Meltem Cumbul, uzun bir ortanın akabinde Ben “Sevgili Milena” oyunuyla tiyatroseverlerle buluşmaya hazırlanıyor. 24. Tiyatro Şenliği kapsamında sahnede olacak oyuncu, SÖSZCÜ Haftasonu okuyucuları için oyunu ve merak edilenleri yanıtladı.

– “Sevgili Milena oyunununda neler izleyeceğiz?

Pandemi devri sonrası sahneye çıkmak enteresan olacak. Ne hoş ki 24. İstanbul Tiyatro Şenliği iptal edilmedi ve en korunaklı biçimiyle hayata canlı bir biçimde geçirilmesi için, hepimiz tarafından (festival idaresi, sponsorlar, sanatkarlar, tiyatro yerleri ve izleyici) dayanılmaz bir uğraş gerçekleştirildi.

“Sevgili Milena”, Kafka’nın mektuplarından ortalarında nasıl güçlü bir aşk olduğunu anladığımız ve hayatına dair pek çok şey bildiğimiz Milena Jesenska’nın, Kafka’nın mektuplarına nasıl yanıt vermiş olabileceği niyetiyle oyunlaştırıldı. Bu hiç bilmediğimiz, sırf Kafka’nın mektuplarından ve Milena’nın yaşantısından yola çıkarak hayal edebileceğimiz bir şeydi. Bu içerik üzerine şekillenen oyun Milena’nın hislerinin kalemi olup onun hayatından süzülen bilgilerle Kafka’ya neler yazmış olabileceğini hayal eden Bülent Yıldız tarafından Milena’nın ruhu, hisleri ve kalemiyle kurgusal düzlemde ete kemiğe büründü.

DÜŞÜNMEK İSTEDİM

– Milena Jesenska karakterine nasıl hazırlandınız?

Karakteri günlük işleyiş üzerinden düşünmeye çalıştım. Milena’nın çeviriler ve Tribuna Mecmuası’na yazdığı yazılar haricinde geçirdiği süreçteki günlük hayatı nasıldı? Uzun çalışma saatlerinden hiçbir şeye vakit kalmaması, kocası Ernst Pollack’ın çalışmaması sebebiyle oluşan açığı da kendisinin kapatması gerekliliği.

2’den 8’e hamallık yapması mesela… Bayan üzere kendisini hissetmeme hali… Öksürük nöbetleri. Periyoda dair kasvetleri, parasızlıkları, arkadaşlarının komünist ya da Yahudi dostu diye tutuklanması, tutuklanmamak için öbür kente gitmeleri, vakitsizlikten kimseyle görüşemediğinden etrafının koskoca bir boşluktan oluştuğunu hissetmesi. Yorgunluğu. Bir hafta Sevecence Tiyatro Medresesi’nde çalışmak mekân-zaman bağlantısını kurmamda yardımcı oldu.

– Kafka ve Milena’nın 2 yıl mektuplaştığını biliyoruz… Bu türlü sevmek mümkün mü?

2001’de Pierre Paul Renders’in yönettiği ‘Thomas est amoureux’ sinemasında agorafobisi olan hiç görmediğimiz lakin sesini duyduğumuz ana karakter Thomas Thomas, hayatla temasını internet üzerinden sağlıyordu. Kimseyle görüşmeden, kapısına günümüzde Covid hastalarına yapılan üzere kapıdan yiyecek ve ihtiyaçlar bırakılıyordu.

Cinsel muhtaçlıklarını da sanal alem üzerinden karşılıyordu. Günümüzde eser karşılıkları nasıl olacak sevmenin ki daha yapıtlarını görmedim, bunları düşündüm çalışırken. Günümüz aşklarının farkı yapıtlara ne kadarı yansıdı? 1920’lerde yeni bir uyumama nedenine karşı günümüzde çıkan Covid periyodunda öksürükle o devirdeki öksürük birebir mıydı?

