İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul İstatistik Ofisi, pandeminin İstanbul’da iktisada tesirlerini kıymetlendiren bir rapor yayınladı. ‘COVID-19 Pandemisinin İstanbul İktisadına Etkileri’ Raporuna yer alan bilgiler şu halde:

TİCARETHANE ELEKTRİK TÜKETMİ YÜZDE 44 AZALDI

İstanbul’da sanayi elektrik tüketimi 2016 yılından beri en düşük seviyeye Nisan ayında ulaştı; bir evvelki seneye nazaran yüzde 27 azaldı. Birebir devirde Türkiye’de sanayi elektrik tüketimi ise yüzde 22 azaldı.

Mayıs ayı itibariyle ise toparlanma işareti görülmeye başladı. Başka taraftan, ticarethaneler kısıtlamalardan daha fazla etkilendi ve bilhassa Mayıs ayında bir evvelki yıla nazaran elektrik kullanımı İstanbul’da yüzde 44, Türkiye genelinde ise 34 azaldı.

İHRACAT YÜZDE 24,5, İTHALAT YÜZDE 20,3 AZALDI

Türkiye dış ticaretinin yüzde 50’sini oluşturan İstanbul’da, 2020 yılının ikinci çeyreğinde ihracat birinci çeyreğe nazaran yüzde 24,5 azalarak 15,6 milyar dolar olarak gerçekleşti.

İthalat ise tıpkı devirde yüzde 20,3 azalarak 24,2 milyar dolar oldu. Türkiye genelinde 2020 yılının ikinci çeyreğinde ihracat bir evvelki periyoda nazaran yüzde 24 azalarak 32,3 milyar dolar, ithalat ise yüzde 22,3 azalarak 43,2 milyar dolar olarak gerçekleşti.

Dış ticaret açığı İstanbul’da Ağustos 2020’de, bir evvelki yılın sonuna nazaran yüzde 79,2’lik bir artışla rekor düzeye yükselerek 5,6 milyar dolara ulaştı. Türkiye’de ise yüzde 34,5 artarak 6,28 milyar dolara ulaştı.

TURİST SAYISI YÜZDE 98,2 AZALARAK 68 BİNE GERİLEDİ

Covid-19’un tesirlerinin değerli derecede görüldüğü kesimlerden biri turizm oldu. İstanbul’da yer alan otellerin doluluk oranları nisan ve mayıs aylarında keskin bir düşüş yaşadı.

İstanbul’u ziyaret eden yabancı turist sayısı 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 98,2 azalarak 68 bine geriledi. Tıpkı periyotta Türkiye’ye gelen toplam turist sayısı ise yüzde 97,9 azalarak 269 bin oldu. 2019 yılının birinci dört ayında İstanbul’a gelen toplam turist sayısı 4 milyonu aşmışken, 2020 yılında sekiz ayda İstanbul’a gelen toplam turist sayısı 3,2 milyona ulaşabildi.

KAPANAN ŞAHIS FİRMA SAYISI, BİRİNCİ 7 AYDA 2019 YILI TOPLAMINI YAKALADI

2019 yılında toplam 6 bin 899 şahıs firması kapanmışken, 2020 yılının birinci yedi ayında kapanan şahıs firma sayısı 6 bin 870’e ulaştı. İstanbul’da 2020 yılının birinci dokuz ayında kapanan şahıs firması bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 55,9, Türkiye genelinde ise yüzde 15,8 arttı. Kurulan yabancı sermayeli şirket sayısı ise İstanbul’da birinci dokuz ayda yüzde 24 azalarak 4 bin 583 olarak gerçekleşti.

İSTANBUL’DA ÖTV TAHSİLATI YÜZDE 85,8 ARTTI

Covid-19 devrinde İstanbul’dan tahsil edilen vergi gelirleri 2019 yılının ikinci çeyreğinde toplam 70,58 milyar TL iken 2020 yılının birebir periyodunda yüzde 6,7 artarak 75,32 milyar TL olarak gerçekleşti.

2020’nin üçüncü çeyreğinde ise vergi tahsilatı bir evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 38,3 artarak 113,08 milyar TL olarak gerçekleşti. Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Ağustos 2020’de 10,7 milyar TL ile tepeye ulaştı.

2020’nin birinci çeyreğine baktığımızda ise 16,06 milyar ÖTV tahsil edilmişken; ikinci çeyreğinde yüzde 9,5 artarak 17,58 milyar TL, üçüncü çeyreğinde ise yüzde 85,8 artarak 29,83 milyar TL tahsil edildi.

