Salgının denetimden çıkmasıyla birlikte lokanta, restoran ve kafe üzere işletmelerin kapatılması sonucu yüzbinlerce çalışan gelirini kaybetti. Aileleri ile birlikte milyonlarca insanı etkileyen uygulamanın ne vakit biteceği ise bilinmiyor. Garsonlar, aşçılar ve öteki hizmet kesimi işçileri duruma isyan ediyor. Kiralarını, faturalarını ve borçlarını ödeyemeyen vatandaşlar devletin kendilerine karşılıksız takviye vermemesine de reaksiyon gösteriyorlar.
KAYNAK YARATILMALI
Bu insanların taleplerinin yasal olduğunu söyleyen duayen iktisatçı Ege Cansen, tahlilin kaynak yaratarak ve ulusal geliri tekrar dağıtarak çözülebileceğini belirtti. “Bizim ulusal gelirimiz düşük denilse de, ne kadar düşük olursa olsun ortak dağıtılmalı” diyen Cansen, Hazine’nin tahvil çıkarabileceğini ve bu tahvillerin Merkez Bankası tarafından satın alınarak para kaynağı yaratılabileceğini, bunun da gelirini kaybeden vatandaşlara verilebileceğini kaydetti. Devletin çalışma sistemini bir emme basma tulumbaya benzeten Cansen, şöyle konuştu:
“Tulumbalar demirden yapılır. Suyu topraktan çeker, çektiği suyu öbür yerlere basar. Devlet bu türlü bir şeydir. Hatta bu devlet kendisi bir su tüketicisidir. Hatta devlet bir külfettir. Devletin parası yoktur, halkın parası vardır temel olarak. Devlet zorla para toplayan kurumdur. Vergisini ödemeyeni hapseder. Demek ki devlete ‘Bu kadar hizmet bölümünde çalışan işsiz kaldı, ver bunları’ deniyorsa, birilerinden al bunlara ver deniyordur. Bu çok legaldir. Buna da iktisat lisanında ulusal gelirin tekrar dağılımı denir.”
GELİRSİZLİK ÖDENEĞİ
Ulusal gelirin iktisaden de dağıtılmasının hakikat olduğunu söz eden Cansen, “Bırakalım işin beşeri ve toplumsal tarafını, iktisadi taraf olarak talep noksanlığı doğuyor. Geliri olmayan beşerler piyasadan çekiliyor. Halbuki iktisadın çarklarını müşteri çevirir. Bunu devlet yapmalıdır. Hangi yolla? Birinci akla gelen dolaylı ve direkt vergileri artırarak. Lakin bugünler için bu geçerli değildir. Borç yaratılmalıdır. Hazine tahvil çıkarır, Merkez Bankası alır bunu ve para yaratılmış olur. Gelirsizlik ödeneği olur” diye konuştu.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul Kadıköy’de bir ortaya gelen restoran, bar ve kafe çalışanları, ellerinde “Önlemler ile geçinemiyoruz hayatımızı istiyoruz”, “Nefes alamıyoruz” yazılı pankartlarla dayanak davetinde bulundu.
ENFLASYON YARATMASI KELAM KONUSU DEĞİL
Devletin vergi dışında tahvillerle kaynak yaratmasının enflasyon yaratmayacağını söyleyen Ege Cansen, enflasyonda yalnızca bu paraya bakılmaması gerektiğini belirtti.
“Türkiye’nin kaygısı iç değil, dış borçlanmadır. Deniliyor ki para dövize sarfiyat. O vakit o sorunun köküne gidelim” diyen Cansen, enflasyon konusunda ise şu tabirleri kullandı:
Sözcü
