AKP tarafından hazırlanan ve kamuoyunda 4. Yargı Paketi olarak bilinen Ceza Muhakemesi Kanunu ve Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu. Teklife nazaran, katalog cürümlerde tutuklamanın, kuvvetli cürüm kuşkusunun somut kanıta dayandırılması ile mümkün olacağı belirtiliyor. Katalog kabahatler ortasında ‘çocuğun cinsel istismarı’ cürmü da bulunuyor. Bu durum akıllara ‘Çocuklar daha da mağdur olur mu?’ sorusunu getiriyor. Bahse ait hukukçular SÖZCÜ’ye konuştu.

12 YAŞINDAKİ ÇOCUK TAŞA YAZDIĞI YAZIYLA YARDIM İSTEMİŞTİ

Öte yandan geçtiğimiz günlerde Antalya’da 12 yaşındaki bir çocuk ise bir taşın üzerine yazdığı yazıda tecavüz edildiğini belirterek, yardım çığlığında bulunmuştu. Çocuk yeşil alandaki bir taşın üzerine, “Yaşım 12, tecavüz edildim, adım Altun. Hala tecavüz ediliyorum. Lütfen yardım edin” yazarak yardım istemişti. Toplumsal medyadaki reaksiyonların akabinde, mağdur çocuğu istismar ettiği gerekçesiyle gözaltına alınan kuşkulu tutuklanmıştı.

İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Lideri Avukat Aşkın Topuzoğlu

MANEVİ BULGULARI DA HATIRLATTI

Çocuğun istismara uğradığını uzun mühlet söyleyemebildiğinin altını çizen İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi Lideri Avukat Aşkın Topuzoğlu, şunları söyledi:

– Somut ya da fiziki bulgulara rastlanmadıysa şayet, manevi bulguların kıymetlendirilmesi temel alınıyor. Bu durumda çocuk, Üniversite Hastanelerinin Çocuk Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kısmında takip ediliyor. Manevi bulgular içeren, çocuğun istismarının varlığını inceleyen raporlar ile ‘kuvvetli kuşku var’ olarak bedellendiriliyor. Üniversite hastanelerine ek, çocuk istismarını tedbire merkezler, isimli tıp, mahkemede bulunan psikolog, pedegog ve toplumsal hizmet uzmanlarının hazırladıkları raporlar da manevi bulguları oluşturur. Ayrıyeten çocuğun görüşlerine prestij edilebilirliği konusundaki araştırma ve raporla kuvvetli kuşku sebebi oluşur.

ÇOCUKLAR UZUN VAKİT SONRA SÖYLEYEBİLİYOR

Avukat Topuzoğlu somut kanıtların varlığının ise her vakit mümkün olmadığını kaydederek, şöyle devam etti:

– Somut kanıtlar ise istismarın yapıldığı andaki izler, fiziki bulgulardır. Bunlar her vakit mümkün olamayabiliyor. Çocuk istismara uğradığını uzun müddet sonra söyleyebilir. Bu durumda somut kanıt varlığı mümkün değil. Bu durum çocuk açısından bakıldığında, çocuğun üstün faydası açısından örtüşmeyen durum ortaya çıkarmakta. Günümüzde çocuk istismarı olaylarının bu kadar arttığı devirde, çocuklar açısından faydalarının gözetilmediği yasal düzenleme olduğunu düşünüyorum. Çocuğun üstün faydası temel alınmalıdır. Bu durumda hak ihlalleri kelam konusu olacaktır. Çocuklar uzun vakit sonra söyleyebiliyor ya da bir vesile ile öğrenebiliyoruz. Bu süreçte somut olgulara rastlanamayabiliyor. Zira çocuk korkuyor olabilir, tehdit ediliyor olabilir, istismarcı ile tıpkı ortamda bulunuyor olabilir.

Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Uğraş Derneği (UCİM) Türkiye Yapılanma Sorumlusu ve İstanbul Hukuk Koordinatörü Avukat Bilge Kaan Özkan

TUTUKLAMA YAPILMASI NEREDEYSE İMKANSIZ HALE GELECEK

Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Gayret Derneği (UCİM) Türkiye Yapılanma Sorumlusu ve İstanbul Hukuk Koordinatörü Avukat Bilge Kaan Özkan ise görüşlerini şöyle lisana getirdi:

– Gündeme getirilen bu mümkün kanun değişikliği ile çocuklara yönelik cinsel cürümlerden rastgele bir tutuklama yapılması neredeyse imkansız hale gelecek. Tutuklamada imaj, ses kaydı ve sair somut kanıt kriteri aramak, gerçek orantılı olarak mahkumiyet açısından da somut kanıt olmadığı takdirde mahkumiyet verilmemesi sonucunu doğuracak haliyle bu düzenleme Türk Ceza Kanunu’nu da bir nevi kadükleştirip etkisiz kılacak. Yargıtay’ın cinsel kabahatlerde çocuğun beyanının hangi surette ve nasıl alınacağını, hangi kurallara riayet edilerek alınacağını, hangi formüllerle ne formda çürütüleceğini veya destekleyeceğini anlatan yüzlerce kararı var. Somut kanıt kaidesinin getirilmesi tüm bu Yargıtay kararlarının da göz gerisi edilmesi manasına gelir ki bu son derece isabetsiz bir karar olur.

