Merkez Bankası (TCMB) bugün bir sefer daha piyasaları karşıt köşede bırakarak siyaset faizini yüzde 10,25’te sabit tuttu. Kur ve enflasyondaki artışa paralel olarak temmuzdan bu yana piyasanın gerisinden giderek örtülü faiz artışlarına giden TCMB, art kapıdan örtülü adımlara devam sinyali verdi.

Siyaset faizini sabit tutan banka, bankaların gün sonunda nakit açığına düştüğünde kullanmaları gereken geç likidite penceresi (GLP) faiz oranını yüzde 13,25’ten yüzde 14,75’e çekerek örtülü faiz artışlarının devamı sinyali verdi. Temmuzda yüzde 7,34’e kadar gerileyen TCMB’nin yüklü ortalama fonlama faizi, dün yüzde 12,52’ye kadar yükselmişti.

Dolar kuru kararın akabinde yaklaşık 20 kuruş artarak 7,98’e dayanırken, euro/TL’de de 24 kuruşluk artışla 9,44 düzeyi görüldü.

Rabobank’tan Piotr Matys, ekonomist Dr. Murat Kubilay, Özyeğin Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cihan Bolgün, Bilgi Üniversitesi’nden Cem Başlevent ve Yeditepe Üniversitesi’nden Caner Özdurak faiz kararını sozcu.com.tr’ye kıymetlendirdi.

Rabobank Gelişen Piyasalar Stratejisti Piotr Matys

“MALİYETİ AĞIR OLABİLİR”

“Ben siyaset faizinde 200 baz puanlık artış faiz artışı bekliyordum. TL’nin istikrarı ve TCMB’nin güvenilirliği tekrar kazanması için bu adım gerekliydi” diyen Matys, “Eğer TCMB geçen ayki 200 baz puanlık artışın güvenilirliği yine kazanmak için kâfi olduğuna inanıyorsa, piyasalar dolar/TL kurunu rekora taşıyarak Lider Murat Uysal’a bu inanç için bir gerçeklik testi sağladı” tabirlerini kullandı.

“Bazıları TCMB’nin GLP ile gecelik faiz oranı ortasındaki farkı 300 baz puana çıkartarak likiditeyi sıkılaştırdığını savunabilir fakat TCMB’nin para siyasetinin kurgusuna dair kâfi güvenilirliği yok” diyen Matys, “Politika faizini artırmak çok daha verimli ve üretken bir adım olurdu. TL’nin bedelindeki düşüşün gösterdiği üzere bugünkü kararın maliyeti ağır olabilir” değerlendirmesini yaptı.

Dr. Murat Kubilay

“OLASI YAPTIRIMLARA KARŞI KALKAN OLUŞTURULMADI”

Kararı, “piyasa oyuncularının son periyotta faiz artırımı konusundaki iyimser beklentilerinin zıddı istikamette sürpriz” olarak pahalandıran Dr. Kubilay, “Sabit bırakılan siyaset faizini; iktisat idaresinin kurdaki muhtemel artışları göz arkası ettiği yahut kurlarda en kötüsünün geçtiğine dair iyimserlik halinde yorumlayabiliriz” dedi.

“Karar metninde iktisatta pandemi sonucu oluşan düşüşün, alınan tedbirlerle çok ısınmaya yol açtığı ve bunun her geçen ay yine olağana döneceği belirtiliyor. Bu doğrultuda döviz kuru ve enflasyon ile uğraşta hudutlu faiz artışı ve kredilerdeki ivmenin kaybolmasının kâfi olacağı varsayımı var” diyen Kubilay, muhtemel riskleri şöyle sıraladı:

“Pandeminin Avrupa ve ABD’de yarattığı yeni sıçramanın dış ticaret ve global risk iştahına mümkün tesirleri metinde yer alsa da faiz kararında göz önünde tutulmamış. Dahası 3 Kasım tarihli ABD başkanlık seçimleri sonrasında S-400 ile Halkbank davası kaynaklı potansiyel finansal yaptırımlara karşı yatırımcı inancını sağlayacak bir kalkan da oluşturulmamış.

