Vatandaş pandemi ve ekonomik daralma ile azalan gelirlerinin sıkıntısına düşmüşken yeni yıl fahiş artırımlarla başladı, köprü ve otoyollara yüzde 25 artırım açıklandı. Minimum fiyata, emekçi ve emekliye yapılan artırımların çok üzerindeki bu oran, köprü ve otoyollarımızın dünyanın en değerlisi olma unvanını pekiştirdi. Öteki ülkelerdeki köprü ve otoyollara ödenen geçiş bedelleri ile Türkiye’nin yap-işlet-devret (YİD) projelerinin fiyatları ulusal gelir bazında karşılaştırıldığında durumun vahameti ortaya çıktı. UYGUN Parti Mahallî İdareler Lider Danışmanı Dr. Suat Sarı bu farkın 8 kat olduğunu belirterek, tabloyu ortaya koydu.

Suat Sarı

KAT KAT ÜZERİNDE

Tabloya nazaran 2.7 kilometrelik Osmangazi Köprüsü’nde kilometre başına geçiş fiyatı 7.38 dolara yükselmiş durumda. Bu fiyat, dünyadaki emsal köprülerin geçiş fiyatlarının çok üzerinde. Bu sayıya yakın tek köprü Danimarka Öresund, orada da 4 kilometre su altı tüneli bu fiyata dahil. Lakin asıl çarpıcı fark ulusal gelir bazındaki karşılaştırmada ortaya çıkıyor. Türkiye’deki vatandaş yıllık kişi başı ulusal gelir bazında gelirinin onbinde 8’i ile bu köprüden geçebilirken, bir İngiliz ülkesindeki benzeri köprüden gelirinin onbinde 1.2’si ile geçebiliyor. Bir Danimarkalı ise gelirinin yalnızca onbinde 1’i ile ülkesindeki köprüyü kullanabiliyor. Sarı, “Biz çıkarımıza nazaran Avrupa’daki ülkelere ve ABD’ye nazaran yaklaşık 8 kat daha fazla ödüyoruz. Yaklaşık 9 bin dolar yıllık ulusal geliri olan bir ülkenin vatandaşı için bu geçiş fiyatı kabul edilemez” dedi.

GELECEĞİMİZİ BETONA DEMİRE DÖKÜYORUZ

Suat Sarı, taban fiyatın 6 kat fazla olduğu ülkelerde bile köprü imal maliyetlerinin Türkiye’nin altında kaldığını söyledi. Dr. Sarı, Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde planlanan tren yolunun hâlâ çalışmadığını, meğer işletme maliyeti içinde bu tren yolunun çalıştırılmasının da olduğunu vurguladı. Yavuz Sultan Selim’in otobüs ve kamyonlara geçiş zaruriliği getirilmesine karşın öbür iki köprünün yükünün lakin yüzde 12-15’ini aldığını söyleyen Sarı, “Bu köprüyü paramız yokken, yurtdışından borç paralara yapmaya gerek var mıydı? 10 sene sonra yapsak ne olurdu? Başka ülkeler gereksinimi olunca yapıyor. Bizde çok evvel, olmayan paramızla yurtdışından borçlanarak yapılıyor. Öncelikler yanlış, geleceğimizi betona, demire gömüyoruz” dedi. Sarı ayrıyeten dünyada köprü ve tünellerde tıpkı gün gidiş gelişler ile haftalık ve aylık indirimli abonman uygulamaları var iken Türkiye’de bu türlü uygulamaların neden olmadığını da sordu.

Sözcü