Namık Kemal Üniversitesi Çorlu Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Lokman Hakan Tecer, hafta sonunda özelikle Trakya’da orta şiddetli bir enverziyonun olabileceğini söyledi.
Tecer, söyle konuştu:
* Edirne’de, Kırklareli’de ve Tekirdağ’da orta şiddetli bir enverziyon kelam konusu olacak. Enverziyon şartlarında hava kirleticilerinin dağılma bahtı, seyrelme bahtı azalır, az olur. Bu ne demektir? Toplumsal olarak ne manaya gelir?
* Bugünlerde hava kirliliğinden varsa şayet hava kirletici o bölgede, daha fazla etkileneceğiz manasına gelir. Şunun yerleşmesi lazım bir sefer. Soğuk havalarda, yağışlı havalarda bizler dışarı çıkarken önlem alıyoruz, Çoluk çocuğumuza kılık kıyafet, mont giydiriyoruz. Ya da en azından şemsiyemizi yanımıza alıyoruz.
* Bunun üzere enverziyon şartlarının da kamuoyu tarafından bilinmesi ve takip edilmesi çok kıymetli. Şayet bulunduğumuz bölgede, bulunduğumuz vilayette, yaşadığımız coğrafyada enverziyona ait iddialar varsa, bunun şiddeti de yüksekse o vakit astım hastaları, kalp rahatsızlıkları yahut hassas kümede olan çocukların dışarıdaki aktivitelerini sonlandırmaları gerekiyor.
* Tıpkı yağmur yağdığında şemsiyemizi yanımıza alıyor üzere enverziyon şartlarının olduğu günlerde de dışarıdaki aktivitelerimizi sonlandırmamız, hassas kümelerin dışarıda çok vakit geçirmemelerini sağlamamız gerekiyor.
* Bunu kamuoyu olarak takip etmeliyiz, bizler de bu işin uzmanları ya da kamu kurumlarından yetkili insanların da vatandaşı bu bahiste bilgilendirmesi gerekir.
‘COVİD-19’U ETKİLEMEZ’
* Direkt bir tesirinin olacağını düşünmüyorum. Aslında Covid- 19 virüsünün atmosferik şartlarda uzun müddet kalmadığını, canlı olarak bulunmadığını biliyoruz. Çeşitli bilimsel yayınlarda var, hatta bu hususta bizim de yaptığımız bir çalışma var. Kıymetlendirme ve yayınlanma etabında.
* Çorlu’da, Tekirdağ’da, Türkiye’nin pek çok yerinde atmosferde partikül unsur ölçümleri aldık. Bu partikül hususların içerisinde Covid- 19 virüsünün kalıntılarına baktık. Birkaç numunede Covid- 19’a rastladık ancak yalnızca RNA’sına rastladık. Canlı vaziyette değiller. Ölmüş durumdalar.
* Hasebiyle Covid-19’la ilgili bir telaş oluşturmaya gerek görmüyorum. Zira bu enverziyon kuralları Covid-19’u artıracak ya da bunun tesirini şiddetlendirecek bir olay değildir.
* Yalnızca oluşan hava kirleticilerinin, nereden geliyor bu hava kirleticiler, bunu da söyleyelim, yaşadığımız kentte taşıtlardan kaynaklanan egzozlardan, şayet bölgemiz sanayi bölgesiyse sanayi bölgesinin bacalarından kaynaklanan kirleticiler, bilhassa kış kaidelerinde meskenlerde ısınma nedeniyle yaptığımız kömür ve doğal gazdan kaynaklanan hava kirletici gazlar, ki kentsel ömür içerisinde hava kirliliğinden kaçmamız mümkün değil.
‘BUGÜNLERE DİKKAT ETMEMİZ LAZIM’
* Enverziyona dikkat etmemizin sebebi şu, enverziyon şartlarında bu kirleticilerin tesiri daha fazla oluyor. Yani kirlilik atmosferde kaynaklandığı bölgeden seyrelmiyor, uzaklaşmıyor, bilakis daha da yer düzeyine gerçek inerek sıhhatimizi etkiliyor. Bu günlere dikkat etmemiz lazım.
* Bilhassa astım hastası, kronik rahatsızlığı olan beşerler, kalp damar rahatsızlıkları olan insanlarda bu kirletici tesiri artıran bir meteorolojik olaydır enverziyon.
* Enverziyon tahminen bugün gündemimize geldi ancak yıl içerisinde çeşitli periyotlarda çeşitli günlerde enverziyonu biz yaşıyoruz. Fark etmiyoruz fakat bazen ağır havaların olduğu, kokunun bile hissedildiği periyotlarda enverziyonun tesirini görebiliyoruz bilmesek de. Bundan sonra ne yapacağız?
* Meteoroloji Genel Müdürlüğü hoş bir hizmet başlatmış. Enverziyon risk ve şiddet kestirim haritaları yayınlıyor. Buna bakarak, hava kirleticilerinin o günlerde olumsuz bir sıhhat tesirinin olabileceğini bilip ona nazaran önlem almak.
* Yağmur yağarken şemsiyemizi alıyorsak enverziyonun olduğu günlerde de dışarıdaki aktivitelerimizi sonlandıracağız.
‘ÖLÜMLERE VARAN SIHHAT TESİRİ VAR’
Enverziyonun bir hava olayı olduğunun altını çizen Prof.Dr. Lokman Hakan Tecer, şunları söyledi:
* Sıcaklık terslenmesi diye de tabir edebileceğimiz enverziyon hava kütlelerinin yükseldikçe sıcaklığın azalması gerekirken artması durumudur. Olağan atmosferde sıcaklık yükseldikçe azalır. Her yüz metrede ortalama 1 santigrat derece hava sıcaklığı düşer.
* Bu hava sıcaklığının düşmesi aslında hava kirliliğiyle ilgili olarak olumlu bir sonuç doğurur. Zira kirleticilerin dağılması, seyrelmesi ve alıcı ortamlardan uzaklaşması üzerinde olumlu tesiri vardır.
* Fakat enverziyon durumlarında ise sıcaklık tam aykırısı bir trend gösterir. Yani yeryüzü düzeyinden itibaren yükseklere çıkıldıkça sıcaklık azalması gerekirken artması durumudur.
* Enverziyon budur. Bunun birkaç tane oluşum sebebi vardır. Gece ve gündüz sıcaklık farklılıklarının çok olması, sıcak bir hava kütlesinin o bölge üzerine gelmesi üzere. Bu durumlarda kararlı hava şartları oluşur ve enverziyon olaylarında enverziyonun şiddetine bağlı olarak hava kirleticilerin taşınarak dağılması ve seyrelmesi güç olur.
* Gerçekten hava kirliliği epizotlarında bu ağır enverziyon kurallarının tesirli olduğunu ve ölümlere varan bir sıhhat tesirinin olduğunu biliyoruz.
Sözcü
