Ercan TANER – Ekim ayının başında locaları yüzde 50 kapasiteyle kullanmak üzere açan Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), statların da yüzde 30 kapasiteyle seyirciye açılması konusunda da Sıhhat Bakanlığı ve Bilim Şurası ile görüşmelerini sürdürüyor. Pandemi devam ederken bu gelişmeleri, Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’la konuştum…

ÖNLEM ALINIRSA OLUR

• TFF maçlara muhakkak sayıda seyirci almasını planlıyor. Buna nasıl bakıyorsunuz?

“OKUL da, işyerleri de alanlar da tıpkı aslında. Futbol alanlarını ve tribünleri ele alalım. Pandemide iki tane temel etkileyen faktör var. Bir tanesi toplumdaki virüsün yükü, başkası de o gidilecek yerde, yani tribünlerde alınacak önlemler. Şu anda, Türkiye’deki virüs yükü, başından beri olan en yüksek seviyede. O vakit, alınacak önlemlerin ehemmiyeti, çok daha artıyor. Locaların açılmasını ele alalım. İnsanların kalabalık olarak bir ortada olması, büyük risk üzere görünüyor. Gerekli önlemler alınırsa tribünlere seyirci alınabilir. Giriş-çıkışlarda, kalabalıklaşma ve insanların birbirleriyle temas etmesi önlenebilirse yapılabilir.

TEZAHÜRAT = RİSK

• Statları kim denetleyecek?

“ORADA bir aksama meydana gelirse maça giden çok sayıda insan virüs kapabilir. Yapmaları gereken şu: Herkes, maç boyunca hiç çıkarmadan, çene altına ya da burun altına indirmeden maskesini takacak. Sonra, uzaklık çok önemli. Tiyatro kelam konusu olsa, 1 buçuk metre aralık kâfi olabilir. Lakin tribünlerde beşerler bağırıyorlar, tezahürat yapıyorlar. Sevinç ya da ıstırap yaşıyorlar. Bağırma esnasında risk 10 kat artıyor. O yüzden de kesinlikle en az 2 metrelik aralar sağlanmalı.”

TRİBÜNLERE ‘İŞARET’

• Yüzde hesabı gerçek mu?

“FUTBOL Federasyonu kulüplere ‘Hazırlığınızı yapın’ diyecek lakin tribünlerin yüzde şu kadarı diye bir şey olmaz. Bir tribünde, 2 metrelik uzaklık kaç bireyle sağlanabiliyorsa, oralara işaret konacak ve yalnızca oraya oturabilecekler. Beşerler yerlerinden hareket etmeyecekler. Tuvaletler için de tedbir alınmalı. Yığılmalar, kalabalıklar kesinlikle engellenmeli. Bütün bunlar sağlanabiliyorsa maçlar seyircili oynanabilir. Ancak bu; kapasite ile rastgele bir yüzde ile olmaz. Büsbütün 2 metre ara ve oturma tertibine nazaran ayarlanması gerekir.”

KRİTER BELİRLENMELİ

• Kriterler mi, günü kurtarmak mı?

“‘HELE bir bugünkü duruma bir bakalım, bir karar verelim’ deniliyor. O gün geldiğinde durum daha makus oluyor. Bu sefer de ‘Hadi bu türlü yapalım, şöyle yapalım.’ Bu türlü olmuyor. Bu tertiplerde kesinlikle, evvelden muhakkak kriterler koyup uygulanmalı. Örneğin, İstanbul’da maç mı yapılacak? ‘Virüs olumluluğu ne kadar? Şu sınırlar altında kalırsa, şu kadar seyirciyle maç yapılabilir’ biçiminde kararları evvelce almak lazım. Yoksa hiçbir kriter olmadan ‘Statlara yüzde 30 seyirci alacağız’ derlerse çok yanlış yaparlar.”

KARARLARI İSTİŞARELİ

• Tekliflerde bulundunuz mu?

“SALGININ başında TFF’ye ‘Pandemi müracaat heyetiniz olsun’ dedim. ‘Gerek yok, bizim bilim heyetimiz var’ dediler. Sizin heyetinizde ortopedist, fizik tedavi uzmanı, spor sıhhati uzmanı var. Pandemi idaresi ile ilgili eğitimleri, deneyimleri olmayan arkadaşlarımız. Kendi alanlarını çok iyi biliyorlar ancak onların teklifleriyle pandemi yönetilmez. O yüzden daima yanılgılar yapılıyor. Federasyon açıklama yapıyor, Sağlık Bakanlığı müdahale etmek zorunda kalıyor, açıklamayı geri alıyorlar. 2 günde bir karar değiştiriyorlar. Zati istekli yapılıyor bu işler. Kimsenin mali bir talebi yok. O yüzden federasyonun pandemi heyeti oluşturup kararları istişaresi lazım.”

AŞI YOKSA OLİMPİYAT VE EURO 2020 YOK!

“TMOK Lideri ve Milletlerarası Olimpiyat Komitesi (IOC) üyesi Prof. Dr. Uğur Erdener’le çalışmalarımız oldu. İsviçre’deki toplantılarda, olimpiyatlar için neler yapılması gerektiği konusunda sunumlar yaptım. Japonya aşı geliştirildiği takdirde, ülkesine geleceklere aşı kaidesi koşmuş. Herkes aşılanmazsa, olimpiyatları düzenlemeyeceğini söylemiş. Sportmenler aşıyla yüzde 50 korundular diyelim. Temel olan seyirci. Seyirciler olimpiyat seyretmeye Japonya’ya gidebilecekler mi? Şu ortam devam ederse çok güç. Tıpkı şey Avrupa Futbol Şampiyonası (EURO 2020) için de geçerli.”

KULÜPLER HİÇBİR TEDBİR ALMIYOR

“SPORCULARIN maske çıkarmalarının mecburî olduğu durumlar dışında, idmanlar dikkatimi çekiyor. Pandemi öncesinden farklı davranmıyorlar. Sportmenlerin kesinlikle kümelere ayrılarak, uzaklıklı çalışmaları lazım. Teması azaltmak lazım. Toplu yemeklerin olmaması lazım. Herkesin odasında yemesi lazım. Maskeyi çıkarıyorlar, herkes birlikte oturuyor. Ben kulüplerin hiçbir tedbir almadığını görüyorum. Karşılaşma sırasında bulaş riski çok düşük. Bulaşların birden fazla kamplarda, yemekler esnasında, otellerde oluyor. Otelde, herkes tek kişilik odalarda kalmalı. Amatör liglerde bir odada birden fazla kişinin kaldığına şahit olduk.”

SALGIN 2 YILDA BİTEBİLİR

“1 buçuk, en fazla 2 yıl içinde toplumsal bağışıklık gelişir üzere gözüküyor. Baş karıştıran tek şey, hastalananların tekrar hastalanma durumu. Bu biçimde olaylar bildiriliyor lakin şimdi sayıları çok yüksek değil. Şayet bu sayılar artarsa o vakit maalesef meşakkat olacak. İnsan hastalanınca bu işten kurtulmuş olmayacak. Lakin bu sayı düşük kalırsa en fazla 2 yıl içinde toplumsal bağışıklık gelişir, salgın bitebilir üzere görünüyor.”

Sözcü