Bu yıl taban fiyata yapılacak artırım, geçmiş yıllardan farklı olarak çok daha fazla çalışan ve işsizin gelir düzeyini direkt etkileyecek. Minimum fiyata gelecek her bir kuruş artırım yaklaşık 7 milyon minimum ücretlinin, minimum fiyatın biraz üzerinde maaş alan çalışanların, milyonlarca minimum fiyatın altında maaşla çalıştırılan kayıtsız emekçilerin, işsizlik maaşı alan 255 bin işsizin, kısa çalışma ödeneği alan yaklaşık 1 milyon emekçinin ve nakdi fiyat dayanağına mahkum olan 2 milyonu aşkın vatandaşın cebine yansıyacak.

7 MİLYON MİNİMUM ÜCRETLİ 

Türkiye’de yaklaşık 7 milyon kişi minimum fiyatla çalışıyor. Bu yılki görüşmelerin pandemi ve ekonomik zahmetlerin derinden hissedildiği periyoda denk gelmesi patronlarla Türkiye’yi ucuz iş gücü cennetine çevirmeyi hedefleyen hükümetin  elini güçlendireceği söz ediliyor. Fakat bu riski görüp güç birliğine giden personel sendikaları ekonomik dertlerin sorumlusu değil mağduru olduklarını belirterek artırım artı mağduriyetin karşılanmasını talep etti. Pazarlık görüşmelerinin akabinde minimum fiyata en düşük yüzde 12, fevkalâde bir gelişme olmazsa en yüksek yüzde 18.33 artırım yapılabileceği varsayım ediliyor. Yüzde 18.33 artırım, taban fiyatın 2 bin 750 liraya çıkması manasına gelse de genel beklenti yüzde 15 artırım ve hasebiyle 2 bin 673 lira net taban fiyatta ağırlaşıyor.

DÜŞÜK ÜCRETLİLER

Personellik maliyetlerinden kaçınmaya çalışan kimi işverenler, yüksek fiyat verse de çalışanını devlete minimum fiyatlı üzere beyan ediyor. Bunun dışında milyonlarca personel taban fiyatın bir kaç yüz lira üzerinde maaşlarla çalıştırılırken, çok sayıda emekçi de kayıt dışı ve minimum fiyatın altında çalıştırılıyor. Taban fiyata gelecek her kuruş artırım bütün bu kesitleri de direkt etkileyecek.

Kısa çalışma ödeneği brüt taban fiyatın yüzde 60’ı ile yüzde 150’si oranında oluyor. Lakin son 12 aylık prime temel çıkar dikkate alındığı için taban fiyata gelecek artırım kısa çalışma ödeneğini tıpkı oranda değil, dahil olduğu ay oranında etkileyecek. Bu nedenle artırımın tesiri yılın ikinci yarısına yanlışsız hissedilecek. Nisan ayında 3 milyon 243 bin kişi kısa çalışmadan yararlandırıldı. Mayısta bu sayı 3 milyon 283 bine çıkarak doruğa ulaştı. Ödenekten yararlandırılanların sayısı haziranda 1 milyon 775 bine, ağustosta 1 milyon 302 bine, eylülde 1 milyon 51 bine ve son olarak ekim ayında da 927 bine geriledi.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALANLARI ETKİLEYECEK

İşsizlik maaşının ne kadar olacağı minimum fiyata nazaran belirleniyor. Maaşın en düşüğü brüt taban fiyatın yüzde 40’ı, en yükseği ise yüzde 80’i kadar oluyor. Münasebetiyle artırım, işsizin ve yeni yılda işsiz kalacakların da hayatını etkileyecek. İşsizlik ödeneği geçen yıl ağustosta 689 bin 298 bin bireye ulaşarak rekor kırmıştı. Bu yılın mayıs ayına kadar 530 binin üzerinde seyreden işsizlik ödeneği alan işsiz sayısı işten çıkarmanın yasaklanmasıyla azaldı ve en son ekim ayına 255 bin 424’e geriledi.

Fiyatsız müsaade takviyesi minimum fiyatla direkt irtibat kurulmasa da minimum fiyatın yüzde 40’ı olan günlük brüt 39.24 TL olarak belirlendi. Hasebiyle minimum fiyata gelecek artırımın bu fiyatı da birebir oranda artırması bekleniyor. Nisandan, ekim ayına kadar nakdi fiyat takviyesi alan kişi sayısı 2 milyon 82 bin kişi oldu.

Sözcü