Misyonumuz Tehlike serisinin 7. sinemasının çekimleri devam ederken efsanevi aksiyon serisinin başrol oyuncusu Tom Cruise’un set çalışanlarına küfür kıyamet yaptığı ihtarlar gündeme damga vurdu. Bir set çalışanının maskesiz bir biçimde kahve almak için dışarı çıkması üzerine küplere binen Tom Cruise çok sert ihtarlarda bulundu:

“Bizim sayemizde Hollywood’da sinemalar çekiyorlar. Bize inandıkları ve güvendikleri için… Her gece stüdyolarla, sigorta şirketleriyle, yapımcılarla konuşuyorum. Bize bakarak, bizden feyz alarak sinemalarını çekiyorlar. Lan o… çocukları binlerce şahsa çalışma bahtı yarattık. Bir daha bu türlü bir şey görmek istemiyorum. Asla! Şayet buna uymazsanız kovulursunuz. Bir daha yaptığınızı göreyim, s… olup gidersiniz. Dal büsbütün durduğu için meskenlerini kaybeden, masaya yemek koyamayan, okul borçlarını ödeyemeyen insanlara anlatırsınız. Ben her gece bu fikirle uyuyorum.”

Sette alınan bir ses kaydı sayesinde Tom Cruise’un isyanı ortaya çıkarken, basında hayli ses getiren bu gelişmede ünlü aktör haklı bulundu. 58 yaşındaki oyuncu dalın ilerleyişinin şu periyotta pamuk ipliğine bağlı olduğunu biliyor. Haklı bulunmasının ve yurtdışında görüşü alınan set çalışanları da dahil olmak üzere kesimle ilgilenen birçok insanın dayanağını almasının sebebi de bu…

Pekala dünyanın dört bir yanında ve elbette Türkiye’de de hayli kuvvetli bir süreçten geçen dalın ülkemizdeki işçileri ne düşünüyor? Yaşanan süreci nasıl pahalandırıyor. Sinema Televizyon Sendikası Genel Lideri Ufuk Demirbilek, Sözcü.com.tr’ye konuştu.

‘PROJELERİN BÜYÜK KISMI ASKIDA’

“Sinema salonlarının kapalı olması patronların, yapımcıların kendi projelerinin çekimlerini askıya almaları manasına geliyor” diye kelamlarına başlayan Demirbilek, “Bu da bölüm çalışanlarını direkt ve dolaylı olarak olumsuz manada etkilemekte. Projelerin büyük bir kısmı askıya alınmış durumda. Bu devirde bilhassa sinema bölümünde iş daralmasından kaynaklı iş bulamayan arkadaşlarımız öteki alanlara yönelmekteler. İş aramaktalar” dedi.

Ufuk Demirbilek: “Kamu kurumlarına sesimizi duyuramıyoruz. Çok fazla açıklama yaptık. ‘Setler denetlenmelidir’, ‘önlem alınmalıdır’ üzere davetlerimizde bile sesimizi duyuramadık. Duyuramadığımız üzere bu türlü bir umut da kelam konusu değil. Farkındayız. Ne yaparsak yapalım; kamu kurumları bizi görmezden gelecek.”

‘ŞARTLAR ÇOK DAHA AĞIRLAŞTI’

Tertipli gelirin olmaması da bölümde çalışanları olumsuz etkilerken Demirbilek bu durumu, “Bizler proje bazlı çalışmaktayız. 2-3 ay çalışıp 6 ay yaşamaya çalışan bir meslek grubundayız. Sabit gelire bağlı bir hayatımız yok. O yüzden de bu süreç çok sancılı geçiyor. İş bulmak esasen bizim için güç iken ve pandemi olmasa da çalışma şartları epey ağırken, pandemiyle birlikte kurallar çok daha ağırlaştı” kelamlarıyla aktardı.

‘NETFLIX FON AKTARDI’

Pek çok dalda olduğu üzere sinema, TV ve dizi kesiminde de kamu kurumlarının takviyesinin yetersiz kaldığı ile ilgili bir şikayet var:

“Buradaki durum içler acısı… Kamu kurumları bu noktada dalımızı adeta görmüyor ve duymuyor. Latife üzere. Bizim dalımız tedarik zinciri ismi altında görülüyor ve özel müsaadeyle TV programları ve dizi setlerini çalışır durumda tutuyorlar. Çalışıyor olmamızın olumlu tarafları da var fakat çalışamayan arkadaşlarımız dayanak de alamıyorlar. Çarpıcı bir örnek vermek gerekirse Netflix, bir dijital platform, dalımıza fon aktardı yahu! Kamu kurumlarımız bunu nasıl kıymetlendirir bilmiyorum lakin onlar açısından çok da güzel olmayan bir durum olsa gerek. Kamu kuruluşları kendi ülkesindeki insanlara takviye veremezken, Türkiye’ye yeni gelmiş bir dijital platform, çalışanlara pandemi periyodunda her çalışana 2500 TL katkı sundu.”

