Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın pazar günü Brüksel yolunda yaptığı açıklamalar, büyük kısmı kuru düşük tutmak için harcandığı varsayım edilen Merkez Bankası (MB) rezervlerine yönelik süren tartışmaları, yine alevlendirdi. Erdoğan, Çin ile yeni swap muahedesi yapıldığını duyurdu. Rezervlerin sorulması üzerine Türkiye’nin brüt rezervlerinin 100 milyar dolara ulaştığını söyleyen Erdoğan, Çin ile yeni 3.6 milyar dolarlık swap (vadeli takas işlemleri) mutabakatı yapıldığını bildirdi. Yeni mutabakatla 6 milyar dolarlık bir swap mutabakatına ulaşıldığını belirten Erdoğan, “Başbakanlığım devrinde (rezervlerde) 135 milyar dolara kadar çıkmıştık. İnşallah bu tırmanış artık yine başlıyor ve bu tırmanışı da devam ettireceğiz” sözlerini kullandı.
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez
MB GÖSTERİYOR
Bu açıklamalar Merkez Bankası’nın bilanço bilgilerinin yine tartışmaya açılmasına neden oldu. Başka ülke merkez bankaları ve yurtiçi bankalarla yapılan vadeli takas (swap) süreçlerinin rezervleri nasıl makyajladığı bir sefer daha gözler önüne serildi.
Twitter hesabından MB döviz rezervleri hakkında paylaşımda bulunan Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, “28 Mayıs 2021 prestijiyle MB’nin brüt rezervleri 93.7 milyar dolar, net rezervleri 13.6 milyar dolar, swap hariç net rezervleri eksi 56 milyar dolardır” dedi. Eğilmez, swap hariç net rezervlerin Merkez Bankası’nın bilgilerinden hesaplandığının da altını çizdi.
MAKYAJLANMIŞ
Tera Yatırım baş ekonomisti Enver Erkan ise Türkiye ile Çin ortasında yapılan swap mutabakatına dikkat çektiği açıklamasında “Brüt rezervlere rakamsal katkısı var, evet, lakin swap birebir vakitte bir yükümlülüktür. Çin’in elinde TL, bizim elimizde yuan olacağı için bunun geçerli bir para ünitesine çevrilmesi gerekir. İki ülke ortasındaki para takası, vadesi geldiğinde bu sefer aykırı halde yapılacak. Yani aslına bakıldığında Çin swap muahedesi bilançoyu daha iyi gösterir, lakin daha iyi yapmaz” değerlendirmesinde bulundu.
Bankaların MB ile gerçekleştirdiği swap süreçleri sayesinde rezervlerdeki dramatik düşüş bir manada makyajlanmış oluyor. MB’nin ‘uluslararası rezervler ve döviz likiditesi’ tablosuna nazaran, yurtiçi ve yurtdışı yerleşik bankalarla yapılan swap süreçlerden kaynaklanan net döviz ve altın yükümlülükleri 69.4 milyar dolara çıktı. Bu fiyat, birebir devirde 93.6 milyar dolar olan resmi rezerv varlıkların yüzde 74’ünü oluşturuyor. Bu oran 2019 sonunda yüzde 17 düzeyindeydi.
İlhan Kesici
‘Cumhurbaşkanı’na aldatıcı bilgi verildiği anlaşılıyor’
CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, Twitter hesabından MB’nin swap hariç net rezervlerinin eksi 55 milyar dolar düzeyinde olduğuna işaret ederek, “MB rezervleri hakkında Cumhurbaşkanı’na eksik ve aldatıcı bilgi verildiği anlaşılıyor” dedi. Cuma akşamı IMF raporunda, Türkiye’nin brüt rezervlerinin tavsiye edilen yeterlilik aralığının çok altında olduğu belirtildi. Açıklamada, düşük rezervin gölgesindeki Türkiye’nin şoklara karşı kırılgan olduğu vurgulandı.
Sözcü
