Corona virüsü salgınının en çok etkilediği dallardan biri de kahve oldu. Hükümetlerin salgını önlemek için aldığı tedbirlerde birinci sıralarda daima kafelere dönük sınırlamalar yer aldı.

Uzun müddet yalnızca al git (take away) hizmeti verebilen kafelerin bir kısmı, ziyan ederek kapanmak zorunda kaldı. Kafelerde çalışan on binlerce kişi ya işsiz kaldı ya da taban fiyatın çok altındaki kısa çalışma yahut fiyatsız müsaade ödemeleriyle yaşamak zorunda bırakıldı.

Toplumsal ara kuralları gereği masalar ve müşteriler ortasına makul bir ara zorunluluğuyla hizmet müsaadesi verildiği periyotlarda de müşteri sayıları, olağan devrin gerisinde kaldı.

Buna ofislerin besbelli halde boşalması da eklenince, kafelerde ve genel olarak mesken dışında kahve tüketimi azaldı. Meskende tüketim ise arttı.

Meskende tüketimin artığını, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) kahve ve kahve makinesi ithalatı dataları de ortaya koyuyor.

TÜRKİYE’NİN KAHVE TÜKETİMİ AZALMADI

Kahve Türkiye’de üretilmiyor, hasebiyle tamamı yurt dışından ithal ediliyor. Türkiye’de son yıllarda kahve tüketim ölçüsü ve kafe sayıları süratle artıyor.

2014’te 33,9 bin ton olan Türkiye’nin toplam kahve ithalatı, 2019’da 73,5 bin tona kadar yükseldi.

2019’un birinci 10 ayında 61,6 bin ton olan tüketim, 2020’nin birebir periyodunda kafelerin ve ofislerin hudutlu hizmet vermelerine karşın çok az düşüşle 60,4 bin ton oldu.

Bu yılın birinci 10 ayında, Türkiye’ye gelen turist sayısının geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 72 düştüğü göz önüne alınırsa, vatandaşların kahve tüketiminin pandemiye karşın düşmediği söylenebilir.

MESKENDE TÜKETİMLE KAHVE MAKİNESİ İTHALATI PATLADI

Konutta kahve tüketiminin arttığına işaret eden bir öteki data de, kahve makinesi ithalatı verisi.

TÜİK datalarına nazaran, Türkiye’nin kahve makinesi (sadece kahve yapmaya mahsus elektrotermik aygıtlar; konutta kullanıma mahsus) ithalatı arttı. 2019’un birinci 10 ayında 155 bin kahve makinesi ithal edilirken, 2020’nin birebir periyodunda bu sayı 251 bine fırladı.

Yurt içinde de kahve makinesi üretiliyor fakat ithalat dataları de eğilimi yansıtıyor.

Starbucks’ın pay kıymeti, pandemiye karşın yıl başına nazaran yüzde 13 yükseldi.

STARBUCKS KRİZİ FIRSATA ÇEVİRMEYİ HEDEFLİYOR

Kahve denilince akla, milletlerarası kahve zincirleri ve bunların en büyüğü Starbucks da geliyor. Dünya genelinde yaklaşık 33 bin şubeye sahip olan Starbucks’ın en çok şubeye sahip olduğu ülkelerden biri de Türkiye. Statista’nın Eylül 2019 tarihli datalarına nazaran şirketin Türkiye’de 490 adet şubesi var.

Starbucks’ın toplam geliri, nisan, mayıs ve haziran aylarını kapsayan salgın devirde, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 38 düşüşle 4,2 milyar dolara geriledi. 2019’un nisan, mayıs, haziran periyodunda 1,1 milyar dolar konsolide faaliyet kârı elde eden şirket, 2020’nin ayı deminde 704 milyon dolar ziyan etti.

Bu duruma karşın, Starbucks’ın CEO’su Kevin Johnson, süratli toparlanma ve pazar hissesini artırma konusunda argümanlı.

Dünyada en çok Starbucks şubesi ABD ve Çin’de yer alıyor. Türkiye ise, 490 şubeyle kıta Avrupasında birinci sırada yer alıyor.

“KÜÇÜK KAFELERİN KAPANMASINDAN FAYDALANACAK”

Gerçekten, Euromonitor varsayımlarına nazaran, ABD’de bu yıl yaklaşık 2000 kafenin kapanması beklenirken, Starbucks yüzlerce yeni şube açtı.

Starbucks’ın ABD’de Nasdaq borsasında süreç gören paylarının pahası de, yıl başındaki kıymetinin yüzde 13 üzerinde. Pandemi şokuyla 20 Mart’ta 58 dolara kadar gerileyen pay fiyatı, dün 103 dolardı. Marttaki taban noktaya nazaran artış oranı yüzde 80’i buldu. Şirketin piyasa bedeli de 119 milyar dolara ulaşmış durumda.

Çin’de 4700’den fazla şubesi bulunan Starbucks, bu ülkede süratli büyümeye devam etmeyi planlıyor. Şirket ayrıyeten, bu ülkede yılın son çeyreğinde satışların olağana dönmesini bekliyor.

Financial Times’a konuşan Johnson, Ekim 2020-Eylül 2021 periyodunda toplamda 2 bin 150 yeni şube açmayı planladıklarını, 1050 şubeyi ise kapacaklarını lisana getirdi. Şirket, Çin’de süratli büyümeye devam edecek.

Morningstar stratejisti RJ Hottovy, “Daha küçük zincirler ve kafeler Starbucks’ın sahip olduğu bilançoya sahip değil. Gelecekte çok daha az kafe olacak ve Starbucks bu durumdan faydalanmayı planlıyor” diyerek Starbucks’ın inhisar durumunu güçlendirme muhtemelliğine işaret etti.

Sözcü