‘FARKINDAYIZ, NE YAPARSAK YAPALIM BİZİ GÖRMEZDEN GELECEKLER’

“Kamu kurumlarına sesimizi duyuramıyoruz. Çok fazla açıklama yaptık. ‘Setler denetlenmelidir’, ‘önlem alınmalıdır’ üzere davetlerimizde bile sesimizi duyuramadık. Duyuramadığımız üzere bu türlü bir umut da kelam konusu değil. Farkındayız. Ne yaparsak yapalım; kamu kurumları bizi görmezden gelecek” diyen ve yaşanan ümitsizliğin altını çizen Demirbilek, aslında dizi ve TV programları noktasında işlerin devam etmesinin de set çalışanlarından çok patronları koruyan bir “destek” ile olduğunu söz ediyor:

“Kamu kurumları bölümün devam etmesi için ne varsa yapıyor ancak bu süreçte set çalışanları olarak mağdur oluyoruz. Fiyatlarımızı geç alıyoruz, kaşeler düşüyor, bütçeler düşüyor, maliyetler düşürülmeye çalışılıyor. Çalışmaya çalışıyor olsak bile sıhhat meseleleri, alınmayan tedbirler, ekonomik problemler, direkt başka bölümlerle birlikte bizim bölümümüzü de vuruyor.”

PEKALA SETLERDE NASIL TEDBİRLER ALINIYOR?

“Maske kuralına bilhassa yer yer uyuluyor. Kapalı platolarda ve stüdyolarda bu kurallara daha rahat uyulabiliyor. Hijyen kurallarına da uyuluyor lakin ara kuralına uymak bizim kesimimizde çok kolay olmuyor. Çok fazla insanın bir ortada çalıştığı ortamda uyulamıyor. İnsan ve ekipman sirkülasyonunun ağır olduğu bir ortam, set ortamı.”

YA BİR SET ÇALIŞANININ TESTİ MÜSPET ÇIKARSA?

“Normal kurallarda o arkadaşımız gerekli tedavi imkanına sahip olmalı. Patron bunu sağlamalı. Tedavi sürecinin akabinde işine dönmesi gerekiyor. Olması gereken bu. Bu formda davranan patron var. Arkadaşlarımız olumlu çıkıp iyileştikten sonra işlerine dönebiliyor lakin testi olumlu çıktığı için işini kaybeden arkadaşlarımız da oldu bu süreçte. Ayrıyeten temaslıların da teste tabi tutulması gerekiyor. Lakin çok fazla görelilik durumu var setlerde.”

Fabrika emekçileri hakkında yaptığımız haberde karşımıza çıkan olumlu olayların işinden olması durumu yüklü olarak proje bazlı çalışılan bu kesimde de karşımıza çıkarken, yeniden öteki çalışma alanlarında rastlanan “çalışmak zorunda olmak” durumu da set çalışanlarının bir gerçeği.

“Sektörümüzde çalışanların yaşadığı çelişkiler var. İnsanların sıhhatle ilgili birtakım telaşları var. Tedbir almak istiyorlar fakat bu iş şuna dönüştü: ‘Evet, sıhhatle ilgili tedbirlerimi alayım ancak bir taraftan da para kazanmam gerekiyor.’ Bu türlü çelişkiler de yaşanmakta. Sıhhat ve iktisat ortasında yaşanan çelişki, meslektaşlarımızda farklı hisler yaratıyor. Beşerler çalışmak zorunda. Para kazanması, karnını doyurması, kirasını ödemesi lazım” diyen ve kendisi de bölümde bir TV programında çalışan Ufuk Demirbilek son olarak iş sıhhati ve güvenliği meselesinin da altını çizdi ve şöyle konuştu:

“İş sıhhati ve güvenliği uzmanı ile sıhhat çalışanının sette bulunması gerekiyor. Bu kurala uyan setler az olsa da var. Bizim setlerimiz tehlikeli çalışma kümesi içerisinde. Pandemi periyodunda bu duruma da pek riayet edilmediği aşikar. Tarafımıza da gelen çok fazla bilgi var. Uzun çalışma saatlerinden, önlemlere uyulmamasına kadar… En azından iş sıhhati ve güvenliği noktasında meslektaşlarımızın da daha dikkatli ve ihtimamlı olmaları gerekiyor. Lakin bu patronun sorumluluğunu da azaltmaz.”

Sözcü