ÇOCUKLARIMIZI SAVUNMASIZ BIRAKACAK BİR DÜZENLEME

– Biz biliyoruz ki cinsel istismar hadiseleri dört duvar ortasında kimsenin gör(e)meyeceği ortamlarda cereyan eder, münasebetiyle kanuna emredici lafz getirerek vilayetle de ‘somut delil’ demek, bu kabahati işleyen şahısların cezasız kalmasının önünü açmak demektir. Yargı paketinin içindeki cinsel cürümlere dair somut kanıt kuralı getirilmesi rastgele bir cinsel cürüm sebebiyle kimsenin cezaevine girmeyeceği şartları yaratma manasına gelir. Bu, ülke çapında; cinsel kabahatleri hür bırakmak olarak yorumlanabilecek ve ne yazık ki kahraman çocuklarımızı savunmasız bırakacak bir düzenleme olacak.

TUTUKLAMA MÜDAFAA ÖNLEMİDİR, CEZA DEĞİL

Avukat Süreyya Kardelen Yarli ise, “Tutuklama bir müdafaa önlemidir, bir ceza değil. Müdafaa önlemleri ortasında da en ağır olan önlemlerden biri. Bu yüzden de aslında Ceza Muhakemesi Kanunu’nda (CMK) ve Türk Ceza Hukuku’nun mantığında tutuklamanın istisnai olarak kullanılması gerektiği, son deva olarak müdafaa önlemi manasında başvurulması gerektiği görüşü hakimdir. Mevcut CMK’nın 100. hususunda, yani tutuklama önlemlerinin düzenlendiği hususta, mevcut belgede kuvvetli kabahat kuşkusunu gösteren somut kanıtlar ve bir tutuklama sebebi varsa, kuşkulu ya da sanık hakkında tutuklama kararı verilebililir. Lakin ‘kesin verilir’ denmiyor. Burada takdir hakime bırakılıyor” tabirlerini kullandı.

Avukat Süreyya Kardelen Yarli

TUTUKLAMA İÇİN İKİ OLGU BİR ORTADA OLMALI

Tutuklama için iki olgunun bir ortada olması gerektiğini belirten Avukat Yarli, şunları söyledi:

– Bunlardan biri kuvvetli hata kuşkusunun varlığını gösteren somut kanıtlar, biri de bir tutuklama nedeninin bulunması. Kanun ‘ve’ dediği için biri olsa da olur olmasa da olur üzere bir mana güdemiyoruz. Burada devam eden hususta birtakım katalog hatalarda kuvvetli kuşku sebeplerinin varlığı halinde tutuklama nedeni sayabilileceği belirtiliyor. Temel değişiklik burada geliyor. Buradaki katalog hataların ortasında çocuğun cinsel istismarı kabahati da var. Mevcut yapılacak düzenlemede ise şunu söylüyorlar, CMK 100. unsurun 3. kısmında, ‘söz konusu cürümlerin işlendiği konusunda somut kanıtlara dayanan kuvvetli kuşku sebeplerinin varlığı halinde tutuklama nedeni varsayılabilir’ diyor.

– Tutuklayabilmek için hem kuvvetli hata kuşkusunun olması lazım somut kanıta dayanan ve hem de bir tutuklama nedeninin olması lazım. Fakat uygulamada katalog kabahatler için sulh ceza yargıçları tarafından yalnızca tutuklama nedeni üzerinden gidip tutuklandığı için, aslında tutuklamanın biraz daha zorlaştırılması hedefiyle getirilen bir düzenleme var. Bu yalnızca çocuğun cinsel istismarı açısından değil, bütün katalog hatalar açısından etkilenecek bir şey. Ceza hukuku mantığı açısından aslında olması gereken nokta bu. Aslında tutuklamada hakime bir yetki, alan ve takdir bırakılıyor. Yargıçlar, çocuğun beyanı güvenliyse, inandırıcıysa, esasen çocuğun beyanını tek somut kanıt olarak kabul edip, yan kanıtlara bakmadan beyan üzerinden tutuklama kararı verebiliyordu. Yeniden birebir hakim, yeniden beyana dayanarak tutuklamayı takdir yetkisiyle gerçekleştirebilir” yorumunda bulundu.

UCİM LİDERİ SAADET ÖZKAN DA REAKSİYON GÖSTERDİ

UCİM Saadet Öğretmen Çocuk İstismarı ile Gayret Derneği Lideri Saadet Özkan ise toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Çocuklar müdafaasız alanlarda yakınlarından istismara uğrarlar, bu karar istismara maruz kalmış çocukların mağduriyetini artıracaktır. @adalet_bakanlik ndan açıklama bekliyoruz. #çocuğunbeyanı kanıttır. Her konuta kamera mı takalım @yucelceylancom @ucimorg” tabirlerini kullandı.

Sözcü