2018 ortalarında başlayan ekonomik daralmanın pandemiyle birlikte sert bir küçülmeye dönüşmesini önlemek için üretici ve hizmet bölümlerine kredi muslukları sonuna kadar açıldı. Gerçek dal harikulâde kredi genişlemesi ile rekor seviyede borçlanırken, bankalar taksit öteleme ve tekrar yapılandırma uygulamaları sayesinde takipteki kredileri yönetmeye çabaladı. Takibe düşmesi beklenen kredilerin şimdi batıkta görünmüyor olması da bankaların üstlendiği riskin bir “kara kutu”ya dönüşmesine yol açtı.
İNŞAAT BİRİNCİ SIRADA
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Kasım 2020 raporuna nazaran, tasfiye olunacak alacak oranı en yüksek olan kesim, yüzde 9 ile inşaat dalı olurken, bunu yüzde 6.3 ile turizm, yüzde 5.7 ile güç dalları takip ediyor. Bu üç dalda son 12 ayda batık kredi hacmi önemli artış gösterdi. Perakende, tarım ve finansal aracılık üzere dalların ise öteleme ve yapılandırmalar sayesinde batık kredi hacminde düşüş gözlendi. Kredi riski son 12 ayda en süratli büyüyen dal ise yüzde 51.9 ile turizm, yüzde 45.7 ile nakliyat, depolama ve haberleşme ve yüzde 42.3 ile toptan ve perakende ticarette görüldü. İnşaatta 25.1 milyar, toptan ve perakende ticarette 24.1 milyar, elektrik, gaz ve su kaynakları bölümünde 15.4 milyar, turizm bölümünde 7.5 milyar, dokumacılıkta 5.3 milyar, tarımda 5 milyar TL kıymetinde batık kredi bulunuyor.
Prof. Dr. Engin Kara
BORÇ SORUNU BÜYÜDÜ
Ucuz kredi siyasetinin ülkenin her geçen gün kronikleşen ekonomik meselelerine mucizevi bir halde deva olacağının düşünüldüğünü belirten Cardiff Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Engin Kara, “Maalesef, bu siyaset probleme tahlil olamadığı üzere borç sıkıntısının daha da büyümesine neden oldu. Türkiye hükümetinin, bir an evvel ülkenin borç sıkıntısına nasıl deva bulunacağını belirlemesi ve bunu vatandaşa ve yatırımcılara anlatması gerekir. Daima ötelenen borç sorunu, giderek içinden çıkılmaz bir probleme dönüşüyor” dedi. Prof. Dr. Kara, kredilerde son bir yılda yaşanan muazzam artışın, özel kesim dış borç meselesinin banka bilançolarına yansıması olduğunu belirtti.
Sözcü