“Başarı yalnızca yetenek ve IQ ile ilgili bir şey değil. Sosyal-duygusal zeka karakter yapısı üzere etkenlere de bağlı” diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz bu tarafta 8 tüyo verdi.
Okul hayatı dendiğinde akıllara birinci evvel okul başarısı gelir. Pekala, başarılı olmanın temel kuralları nelerdir? Çocuklarımıza bu hususta nasıl yardımcı olabilir, onları nasıl destekleyebiliriz? İşte Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz’ün bu sorulara yanıtı…
Prof. Dr. Derya Uludüz
1 – ÇABAYI AŞILAYIN
Hayat toz pembe değil kuşkusuz ve siz onları yalnızca aşikâr bir yaşa kadar koruyabileceksiniz. Bu nedenle çocuğunuz öncelikle hayatın zorluklarıyla başa çıkmayı öğrenmesi gerektiğini bilsin. Lakin bunun da ince bir hududu var. Size gereksinimi olduğunda takviye vermenizde sakınca yok. Çabayı çocuklara öğretecek en iyi şeylerden biri grup sporlarıdır. Hem takım içinde hem de farklı bir takıma karşı çaba etmenin ne demek olduğunu, kazanmak için emek vermenin değerini anlamalarına yardımcı olacaktır.
2 – SORUMLULUK VERİN
Çocuklara küçük yaşlardan itibaren taşıyabileceği kadar sorumluluk ve gündelik işler verin. Örneğin 4 yaşında bir çocuk kendi pijamalarını katlayabilir, 6 yaşında yatağını düzeltebilir. Hayat uzunluğu her işini siz yapamayacaksınız. Bu nedenle ne kadar erken sorumluluk sahibi olursa sorumluluklara ahenk gücü o kadar yüksek olur. Alışılmış ki taşıyabileceğinden fazlası değil. Bir ilkokul öğrencisi uyku saatini, çantasını hazırlaması gerektiğini bilmeli. Daima sizin ikazınıza gereksinim duymamalı.
3 – SAĞLIKLI BESLENME ALIŞKANLIĞI KAZANDIRIN
Yediklerimiz bizim güç kaynağımızdır. Berbat bir yakıt ile son model bir spor arabayı süremediğiniz üzere makus beslenen bir çocuğun da zihinsel işlevlerinin verimli çalışmasını bekleyemeyiz. Okula gitmeden evvel şeker, karbonhidrat, fındık kreması üzere besinler güç veriyor üzere görünse de ilerleyen saatlerde çocuğunuzun kan şekerini düşürerek konsantrasyonunu kaybettirecek ve uykusunu getirecektir. Bunun yerine süt, peynir, yumurta, zerzevat içeren çeşitler düşünebilirsiniz. Menemen bu açıdan iyi bir seçenektir.
4 – TERTİPLİ UYUMASINI SAĞLAYIN
Kâfi mühlet ve kalitede uyku uyuyan çocuklarda akademik muvaffakiyet, memnunluk ve öz denetim daha yüksektir. Ayrıyeten iyi uyuyan çocukların IQ testlerinde de daha yüksek puan aldığı görülüyor. Uyku sayesinde çocuklarda bilişsel fonksiyonlar artıyor, ruhsal olarak daha sağlıklı hale geliyorlar.
5 – İDMANA YÖNLENDİRİN
Antrenman yapmak, beyin sıhhati için gerekli kimyasalları uyarıyor. Bu kimyasalların artması da öğrenmeyi artırıyor, hafızayı ve düşünme kapasitesini geliştiriyor ayrıyeten sonlar ortası temasları güçlendiriyor.
6 – GERİLİM İDARESİNİ ÖĞRETİN
Spor ve sanatla ilgilenmek gerilim ve telaş seviyelerini azaltmaya yardımcı kıymetli etkenler. Natürel gerilim ile başa çıkmayı öğrenmede yetiştirme üslubu, olaylara bakış açısı, rol model alınan ebeveynlerin hayat şekli ve kişilik yapısı da çok kıymetli. Şayet ebeveyn olarak gerilim idaresinde başarısız ve telaşlı bir yetişkinseniz birebir panik duygusu çocuğa da geçecektir. Sorumluluk sahibi olmayı öğrenen çocuklar gerilim idaresini daha iyi yaparken gereğinden fazla sorumluluk yüklenmesi onlarda yalnızlık hissi yaratabilir.
7 – TEKNOLOJİYİ SINIRLAYIN
Teknolojiye mola vermek reçeteye yazılmış bir ilaç kadar kıymetli. Çocukların uyku saatine yakın saatlerde dahi cep telefonu, bilgisayar ya da tabletlerle oynamaması gerekiyor. Zira bu aygıtlardan yayılan mavi ışık uykuyu getiren hormonların salınımını engelliyor. Teknolojiye orta verip, çocuğunuzla birlikte tabiatta vakit geçirin. Bu durum beyin kontaklarını çoğaltır ve teknolojinin olumsuz yan tesirlerinden korur. Bunun yanı sıra kortizol düzeyleri ve kan basıncını denetim altına alır ve odaklanmayı artırır.
8 – TOPLUMSALLAŞMASINI SAĞLAYIN
Gerçek toplumsal temasın olmaması, beyindeki hudut hücrelerini kaplayan miyelin katmanını bozarak hudut iletiminde sıkıntılar ortaya çıkmasına neden olabilir. Ayrıyeten toplumsallaşmak, genel manada gerilim ve tasayı azaltır, ruh halini düzgünleştirir. Yapılan araştırmalarda, toplumsal taraftan etkin olan çocukların daha iyi akademik muvaffakiyet sergilediğini ortaya koyuyor.
Sözcü
