Türk inşaat bölümü, yurt içinde olduğu kadar yurt dışında da hayli etkin. Ankara’nın dış siyaseti, yurt dışı müteahhitlik işlerini de yakından ilgilendiriyor.

Bu durumun bir örneği de Azerbaycan. Dağlık Karabağ savaşının sona ermesinin akabinde Türk müteahhitler gözlerini bu ülkeye çevirdi.

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) yayımladığı ocak bülteninde “Dağlık Karabağ’da ortaya çıkacak gereksinimler ile tekrar imar çalışmalarında Türk müteahhitlerinin faal rol üstlenmeleri ve Azerbaycan iktisadına en iyi formda katkıda bulunmaları önümüzdeki yılın öncelikleri ortasında yer almaktadır” denildi.

Ticaret Bakanlığı bilgilerine nazaran, Türk müteahhitler Azerbaycan’da 2019’da 556 milyon dolar, 2020’de 343 milyon dolarlık ihale aldı. 2020’de Türk müteahhitlerin nakdî olarak en çok ihale aldıkları 11. ülke Azerbaycan oldu. Bu ülkede 19 proje üstlenildi.

BEKLENTİLER YÜKSEK

Sozcu.com.tr’ye konuşan TMB Lideri Mithat Yenigün, 2021’de bu sayının artmasını ve Karabağ’daki yine inşa projelerinden kıymetli hisse almayı beklediklerini lisana getirdi.

1972-2020 devrinde Türk müteahhitler yurt dışında 418,6 milyar dolarlık proje üstlenirken, Azerbaycan’ın toplam içindeki hissesi oransal olarak yüzde 3,5, ölçü olarak 14,8 milyar dolar oldu.

AZERBAYCAN’A SİLAH İHRACATI ÜÇE KATLANDI

Ankara, Bakü’ye Dağlık Karabağ savaşı sırasında tam takviye verirken, Türkiye’nin Azerbaycan’a silah ihracatında da önemli artış kaydedildi.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) bilgilerine nazaran, 2020’de savunma ve havacılık endüstrisinin toplam ihracatı pandeminin de tesiriyle yüzde 16,8 gerileyerek 2,3 milyar dolar oldu.

Bu periyotta kelam konusu dalın Azerbaycan’a ihracatı ise yüzde 194 artışla 261 milyon dolara yükseldi.
2020’de savuna ve havacılık ihracatında birinci sırayı 784 milyon dolar ile ABD alırken, Azerbaycan ikinci sıraya yükseldi.

TEKFEN VE KOLİN İHALE ALDI

2021 yılıyla birlikte Azerbaycan’dan inşaat ihalesi haberleri de gelmeye başladı. Tekfen Holding, 13 Ocak’ta KAP’a yaptığı açıklamada, holdingin bağlı paydaşlığı Tekfen İnşaat’ın 218 milyon euro proje dengeli Azerbaycan Merkez Bankası idare binası inşaası kontratını imzaladığını duyurmuştu.

Dünya gazetesinden Kerim Ülker bugünkü haberinde, Kolin İnşaat’ın Karabağ’da 29,4 milyon dolarlık otoyol imal ihalesini aldığını yazdı.

AKP hükümetine yakınlığıyla bilinen ve son beş yılda yurt içinde 24,8 milyar TL’lik ihale alarak bu alanda Kalyon İnşaat’ın çabucak akabinde ikinci sırada yer alan Kolin İnşaat’ın daha evvel Azerbaycan’da aldığı dört otoyol inşaatı daha bulunuyor.

Hükümete yakın bir başka sermaye kümesi Demirören Holding de, Azerbaycan’ın ulusal piyango şirketi Azerlotereya’yı devralmak üzere Bakü idaresiyle anlaşmıştı.

LİBYA’DA HEDEFLENEN OLMADI

Türkiye’nin yurt dışındaki birinci müteahhitlik ihalesini aldığı ülke olan ve 2011 yılında Muammer Kaddafi devrilene kadar da yurt dışı müteahhitlik ihalelerinde daima birinci sıralarda yer alan Libya’da ise işler istendiği üzere gitmiyor.

Muammer Kaddafi devrinde üstlenilen inşaat işlerinden kalan borçların yanı sıra savaş sırasındaki makine ve teçhizat kayıpları da telafi edilemedi.

Bunlara ek olarak, müteahhitlerin Libya’da kazandıkları ihaleler için Türk bankalarından aldıkları 1,2 milyar dolarlık teminatlar da duruyor ve bankalara yıllık 50 milyon dolarlık kurul ödeniyor.

TMB’nin bülteninde, Libya’da Türk inşaat firmalarının sıkıntılarının tahlili için 2020 yılı Ağustos ayında başlatılan süreçte şimdi sonuç alınamadığı belirtildi.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti Planlama Bakanı Tahir El-Cuheymi tarafından Ankara’da imzalanan Türkiye-Libya Mutabakat Zaptı kapsamında, Türk firmalarının Libya patron yönetimleri ile geçmişten kalan sıkıntılarının müzakere edilmesi ve tahlile kavuşturulması için belirlenen müddetin yıl sonunda dolduğunu aktaran TMB, durumu şöyle anlattı:

“Bu süreçte, Türk firmaları tarafından yazılı müracaatta bulunularak görüşme talep edilmesine rağmen Libya yönetimlerinden birkaç istisna dışında rastgele bir geri dönüş alınamamış; müzakereler için yönetimlerce Ulusal Mutabakat Hükümeti Başkanlık Konseyi’nin Türk firmalarının projeleri için tahsis edeceği özel fonun beklendiği öğrenilmiştir.”

MÜTEAHHİTLER SUUDİ AÇILIMI BEKLİYOR

TMB bülteninde dikkat çeken bir talepse Körfez ile ilgili oldu. “2021 yılı için en fazla iş potansiyeli taşıyan birinci üç pazarı yaklaşık 40 milyar ABD Dolarlık proje portföyleriyle Suudi Arabistan, Nijerya ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olarak açıklamıştır” bilgisinin aktarıldığı bültende Suudi Arabistan’a ait şu tabirler yer aldı:

“Toplam proje fiyatı açısından Suudi Arabistan, Orta Doğu ülkeleri içinde (Irak’ın ardından) ikinci, tüm pazarlar ortasında da altıncı ülke pozisyonunda olması nedeniyle ehemmiyet taşımaktadır. Türkiye aleyhine oluşturulan algının bertaraf edilmesi, bilhassa Suudi Arabistan pazarında yaşanan düşüncelerin giderilmesi her zamankinden kıymetli hale gelmektedir.”

2019’da 19,7 milyar dolar olan yurt dışı müteahhitlik bölümü hizmetleri, 2020’de 14,4 milyar dolara gerilerken, düşüşte pandeminin yanı sıra Suudi Arabistan ve BAE’nin Türk müteahhitlere karşı uyguladığı boykot tesirli olmuştu.

Sözcü