Türkiye, ikinci karantina devrine tüm vakitlerin en yüksek işsizliği ve giderek artan hayat pahalılığı ile girerken, iktisattaki sıkışma iktidarı hem iktisadi hem siyasi manada bir U dönüşüne mecbur bıraktı. Türkiye’nin sıcak gündemini kıymetlendiren İstanbul Teknik Üniversitesi’nden İktisat Profesörü Öner Günçavdı, bu dönüşümün ne siyasi ne de ekonomik manada bir demokratikleşme getirmeyeceğini söz etti. Günçavdı, “Önce siyasetin olağanlaşması lazım. Bu da başkanlık rejimiyle mümkün değil, demokratik yeni bir sistemle mümkün” dedi. Günçavdı, sorularımızı şöyle yanıtladı:
-Ekonomi idaresinin değişimi ile birlikte atılan adımları nasıl görüyorsunuz?
Merkez Bankası Lideri telaffuzlarıyla milletlerarası sermaye etraflarının duymak istediklerini lisana getiriyor fakat mevcut yapısal meselelerin giderilebilmesinde bir efor da hükümet tarafından ortaya konulamıyor. Yılın kazasız belasız çıkartılması amaçlanıyor. Bu karardan, yalnızca siyasi hayatın geleceği için değil, birebir vakitte yapısal ekonomik sıkıntılarımızın giderilmesinde gerekli olumlu ortamı temin edecek bir demokrasi çıkmaz. Faizle yalnızca kurdaki dalgalanmaları terbiye edebiliriz, o da kısa periyotta. Orta ve uzun vadede Türkiye’nin sorunlarını yok edemez. Bu dönüşüm öncelikle siyasi alanda yapılacak radikal adımlarla mümkündür.
Prof. Öner Günçavdı.
-Peki, ne cins bir dönüşüm gerekiyor?
İktisadın tarafını, büyüme modelini değiştirecek siyasetler öncelikle siyasetten geçiyor. Siyasetin olağanlaşması lazım. Bu da başkanlık rejimiyle mümkün değil; daha çoğulcu, demokratik ve güçlendirilmiş kuvvetler ayrılığını dikkate alan yeni bir sistemle mümkün. Lakin o vakit değerli problemlere tahlil getirilebilir. Bu ıslahatlar konuşulmayacaksa, ne faiz kararı ne de bu kararların gerisinden ortaya konulacak öteki ıslahatların bir manası vardır.
BÜYÜMENİN KAYNAĞINI DEĞİŞTİRMEK GEREKİYOR
-Mevcut büyüme modelinin devamlılığı sağlanabilir mi?
Bugüne kadar iç talep ve tüketime dayalı büyümeyi tercih eden bir siyasi otorite için faiz siyaseti çok değerli. Bu yeni mali ortamda faizler tekrar düşük seyredemeyeceği için, artık büyümenin kaynağını değiştirmek gerekiyor. Verimliliği artırıcı, kaynak kullanımında aktifliği temel alan bir modele geçmek, bu modele işlerlik kazandıracak ekonomik yapıyı oluşturmak gerekiyor. Lakin bu modelin gereksinim duyduğu ortam şu andakinden çok farklı.
YOKSULLUĞUN ARTMASI KAÇINILMAZ
-Faizlerdeki yükseliş memleketler arası sermayeye getiri sağlarken, içeriye nasıl yansıyacak?
Mevcut büyüme modelinin hudutları içinde kalındığında, faizlerdeki artış yalnızca memleketler arası sermayeye inanç sağlayıp, Türkiye’ye gelmelerini teşvik eder. Sermaye eksikliği çeken ve bu nedenle çok borçlanmış olan üretici kısımların finansal maliyetlerini ise artırır. Hane halkı borçlarının maliyeti de artarken, kâfi gelir artışları sağlanamadığı için gelir dağılımında bozulma ve yoksulluğun artması kaçınılmaz. Dahası kâfi büyüyemeyen bir iktisatta bu meseleleri gidermek çok daha uzun mühlet alacak ve çok daha fazla kaynağa gereksinim olacak. Aslında sakinlik sarmalındaki ekonomimiz daha fazla işsizlikle karşılaşacak.
Sözcü
