Azalan yağışlar, kuraklık tasasını doğurdu. İSKİ Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamaya nazaran, dün itibariyle İstanbul’a verilen su ölçüsü: 2 milyon 779 bin metreküp. Bugün itibariyle de içme suyu kaynaklarımızın doluluk oranı yüzde 22,15.
Barajlardaki alarmı İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Öğretim Vazifelisi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’na sorduk. Bilhassa İstanbul’da artan nüfus yoğunluğunun yaklaşan su krizine büyük oranda tesir ettiğini belirten Kadıoğlu, “Kış kuraklığı ve kar kuraklığı ve su idaresinde zihinsel kuraklık yaşıyoruz bu 3 kuraklık bir ortaya geldiği vakit badire oluyor” halinde konuştu.
“DOLULUK ORANLARI, YAĞIŞLARI GÖSTERMEZ”
İstanbul’daki barajların bildirilen doluluk oranlarına bakarak yağışları değerlendiremeyeceğimizi tabir eden Kadıoğlu, “İstanbul’daki barajların doluluk oranları, İstanbul’daki yağışları göstermez. Zira İstanbul’daki barajlar dışarıdan su taşınan barajlar. Istranca’dan Düzce’ye kadar bölgenin suları taşınıyor bu barajlarda depolanıyor.
O yüzden bu barajların su düzeylerine bakarak İstanbul’da yağışların çok kurak olduğunu söyleyemeyiz. Doğal bir baraj su düzeyi değil onlar. Bulgaristan sonundan Bolu’ya kadar bölgesel bir kuraklık var. Bütün bölgenin suyunu topladığınız için bütün bölgenin durumunu gösteriyor” diye konuştu.
“YEREL İDARELERDE METEOROLOJİ ÜNİTESİ OLMASI LAZIM”
Türkiye’de sıklıkla su konusunun konuşulduğunu lakin kâfi adımların atılmadığını söz eden Kadıoğlu şöyle devam etti:
“Meteorolojik Kuraklık, Ziraî Kuraklık, Hidrolojik Kuraklık ve Sosyoekonomik Kuraklık olarak 4 çeşit kuraklık var. Biz 1 parametreye bakarak kuraklık var ya da yok diyoruz. Büyükşehirlerde bulunan ASKİ ve İSKİ başta olmak üzere bütün mahallî idarelerde meteoroloji ünitesi olması lazım.
Yeraltı suyunun su düzeyi, önümüzdeki 6 aylık iddialar üzere bu türlü bütün parametreleri birlikte izleyip tek bir kuraklığa bakmadan bütün hepsi göz önüne alınarak bunun takip edilmesi gerek. Türkiye’de suyu konuşuyoruz. Para kadar değerli diyoruz lakin paranın bir bütçesi var suyun bir bütçesi yok. 1 Ocak’ta mali bütçe devreye sokulacak bütün kurum ve kuruşlarda lakin su yılının başı 1 Ekim’de su bütçesi devreye girmiyor Türkiye’de. Güya su çok kıymetli, çok değerli lakin suyun bir bütçesi yok. Her sene bir su bütçesi yapılaması ve 1 Ekim’de devreye girmesi lazım.”
“SU HAVZASININ TAŞIYABİLECEĞİ BİR NÜFUS VE SANAYİ VARDIR”
Hazırlanan su bütçesinin akabinde yağmurların yağmaması durumunda bütçe açık verirse de önlem almak gerektiğine dikkat çeken Kadıoğlu, “Bunun için de kuraklıkla gayret planları lazım. Dünyada bütün kentlerin kuraklıkla gayret planlarını bulursunuz.
Türkiye’de kuraklıktan evvel bütün bölüm ve paydaşlarla oturulup tedbirlerin alındığı bir plan yok. Her kentin bir su havzası, su kaynakları var. Su havzasının taşıyabileceği bir nüfus ve sanayi vardır. Bu havzalarının kapasitesi üstünde bir yere nüfus ve sanayi yığdığınız vakit kendi kendinize kuraklık, su kıtlığı oluşturuyor talep ve arz istikrarını bozuyorsunuz” sözlerini kullandı.
“İSTANBUL VE CİVARINDA 2 KATI YAĞMUR YAĞSA BİLE YENİDEN SU KITLIĞI OLUR”
İstanbul’daki nüfus yoğunluğuna dikkat çeken Kadıoğlu, “İstanbul ve civarında 2 katı yağmur yağsa bile tekrar su kıtlığı olur. Kentleşmede sorunlar var Türkiye’de. Sonsuza kadar kentlerin büyümesi mümkün değil. Bu kentin havasının, yollarının, toprağının taşıyabileceği bir kapasite var. Biz çok kapasite ile kullanıyoruz kimi kentlerimizi. Su öteki bir yerde nüfus ve kapasite öbür yerde.
Bunların ikisi birebir yerde olmadığı vakit taşımayla sorunu çözmeye kalkıyoruz. Taşıdığımız yerde de kuraklık olduğu vakit tahlilsiz oluyor bu sefer. Suyu taşıdığınız yerdeki insanların da suya muhtaçlığı var. Bu ilerde kentler ortası su sorununa neden olacak. Bu uzun vadede tahlil değil hatta büyük sorunlar yaratan bir şey havzalar ortası su taşıma” kelamlarını kaydetti.
