Gaziantep SANKO Üniversitesi Hastanesi’nde 19 Aralık tarihinde yüksek akım oksijen aygıtından kaynaklanan ve oksijen sisteminin etkilenmesi sonucu çıkan yangında ağır bakımda tedavi gören 12 hasta hayatını kaybetmişti. Facianın akabinde Covid-19 salgınında kullanımları yaygınlaşan ‘yüksek akımlı oksijen terapi sistemleri’ tartışılıyor.
Kamu hastanelerinden çok özel hastanelerde kullanılan aygıtlar Dünya Sıhhat Örgütü tarafından ‘pandemide kullanılacak öncelikli aygıtlar listesinde’ gösteriliyor. Bilim insanları, bu aygıtların bakımlarının aksatılmaması, kullanımlarında ise dikkatli davranılması ikazında bulunuyor.
“GÜVENLİ KULLANIMI ÇOK ÖNEMLİ”
Kimya Mühendisleri Odası (KMO), yüksek akımlı oksijen terapi aygıtlarıyla ilgili hemen tedbirler alınması gerektiği davetinde bulunarak, aygıtlarla ilgili alınması gereken tedbirleri de paylaştı. Bu aygıtlardan en yaygın kullanılanların Yüksek Akış Nazal Oksijen Terapi Sistemi (HFOT/HFNO/HFNC) aygıtları olduğunu belirten KMO, “Cihazlar oksijen, ısıtıcı, nemlendirici sıvı üzere yanıcı, yakıcı ve parlayıcı hususlarla çalıştığı için aygıtın inançlı kullanımı çok önemlidir” bilgilendirmesinde bulundu.
“ÖNLEMLER ALINMAZSA YANGINLAR OLUŞACAKTIR”
Sıhhat Bakanlığı’nın aygıtın güvenliği hakkında tüm hastanalere yaşanan olaydan bir gün evvel bilgilendirme yazısı gönderdiği ortaya çıkmıştı. Bakanlığı bilgilendirmesine dikkat çeken KMO,
“Yazının içeriğinde muhtemel yangınlara karşı alınması gereken tedbirler teknik olarak belirtilmiştir” bilgisini paylaştı. Aygıtın yeni bir teknoloji olduğuna dikkat çeken KMO, “Yaygın kullanımının bu erken etabında yangın güvenliği tedbirleri alınmazsa maalesef yangınlar oluşabilecektir” diyerek alınması gereken tedbirleri şöyle sıraladı:
*Cihazın yanlış kullanımı, nemlendirme haznesindeki sıvının ısıtıcı ile teması ve hastanın baş ve boyun bölgesinde oluşabilecek yüzde 25-30‘dan fazla oksijen konsantrasyonunun yangın/patlama riski oluşturabilecektir.
*Sistemde oksijen konsantrasyonunu azaltmak için oksijen / hava karıştırıcı kullanmak yangın riskini azaltmaya yardımcı olacaktır.
*T.C. Sıhhat Bakanlığı Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü`nün yazısında belirtildiği üzere sistemin nemlendirme haznesine üreticisinin belirttiği sıvıdan öbür sıvı kullanmamak, sıvıyı ısıtıcı hazne ile temas ettirmemek alınması gereken tedbirlerdendir.
“VALFİ ARIZALIYSA BASINCI 700 KAT ARTARAK PATLAYABİLİR”
*Bu tedbirlerin yanı sıra hastanelerde depolama tanklarında bulunan sıvı oksijen ve ambulanslarda kullanılan oksijen tüplerinde sık yaşanan ve önlem alınması gereken başka bir konu sıvı fazla gaz faz ortasındaki çek valfin arızalı olması durumunda, sıvı fazdan gaz fazına geçen oksijenin basıncının yaklaşık 700 kat artması sonucu patlamaya neden olabilmesidir.
*Bu olumsuz durumu önlemek için periyodik bakım prosedürlerinin eksiksiz uygulanması gerekmektedir.
“ELDİVEN İLE KULLANILMAZSA YANMAYA SEBEP OLABİLİR”
*Diğer değerli konu yağlı/kirli elle oksijen tüp vanalarına dokunmamaktır. Bu biçimde vanaya dokunmak patlamaya (ani yanma) neden olacağı için kullanıcılar oksijen tüpleri ile çalışırken iş eldiveni kullanmalıdır.
*Hastaların yatak başında bulunan kanallardan ortama yayılacak oksijen kaçağı yakıcı bir gaz olan oksijeni ortamda olası bulunabilecek alkol vb. yanıcı hususlarla elektrik ya da ısıtıcı üzere tutuşturucu kaynağı ile buluşturup yangına patlamaya neden olabilmektedir. Bu riski azaltmak için aygıtların ve oksijen çizgilerinin periyodik bakımının yapılması gerekmektedir.
“BİNA ÇALIŞANI EĞİTİLMELİ”
*Yangının tesirini azaltmak için Binaların Yangından Korunması Hakkındaki yönetmelik kararlarında bahsedilen, yatay kaçış yollarının oluşturulması, bu yolların daima açık tutulması ve yangından korunma ve söndürme için bina çalışanından oluşturulan takımın eğitilmesi gerekmektedir.
*Ayrıca yapılacak yangın senaryosu ile bina tahliye ve söndürme hususlarında tecrübe sağlamak var olan aksaklıkları müdahale prosedürlerini gözden geçirmek için her yıl tatbikat yapılması gerekir.
*Bu cins kazaların tekrar yaşanmaması için ülkemizdeki tüm hastane idarelerinin iş güvenliği tedbirlerinin eksiksiz alınmasını sağlaması gerekmektedir.
Sözcü
