Çin’in en varlıklı insanı Jack Ma üzerindeki hükümet baskısını azaltmak için finans devi Ant Group’un bir kısmını devlete vermeyi teklif etti.
Geçen aylarda Jack Ma Ant Group için dünyanın en büyük halka arzını yapmaya hazırlanıyordu ancak hükümeti eleştiren açıklamalar yaptığı için borsaya açılma planları devlet tarafından reddedilmişti.
‘ÜLKEMİN GEREKSİNİMİ VARSA ALIN’
Şirkete yakın kaynaklardan alınan bilgilere nazaran Ma, hükümet ile ortasını düzeltmek için şirketinin bir kısmını Çin hükümetine vermeyi teklif etti. Hususa yakın kaynakların verdiği bilgilere nazaran Ma, Çin Merkez Bankası yetkililerine, “Ülkemin muhtaçlığı varsa Ant’ın rastgele bir kesimini alabilirsiniz” dedi.
Bu teklifin Ant’ın halka arzından evvel yapılmasına karşın Çin Devlet Lideri Xi Jinping’in Ma’nın kelamlarına olan öfkesinin geçmediği biliniyor.
Ma, Ekim ayında yaptığı bir açıklamada Çin hükümetini çok sert eleştirerek finansal olarak bir vizyon koymadıklarını belirtmişti.
Ant Group, merkez bankası yetkileriyle yaptığı görüşmenin içeriği hakkında bilgi vermedi. Bahse yakın kaynakların verdiği bilgilere nazaran Çin’in kamu bankaları Ant’ın bir kısmına ortak da olabilir.
Jack Ma’nın kurucusu olduğu Alibaba, Türkiye’de Trendyol’un da sahibi. Ma 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile New York’ta BM tepesi periyodunda görüşmüştü. Fotoğraf: Twitter
BİR FİRMASI DAHA MİLLİLEŞTİRİLMİŞTİ
Peterson Institute’tan analist Martin Chorzempa’nın verdiği bilgilere nazaran daha evvel Ma’nın kurduğu ödeme firması millileştirilerek bankalar ortası ödeme şirketi haline getirildi.
Çin’de özel kesim ile devlet ortasında vakit zaman gergin anlar yaşanıyor. Örneğin geçen yıl inşaat ve altyapı firması Wanda Group’un işvereni Wang Jianlin’in borçları yüzünden birtakım varlıkları sattırıldı ve şirketin kredi borçları ödettilirdi.
Sigortacılık devi Angbang’ın kurucusu Wu Xiaohui dolandırıcılıktan 18 yıl mahpus cezası aldıktan sonra şirkete devlet el koydu.
Devletin şirketlerin üzerindeki eli bu kadar somut olmasına rağmen Ma’nın kurucusu olduğu bir öteki şirket olan Alibaba ve WhatsApp gibisi anlık iletileşme uygulaması WeChat’in sahibi Tencent’e kamunun önemli bir müdahalede bulunmaması dikkat çekiyor.
Hatta periyot dönem bu şirketlerin performansı hükümet üyeleri tarafından da medyada açık açık takdir ediliyordu.
İŞİN İÇİNE PARA GİRİNCE…
Ancak bilhassa internet üzerinden ödemeler ve para trafiği sıklaştıktan sonra bu firmalara da kontrol ağırlaştı. Tencent ve Alibaba’ya özgür piyasa kurallarının çok da geçerli olmadığı Çin’de rekabet soruşturması başlatılması dikkat çekti. Tencent ve Alibaba bu soruşturmaların birçoklarından rakip oyuncuların piyasaya girmesine müsaade vermedikleri gerekçesiyle para cezası aldı.
Ulaşım ve güç üzere alanlarda kamu dışında rastgele bir oyuncunun bulunmadığı Çin’de özgür piyasa iktisadının bir kesimi olan monopolleşme soruşturması açılması uzmanlar tarafından dikkat alımlı olarak yorumlandı.
Öte yandan şirketinin bir kısmını hükümet ile ortayı düzeltmek için devlete vermeyi öneren Ma, 24 Ekim tarihinde hükümeti eleştiren konuşmasının akabinde kamuya açık rastgele bir tertipte konuşma yapmadı ve köşesine çekildi.
Hükümet’in Ma’dan istediği asıl şey ise şirketleri üzerinden yapılan dijital ödemelere ilişkin ayrıntılı bilgiler. Hükümet vakit zaman Ant Group’tan bireylerin para transferlerine ait bilgiler istiyor ve şirket bu istekleri reddedebiliyor. Devlet Lideri Xi Jinping 1 milyar bireye hizmet veren AliPay’in (Ma’ının dijital ödeme şirketi) bu kadar üyenin bilgisine sahip olmasından rahatsız.
Sözcü