“İSTANBUL’DA KİMSE KONUŞMUYOR”
İstanbul’da artan nüfus ve sanayi sonucunda varolan kaynaklarının yetememeye başladığını, kentteki nüfus arttıkça kaynaklarının da yetersiz gelmeye başladığını kaydeden Kadıoğlu, “İstanbul ne kadar nüfus ve sanayi barındırabilir bunu bilmemiz ve ona nazaran hareket etmemiz lazım. Yani İstanbul’da nüfusu ve sanayiyi sonsuza kadar arttırıp dünyanın her tarafındaki suyu sonsuza kadar İstanbul’a taşımamız, bu türlü bir tahlil yok.
Bütün Türkiye’nin sularını toplayıp buraya getirmek aslında çok değerli bir şey. İstanbul’da kimse konuşmuyor. Nüfus ve yoğunluk bu bölgeye fazla geliyor. Hiçbir şey yetmiyor, hava kirliliği had safhada, ne de su yetiyor. Bu durumu hiç kimsenin sorguladığı yok, nereden su getiririz mantığında, bu da büyük bir yanlış. Bu arz-talep istikrarının kurulması gerek bu türlü bir kentleşme yok. Dünyanın hiçbir yerinde hiçbir kent 1 milyondan fazla değildir. Bir yere bir kent yapmanın da bir mantığı var” diye konuştu.
“DÜNYANIN HER YERİNDE ÇATILARDAN GELEN SULAR SARNIÇLARDA DEPOLANIR”
Türkiye’de bilhassa yağmur suyu hasadı yapılmadığına dikkat çeken Kadıoğlu, “Binaların çatılarından gelen suları biz borularla caddelere, yollara veriyoruz bu da tabi bir anda caddeleri, yolları dereye dönüşmesini, kentin alçak yerlerinin su basmasına sebep oluyor. Dünyanın her yerinde çatılardan gelen sular sarnıçlarda depolanır. Bir anda caddeye yola vermek yasaktır birçok ülkede. Uygun alanı olmayan hiç kimse bunu yapmıyor. Yönetmeliklerde 2 türlü yol gösterilmiş ya sarnıçlarda depolanır ya da yağmur suyu şebekesine verilir diyor. Yağmur suyu şebekesi de yollar oluyor” biçiminde konuştu.
“SU İDARESİNDE ZİHİNSEL KURAKLIK YAŞIYORUZ”
İki türlü kuraklıktan korkmamız gerektiğini belirten Kadıoğlu,” İklim değişikliği tüm bu yaşanan sorunların içinde tahminen de en son husus olabilir. İklim değişikliği dünyada olmayan bir şeyi oluşturmuyor. İki türlü kuraklıktan korkmamız gerekiyor birisi kış kuraklığı: Bizim iklimimiz Akdeniz iklimi yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı, artık yağmazsa öbür aylardaki yağışların pek fazla kıymeti yok. Bir başkası ise kar kuraklığı: Büyük kentlerde kent ısı adası yüzünden yağmıyor. Daha doğrusu yağıyor lakin yere ulaşamıyor.
İstanbul üzere büyük kentlerde kent ısı adası tesiri, yeşil oranının çok düşük olması ve çok betonlaşmadan ötürü çok büyüktür. Bu nedenle büyük kentlerin etrafına kar yağıyor lakin kent içine kar yağmıyor. Kar yağmadığı vakit toprak ve yer altı suları da beslenemiyor. Kış kuraklığı ve kar kuraklığı ve su idaresinde zihinsel kuraklık yaşıyoruz, bu 3 kuraklık bir ortaya geldiği vakit dert oluyor” diye konuştu.
“BELKİ BİR FARKINDALIK YARATIR CEMAATTE”
Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından, 81 vilayette mescitlerde kılınacak Cuma namazı sonrasında kuraklığa karşı ‘yağmur duası’ yapılacak olmasını da pahalandıran Mikdat Kadıoğlu kelamlarını şöyle tamamladı:
“İnançlar tabi tartışılmaz. Dua etmenin bir ziyanı da yok, her dinde bu türlü dualar var. Yağmur yağsın diye değil, kuraklık var diye değil yağmur namazının vakti geldi diye yapılıyor diye biliyorum bu mevzuyu. Yani dua ettik yağmur yağdırdık üzere değil de öğlen namazının vakti geldiği üzere, yağmur namazının da vakti geldi diye yapılıyor. Tahminen bir farkındalık yaratır cemaatte, meskende su tasarrufunda. Biz içme suyu olarak tükettiğimiz sudan daha çok yediğimiz içtiğimiz şeylerde harcıyoruz. Besin israfı değerli bir su kaybıdır. Toplanmayan meyveler sebzeler bunlar çok büyük bir su zira biz suyun yüzde 70’ini tarımda kullanıyoruz. Tarım eserlerini israf ettiğimiz vakit aslında su israf ediyoruz. “
Sözcü
