dışarıda diğer hiçbir yerde çalışamıyorum, yalnızca onlarla çalışacağım, o denli bir sözleşme var. 1957-1958’li yıllarda yaşanan bir olay bu. Firmayla bir uyuşmazlığa düştük; bir sinemada oynamamı istediler, ben de o sinemada oynamak istemedim. O ortada da mesleğimde tepe noktasındayım. Onlar ısrar etti, ben ısrar ettim; onlar ‘oyna’ dedi, ben ‘oynamam’ dedim. Bir sene yalnızca bir sinema yaptım. Ondan sonra firma, beni piyasadan silme üzere bir harekete girdi. Bu türlü şanssız bir şey oldu. İkinci sene de tekrar paramı ödemeye başladılar. Hatta ben parayı almadım, onlar posta havalesiyle gönderdiler, yani resmiyete soktular. Günler geçti, yıllar geçti. İkinci sene de bitti, üçüncü sene tekrar bir tebligat geldi… Bu ortada ben tepedeyken piyasada 3 sene çalışmayınca ne oldu? Tabi ki unutuluyorsunuz. Ama benim o denli bir handikabım olmadı.”
Sözcü
