Birleşmiş Milletler, 31 Mart’tan bu yana Libya’ya silah ambargosu kapsamında IRINI isimli bir operasyon yürütüyor. Bu çerçevede geçen hafta Alman askerleri “Rosaline-A” isimli Türk ticaret gemisine Akdeniz açıklarında havadan düzenledikleri operasyon ile baskın yaptı. Libya’ya silah götürdüğünden şüphelenilen gemi arandı, kaptan ve mürettebat alıkonuldu. Aramalar sonucu, gemide silah bulunamadı.
10 YIL ÖNCESİNİ HATIRLATTI
Türkiye bu baskına sert reaksiyon gösterirken, silahlı Alman timinin helikopter ile gemiye yaptığı baskın, tam 10 yıl evvel abluka altındaki Gazze’ye insanı yardım götüren Mavi Marmara gemisine, İsrail askerlerinin misal operasyonunu da gündeme getirdi. 31 Mayıs 2010 günü yaşanan bu olay ortadan 10 yıldan fazla mühlet geçmesine karşın Türk- İsrail münasebetlerinde de dönüm noktasını oluşturdu. Üstelik bu baskın biri ikili vatandaş 10 Türkün vefatı, 56’sının da yaralanması ile sonuçlanmıştı.
37 ÜLKEDEN İSTEKLİ
31 Mayıs günü sabahın erken saatlerinde, 6 memleketler arası sivil toplum kuruluşunun organize ettiği 6 bin tonluk insani yardım, İsrail ablukası altındaki Gazze yolundaydı. 5 gemilik filo, insani yardımla birlikte 750 yardım gönüllüsünü de taşıyordu. 37 ülkeden gelen gönüllüler ortasında milletvekilleri, gazeteciler, sanatkarlar ve Nobel Barış ödüllü aktivistler de vardı. Fakat Mavi Marmara gemisi öncülüğündeki 5 yardım gemisi milletlerarası sularda İsrail askerlerinin baskınına uğradı. Gemi, 7 Ağustos 2010 tarihine kadar Aşhod Limanı’nda alıkonuldu. İçindekiler ise hudut dışı edilip Türkiye’ye gönderildi.
Emin Özgönül İsrail-Gazze hududundaki Erez Hudut Kapısı’nda…
18 BİN YIL MAHPUS
Avrupa Parlamentosu baskını kınarken, Birleşmiş Milletler’in Mavi Marmara baskınıyla ilgili raporunda, İsrail askerlerinin aksiyonları sonucunda ziyana uğrayanların, bu ziyanının tazmini istendi. En sert tepkiyi doğal olarak Türkiye gösterdi. Büyükelçimizi geri çekerken İsrail’in özür dilemesi istendi ve tazminat talebinde bulunuldu. 70 yıllık Türk-İsrail bağlantıları bir sefer daha derin kırılma yaşarken, İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi’nde periyodun İsrail Genelkurmay lideri, deniz ve hava kuvvetleri kumandanları hakkında müebbet mahpus ve toplam 18 bin yıl mahpus istemiyle dava açıldı.
YASA İLE DAVA DÜŞÜRÜLDÜ
Lakin olayın üzerinden 6 yıl geçtikten sonra 19 Ağustos 2016 gecesi sabaha karşı TBMM’de bir yasa benimsendi. Yasa, 12 gün sonra da Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından onaylanıp yürürlüğe girdi. İsrail ile bir muahede yapılmış, bu ülkenin Mavi Marmara mağdurları için 20 milyon dolar tazminat ödemesi benimsenmişti. Türkiye’de ise İsrail aleyhine açılan tüm davalar ile İsrailli kumandanlar hakkındaki davanın düşmesi öngörülmüştü. Daha sonra bu olay nedeniyle İsrail aleyhinde dava açılsa da tazminatlar Türkiye tarafından karşılanacaktı.
AKP hükümetinin getirdiği bu muahedeyi içeren kanun tasarısına CHP’nin yanı sıra MHP de karşı çıktı. MHP sözcülerinin, “Yargı yolunu kapatan ve Mavi Marmara şehitlerinin ruhunu incitip, ailelerinin de feryadına neden olan bir anlaşma” kelamları hala tutanaklarda duruyor. Lakin devrin Başbakanı Binali Yıldırım’ın imzasının bulunduğu tasarı 209 AKP Milletvekilinin oyu ile sabaha karşı 04.35’te benimsendi. Mutabakat uyarınca 20 milyon dolar tazminatı kabul eden Türkiye, müebbet mahpus ve 18 bin yıl mahpus istemiyle yokluklarında yargılanan İsrailli yetkililerin davasını rafa kaldıracaktı. Mutabakatta Gazze’ye ambargonun sona erdirilmesine yönelik bir husus olmaması ve İngilizce metinde, tazminat yerine, “Lütuf” manasına gelen “Ex Gratia” teriminin kullanılması da tartışma yarattı. Bu gelişmelerin akabinde 2010’da geri çekilen Büyükelçimizin yerine 7 yıl sonra yeni bir diplomatımız da birebir statüde Telaviv’e atandı.
Hücumda hayatını kaybedenlerin ailelerine İsrail’in verdiği tazminat 7 yıl sonra ödenebildi. Lakin yaralananlar bu tazminattan yararlanamadı ve “Ölmeyene tazminat yok” tenkitleri geldi.
10 yıl evvel Mavi Marmara, 10 yıl sonra Rosaline A… Sonuçları ve açtığı yara farklı olsa da ikisi de Türk gemilerine milletlerarası sularda yapılan iki baskın…
Mavi Marmara öncülüğündeki 5 gemi, abluka altındaki Gazze’ye insani yardım götürüyordu. Gemide 37 ülkeden 750 istekli vardı.
BASKINA BU TÜRLÜ GİTTİLER
31 Mayıs 2010… Gece saat 03.00’te içinde 560 yolcu bulunan Mavi Marmara’nın etrafı sarıldı, 30 Zodyak bot ve helikopterlerden inen İsrail askerleri gemiyi ele geçirdi. Çok sayıda mermi deliğinin olduğu gemi, iki ay boyunca alıkonuldu.
Gazze hududunu bekleyen İsrail askerleri…
MAĞDURLARIN HUKUK GAYRETİ SÜRÜYOR
Mavi Marmara gemisine düzenlenen baskında yaralanan vatandaşların, mahallî mahkemelere açtığı davalar, atağın memleketler arası sularda meydana gelmesi ve mahkemenin öteki bir devleti yargılama yetkisinin bulunmadığı münasebetleriyle reddedildi. Ayrıyeten İsrail ile yapılan ve kanunlaşan muahedeye da dikkat çekildi. Mağdurlar bu davadan elleri boş dönerken, temyiz üzerine Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin kararı ise farklı oldu. Daire, mahallî mahkemelerin verdiği kararları bozdu. Hala devam eden bu davalar yaralı mağdurların lehine sonuçlanırsa, onların tazminat talepleri Türkiye tarafından karşılanacak.
Sözcü
