Paranın memnunluğu satın alamayacağı yüzyıllardır kullanılan bir deyiş… Lakin ekonomistler çağdaş araştırma tekniklerinin ortaya çıkışından bu yana, duruma ait farklı sonuçlar alıyor. ABD’de yapılan bir yeni bir araştırmada, yıllık hane geliri ile ruhsal durum ortasındaki ilgi ölçüldü. Sonuçlarda, yılık hane halkı geliri 85 bin doların (yaklaşık 630 bin TL) üzerinde olan insanların, başkalarından değerli ölçüde daha az depresyon, tasa ve keder üzere olumsuz ruhsal durumlardan etkilendiği görüldü.
ABD’li ekonomist Richard Easterlin, 1974’te yaptığı bir çalışmada daha yüksek kişi başına düşen ulusal gelirin daha yüksek memnunluk getirmediğini ortaya koydu ve günümüze kadar süren büyük bir tartışmayı tetikledi. Lakin yapılan son çalışmalar bunun gerçek olmadığını gösteriyor.
Ekonomik gelir arttıkça beşerler daha keyifli ve huzurlu olurken, toplumsal etrafta de prestij kazanılmasını sağlıyor.
GERİLİM AZALIYOR
2010’da psikolog Daniel Kahneman ve iktisatçı Angus Deaton (ikisi de iktisat alanında Nobel Ödülü’nü kazandı) ABD’de yapılan Gallup anketlerini inceledi. Sonuçlarda toplam hane halkı geliri 75 bin dolar (günümüzün 90 bin doları) ve üstünde olan Amerikalıların ruhsal durumlarının ortalama gelire sahip olanlardan daha iyi olduğu görüldü. Buna nazaran gelirdeki artış, bireylerin gerilim, kaygı, hüzün ve depresyon üzere olumsuz ruh hali durumunu da kademeli olarak azaltıyor.
Kahneman ve Deaton bu araştırmayı yaparken Harvard Üniversitesi’nde psikoloji doktorası yapan Matthew Killingsworth, kullanıcılara rastgele aralıklarla aktivitelerini ve hislerini soran Track Your Happiness isimli bir akıllı telefon uygulaması geliştirdi. 2010’da yayınlanan birinci bulgulardan biri ise nizamlı olmayan gelirin mutsuzluk getirmesiydi.
Şu anda Pennsylvania Üniversitesi Wharton Okulu’nda öğretim üyesi olan Killingsworth, o vakitten beri memnunluk ve gelir ortasındaki ilişkiyi ölçmek için uygulamasını kullanıyor.
İRTİBAT KANITLANDI
Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayınlanan son sonuçlara nazaran ise hayat doyumu ile ekonomik gelir ortasındaki ilişkiyi kanıtlıyor. 2019 yılında uygulamayı kullanan 33 bin 391 ABD’li yetişkininden yıllık hane geliri 85 bin dolar (yaklaşık 630 bin TL) ve üzerinde olan beşerler, başkalarından kıymetli ölçüde daha az gerilim ve dertten etkilendi. ABD’de ortalama hana halkı geliri ise 2019 yılında ortalama 68 bin 703 dolardı.
ETRAF İLGİLERİ BELİRLİYOR
Psikoloji alanındaki çalışmaları ile bilinen Matthew Killingsworth, para ve memnunluk ortasındaki ilişkiyi şu sözlerle ifade etti:
“Sonuçlarımız o denli gösteriyor ki parayla memnunluk satın alınabiliyor. Öbür hayvanlardan farklı olarak, beşerler etraflarında olup bitenleri düşünerek, geçmişte olmuş, gelecekte olabilecek ya da hiç olmayacak olayları düşünerek çok vakit harcarlar. Bu durum, insanların öğrenmesine, muhakemesine ve planlamasına müsaade veren dikkate kıymet bir evrimsel muvaffakiyet olsa da, duygusal bir bedeli olabilir. Pek çok felsefi ve dini gelenek, mutluluğun anı yaşayarak bulunacağını öğretir ve beşerler fazla düşünmek yerine şükretmek ve ‘şimdi burada olmak’ için eğitilir. Fakat, bunun yanlışsız olmadığını görüyoruz.”
Sözcü