İŞKUR ARACILIĞIYLA İŞE YERLEŞTİRMELER YÜZD4E 85 AZALDI

Covid-19 Pandemisi sonrasında İŞKUR aracılığıyla işsizlik ödeneğine yapılan müracaatlar, mart ve nisan aylarında rekor seviyeye ulaştı. 2019 yılı mart, nisan ve mayıs aylarında İstanbul’da toplam 130 bin kişi işsizlik ödeneğine başvurmuşken, 2020 yılının tıpkı periyodunda başvuran kişi sayısı yüzde 37,6 artarak 178 bine ulaştı.

2019 yılının tıpkı aylarında işsizlik ödeneğini hakedenlerin sayısı ise 75 bin iken, 2020 yılında yüzde 33,7 azalışla 50 bin oldu. Tıpkı periyotta Türkiye genelinde ise müracaat sayısı yüzde 42 artarak 362 bine ulaştı, hakedenlerin sayısı yüzde 35,1 azalarak 155 bine geriledi.

İŞKUR aracılığıyla toplam işe yerleştirmeler 2019’un ikinci çeyreğinde 102 bin bireye ulaşmışken 2020 yılının birebir devrinde yerleştirmeler yüzde 85,2 azalarak 15 bin şahsa geriledi. Türkiye genelinde ise 2020 yılının birinci çeyreğinde işe yerleştirilenlerin sayısı 246 bin iken 2020 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 43,6 azalarak 138 bine gerilerken üçüncü çeyreğinde birinci çeyrek ile tıpkı düzeyde gerçekleşti.

BORÇLANMA ARTTI, TAKİBE DÜŞEN KREDİLER YÜZDE 41,4 YÜKSELDİ

İstanbul’da gereksinim kredileri son 10 yıla bakıldığında 2020 yılının ikinci çeyreğinde birinci kez konut kredisinden daha yüksek ölçüde gerçekleşti. Son bir yıla bakıldığında İstanbul’da gereksinim kredileri yüzde 58,8, konut kredileri ise yüzde 20,5 arttı.

Türkiye genelinde ise 2020 yılının ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran konut kredisi fiyatı yüzde 29,9, gereksinim kredileri ise yüzde 63,8 arttı. Takipteki alacaklar, 2020 yılının birinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 59 artarak 61,4 milyar TL, ikinci çeyreğinde ise bir evvelki yılın birebir devrine nazaran yüzde 41,4 artarak 61,8 milyar TL olarak gerçekleşti.

KONUT KREDİSİ FAİZ ORANLARININ AZALMASIYLA KONUT SATIŞLARI ARTTI

Pandeminin en kıymetli ekonomik etkenlerinden biri konut satışlarında gerçekleşti. 2020 Nisan ayında konut satışları son 7 yıla nazaran en düşük düzeyde gerçekleşirken, konut kredisi faiz oranlarının düşmesiyle Temmuz 2020 tarihi en yüksek konut satışının gerçekleştiği ay oldu.

İstanbul’da Haziran ayında yeni konutların fiyatı bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 31, ikinci el konutların yüzde 20 arttı. 2019 Temmuz’da İstanbul’da 17 bin adet konut satılmışken 2020 yılı Temmuz ayında yüzde 128 artarak 39 bine yükseldi. Türkiye genelinde de Temmuz ayında konut satışları yüzde 124 arttı.

HER 4 HANEDEN BİRİ TOPLUMSAL YARDIM TALEBİNDE BULUNDU

İBB’nin toplumsal yardım maksadıyla açmış olduğu internet sayfasına yapılan müracaatlara nazaran; pandemi sürecinde İstanbul’da her 4 haneden birinin toplumsal yardım talebinde bulunduğu ortaya çıktı.

İstanbul’da toplam hane sayısı 4,5 milyon iken hanelerden gerçekleşen toplam müracaat sayısı 1 milyonu aştı. Müracaatta bulunan hanelerin yüzde 30,9’unun sistemli bir geliri olmadığı anlaşıldı.

DAR GELİRLİ HANELERİN YÜZDE 77,9’UNUN MEVCU BORÇLARI YÜKSELDİ

Fakir hanelerde COVID-19’un tesirlerini ölçmek gayesiyle 14 – 23 Ekim 2020 tarihleri ortasında 1.000 dar gelirli hane ile yapılan anket çalışmasının sonuçları yayınlandı.

Açıklanan sonuçlara nazaran, pandemi devrinde dar gelirli hanelerin yüzde 37,6’sında iş kaybı yaşanırken hanelerin yüzde 75,2’sinin geliri azaldı. Salgın sebebiyle hanelerin yüzde 77,9’unun mevcut borçlarında artış gerçekleşirken en çok banka ve kredi kartı borçlarının arttığı ortaya çıktı.

Sözcü