– Salgını nasıl geçirdiniz?

Avrupa ve Amerika’da aşikâr başlı takip edilen en iyi tiyatroların oyunlarının pandemi devri karşımıza çıkarılmış olması pek hoştu. Bu biçim üretimleri izleyerek akşamlarımı geçirdim. Gündüzleri de Ben ‘Sevgili Milena’ya kitap okuyarak, ön hazırlığını yaparak hazırlandım. İmajlı telefonla karşılıklı yemek yemek, teraslarda yürüyen, hareket eden insanları gözlemlemek, yan terasımda üç bebeği olan martıyı beslemek, o periyot doğan yeğenimin çocuğuna yelekler örmek, herkes üzere yemek yapmak da hoştu.

– Pandemi devri oyuncuları ve tiyatroları nasıl etkilendi?

Her şeyden değerlisi can güvenliği ve can sıhhati. İş ve personel sıhhati konusunda ülkemizde yaşanan felaketler, gerekli tedbirlerin alınmaması ile ilgili tecrübeler birçok iş dalında yaşandı. Pandemi sürecinde tiyatroların yarı kapasiteli çalışacak olması, oturma nizamları şuurlu tiyatro yöneticileri tarafından düzenlendi.

Eser seçimleri, oyuncunun korunması açısından da çok değerli. Ben ‘Sevgili Milena’ da, Kafka rolünü seslendiren Mert Fırat‘la yaptığımız kayıtlar için bile mesela seslendirme stüdyoları ortasında Melodika seçimlendi. Provalar için Şirince’de yer alan Tiyatro Medresesi’ne üç kişinin muhakkak bir uzaklıkta oturabileceği büyük araçla gidildi.

– Uzun vakittir sizi dizilerde görmüyoruz. En son yanlış hatırlamıyorsam 2016 yılında Kırlangıç Fırtınası isimli bir dizide rol alacaktınız. Lakin diziye bir yaşın altında bir bebek oyuncu dâhil edileceğini öğrenince, çocuk oyuncuların çalışma şartlarını belirleyecek olan direktörlük hâlâ çıkmadığı için seti bırakmıştınız. Bu mevzuda bir gelişme var mı?

Hoş bir senaryo, hoş yazılmış bir karakter, işini muntazam yapan direktör, oyuncular, set ve imal grubu onların da işini iyi yapabilecekleri çalışma ortamı ve şartlarının sağlanması değerli olağan. Dijital platformlar sanırım buna uygun. Covid’e karşı da tedbirler alarak çalışma ortamını oluşturmayı beceren üretimleri tebrik etmek lazım. ‘Bu İşyerinde Çocuk Var’ kampanyası kapsamında takip edebildiğim kadarıyla, 7 Kasım 2020 günü gerçekleşen İstanbul Maratonu/5K Sanal Koşusunda Oyuncular Sendikası koşu takımı çocuk oyuncular için koştu.

– İleride sizi siyasette görür müyüz?

Göremezsiniz.

– Türkiye’nin en büyük sorunu ne?

Türkiye’nin en büyük meselesini laik olmayı içselleştirerek aşabileceğimize inanıyorum.

DÜNYA EDEBİYATININ BÜYÜK MEKTUP AŞKI

Çek gazeteci ve müellif Milena ile ünlü muharrir Franz Kafka, 1919’da Viyana’da kafede tesadüfen tanıştı. Milena 23, Kafka 36 yaşındaydı. Dünya edebiyat tarihine geçecek mektup aşkı burada başladı ve iki yıl sürdü. İkili bu süreçte yalnızca iki sefer bir ortaya geldi. İkisi de hayata ve yaşadıkları kentlere kendilerini yabancı hissediyordu, ikisinin de despot babalarıyla meseleleri vardı ve ikisi de devrin siyasi ortamından kaygılıydı. Kafka 1924’te veremden, Milena ise 1944’te Nazi toplama kampında öldü.

Sözcü