İktisat idaresinin iyimser beklentileri ile hem yurt içi hem de yurt dışı yatırımcılarınki uyuşmuyor. Bu nedenle iktisat dışı sürpriz ve büyük olumlu bir şok yaşanmadığı surece TL’nin paha kaybının sürmesi yüksek ihtimal. Ötesi ABD seçimleri ve dış politik tansiyonların bir spekülatif atağa neden olma ihtimali de mevcut.”

Özyeğin Üniversitesi’nden Doç. Dr. Cihan Bolgün

“ÖRTÜLÜ FAİZ ARTIŞINA DEVAM DENDİ, YENİ BİR DENEY OLACAK”

Temmuzdan bu yana örtülü biçimde 500 baz puanın üzerinde faiz artışı yapılırken siyaset faizinin yalnızca 200 baz puan arttığını belirten Bolgün, “Merkez bugünkü kararla, ‘Ankara müsaade vermiyor, resmi faizi artıramıyorum, örtülüye devam edeceğim’ diyor. Para siyasetinde yeni bir deney olacak” dedi.

Merkez’in ne yapması gerektiği ile ne yapacağına dair beklentiler ortasında fark ortaya çıktığını ve piyasaların daima şaşırtıldığını belirten Bolgün, bunun yanlış olduğunu, dünyada bu türlü merkez bankası pratiği olmadığını, güvenilirlik kaybının piyasaya ve enflasyonla gayrete ziyan verdiğini söyledi.

“TCMB’den ikinci bir faiz artırımı beklentisi iyimserdi, hakikaten bu türlü bir artış da olmadı” diyen Başlevent ise, “Örtülü faiz artışı ile yönetim edilmeye çalışılacak. GLP’deki artış, birinci andaki olumsuz reaksiyonların ortadan kalkmasına neden olabilir” yorumunda bulundu.

Dr. Caner Özdurak

“KUR ARTIŞI İLE FAİZ ARTIŞININ MALİYETLERİNE BAKTILAR”

“TCMB, muhtemel faiz artışının kura olacak tesiri ile şirketlere getireceği finansman maliyeti ortasındaki makası gözeterek karar vermek zorundaydı” diyen Özdurak, “Faiz artırması kısa vadede kurda düşüşe neden olabilirdi lakin bu kez da şirketlerin finansman maliyetleri artacaktı” kelamlarıyla TCMB’nin içinde bulunduğu sıkışmaya işaret etti.

“Türkiye iktisadı şu an hastalığın farklı bir evresinde ve hastalığa karşı faiz ilacını kullanmak işe yaramayabilir” diyen Özdurak, “Üretimde kur artışının tesiriyle maliyet artışları olacak. Kredi artışından kaynaklı talep enflasyonu vardı, artık maliyet enflasyonu olacak” tabirlerini kullandı.

Özdurak şöyle devam etti:

“Türkiye kredi derecelendirme kuruluşları tarafından yatırım yapılabilir bir ülke olarak görülmüyor ve faiz artışları istenen yabancı sermaye girişlerini sağlamayabilirdi.

Buna rağmen, Merkez piyasalarda oluşan faiz artışı beklentisinin önünü almayarak direkt olarak faiz arttırmadan piyasayı şaşırtıp geç likidite üzere dolaylı yollara başvurarak esasen kaybettiği prestijine tekrar ziyan vermiş oldu.”

“YEŞİL IŞIK BEKLEYENLERE PARLAK BİR KIRMIZI IŞIK”

Bluebay Asset Management’tan Timothy Ash, “Bence birçok yabancı yatırımcı parasını yine Türkiye’ye getirmek için yeşil bir ışık görmek ismine bu kararı (PPK) yakından takip ediyordu. Bu karar ile parlak bir kırmızı ışık gördüler” dedi.

Tera Yatırım ekonomisti Enver Erkan, “GLP’nin faal kullanılması ile birlikte sade para siyaseti tabanından uzaklaşarak art kapı sıkılaştırmasını sürdüreceği sonucuna varıyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Erkan ayrıyeten, “Enflasyon beklentilerinin süratli bir bozulma içerisinde olduğu periyotta, Merkez Bankası fonlama oranı ile siyaset faizi ortasındaki ilişkiyi zayıflatarak TRY’nin daha fazla bedel kaybetmesini ve enflasyon görünümünde ek bozulma olması riskini artırmış oldu” dedi.

Sözcü