CHP İstanbul Milletvekili, TBMM Anayasa Kurulu üyesi Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, Cumhurbaşkanı kararnamesi ile verilen Bayanlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Çabaya Ait Avrupa Kurulu Mukavelesi (İstanbul Sözleşmesi) fesih kararını kıymetlendirdi.

“ANAYASA AÇISINDAN YOK HÜKMÜNDEDİR”

Kararla ilgili husus madde açıklama yapan Kaboğlu, şunları aktardı:

*İstanbul Sözleşmesi’nin feshini amaçlayan Cumhurbaşkanı kararı (R.G: 20 Mart 2021/3718 sy.), Anayasa açısından yok kararındadır.

*İstanbul Kontratı, 6251 sayılı yasa ile TBMM’de oy birliği uygun bulunarak, Anayasa unsur 90 çerçevesinde yürürlüğe konulmuştur.

*İnsan Haklarına ait bir Milletlerarası andlaşma olarak İstanbul Mukavelesi, md. 90 yeterince normlar hiyerarşisi bakımından maddelerin da üstünde yer almaktadır.

“GERİYE GÖTÜRÜLEMEZLİK GENEL PRENSİBİNE AYKIRI”

*Sözleşmeden çıkışın, ‘usulde paralellik ilkesi’ gereği, lakin TBMM’de kabul şartlarına uyularak mümkün olabileceği öne sürülse de, bu türlü bir süreç, Türkiye’nin Avrupa Kurulu çerçevesinde İnsan Hakları kazanımlarını sorgulamak manasına geleceğinden, kazanılmış haklar için geçerli geriye götürülemezlik genel unsuruna terslik oluşturur.

*Cumhurbaşkanı’nın 3718 sayılı kararı, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (CBK)-9 husus 3’e dayandırılmış olsa da, bu unsurun geçerlik alanı, uygulama andlaşmaları ile kanunun verdiği yetkiye dayanılarak yapılan ekonomik, ticari, teknik yahut idari andlaşmalara ait olan Anayasa husus 90/3 ile hudutlu olup, yasa ile uygun bulunan memleketler arası mukaveleleri kapsamamaktadır.

* ‘Milletlerararası andlaşmaları onaylar ve yayımlar’ kaydı (md.104/11), fakat md.90/3 yahut uygun bulma yasası sonrası süreç için geçerli olabilir.

“CUMHURBAŞKANI İNSAN HAKLARI ALANINDA DÜZENLEME YAPAMAZ”

*Cumhurbaşkanı’nın bir kararla İnsan Haklarına ait memleketler arası mukaveleyi feshi bir yana, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile dahi (bazı toplumsal haklar dışında) insan hakları alanında düzenleme yapamaz.

*Cumhurbaşkanı’nın hiçbir süreci, yasa alanında düzenleme yapamaz. Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak yetkisi yalnızca TBMM’ye aittir. 6251 sayılı yasa hala yürürlüktedir ve yürürlükte olduğu sürece Cumhurbaşkanı süreci ile Sözleşme’den çekilmek olanaksızdır.

*Cumhurbaşkanı’nın 3718 sayılı kararı, Anayasa’nın 2. (hukuk devleti), 6. (kaynağını Anayasadan almayan yetki kullanma yasağı), 7. (yasama yetkisinin devredilmezliği), 11. (Anayasanın üstünlüğü), 13. (hak ve özgürlüklerde yasallık ilkesi), 87. (Kanun koymak ve kaldırmak yetkisinin TBMM’ye aidiyeti), 90. (uluslararası mukavelelerin normlar hiyerarşisindeki yeri) ve 104. (CB yetkilerinin sınırları) hususlarına açıkça ve çok istikametli olarak ters olup hukuken yok kararındadır.

“HEMEN DANIŞTAY’A BAŞVURMA GEREĞİ VARDIR”

*3718 sayılı kararın iptali ve yürütmenin durdurulması için çabucak Danıştay’a başvurma gereği vardır. Kararda destek alınan ve berbata kullanıma açık olup hukuk devletine karşıt olması nedeniyle CBK-9 husus 3’ün de Anayasaya terslik itirazı önsorun olarak yapılmalıdır.

*Cumhurbaşkanı’nın 3718 sayılı kararının Anayasa ve hukuk dışı bir süreç olması nedeniyle yargıya intikal ettirildiği, çabucak Avrupa Konseyi’ne bildirilmelidir.

*Sorumluluk bakımından; bundan bu türlü muhtemel bir bayana yönelik şiddet ve öldürme aksiyonu ile 3718 sayılı karar ortasında nedensellik münasebetinin kurulması, sorumluluk hukukun temel bir prensibidir.

*100. yıla yanlışsız demokratik Cumhuriyet yanlıları ile keyfi tek adam idaresi yanlıları ortasındaki ayrışma derinleşirken, ‘insan haklarına dayanan demokratik hukuk devleti’ yolunda anayasal dayanışma halkalarını örmek ve genişletmek her yurttaşın hakkı olduğu üzere 42 milyon bayana karşı bir misyondur.

Sözcü