28. Adana Altın Koza Sinema Şenliği Dünya Sineması kısmında bu yıl Berlin, Cannes ve Venedik sinema şenliklerinde yarışmış savlı ve seçkin 10 sinema yer alıyor. Günümüz sinemasının büyük ustalarının imzasını taşıyan sinemaların yükte bulunduğu seçkideki altı sinemanın Türkiye prömiyeri Adana’da yapılacak.

KAHRAMAN

İranlı Aşgar Farhadi’nin 2021 Cannes Sinema Festivali’nde Heyet Büyük Mükafatı kazanan yeni sineması “Kahraman/Ghahreman”da kriz karşısında verdiğimiz reaksiyonlarla insanlık hallerimizi irdeliyor. Borçlarını ödeyemeyen bir hatalı tesadüfen bulduğu altınlarla ne yapar sorusundan hareket ederek borçlarını kapatmak ile bulduğunu sahibine iade ederek kahraman olmanın dayanılmaz cazibesi ortasında kalan karakterlerinin ahlaki bir çıkmazda debelenmesini anlatıyor. “Bir Ayrılık” ve “Satıcı” sinemalarıyla Yabancı Lisanda En İyi Sinema kolunda iki Oscar kazanan direktör sinemasının en güçlü tarafını ortaya çıkarıyor ve her trajedide gördüğü ahlaki çelişkiyi sergiliyor.

KUMARBAZ

Paul Schader’ın merakla beklenen “Kumarbaz/Card Counter”ı Adana Altın Koza Sinema Şenliği Türkiye prömiyerleri ortasında. Senaryosunu yazdığı kült sinema “Taksi Şöförü”ndeki üzere tansiyon doruktayken kefaret misali derin sıkıntılara baş yorduğu sinemanın imalcisi kadim dostu Martin Scorsese. Eski asker yeni kumarbaz rolünde Oscar Isaac performansıyla isminden oldukça kelam ettirdi. Kart saymadaki hüneri ve aralıklı halleriyle Amerika’nın türlü kumarhanelerini dolaşırken genç bir adamla (Tye Sheridan) karşılaşıyor ve karşılarına çıkan eski bir düşman nedeniyle Ebu Graib misali savaş kabahatlerine uzanan geçmişle yüzleşmek zorunda kalıyorlar. Kefaret kadar bağışlamanın da değerli olduğu sinemada Williem Dafoe üzere tecrübeli ve Tiffany Haddish üzere yeni isimler de oynuyor.

MEMORİA

Altın Palmiye sahibi Apichatpong Weerasethakul, “Memoria” ile Cannes’dan bu yıl da Heyet Mükafatı ile döndü. Taylandlı usta yeni sinemasında klişe tabirle ‘anlatılmaz yaşanır’ denebilecek eşsiz bir sinema tecrübesi vadediyor izleyicilere. Ünlü oyuncu Tilda Swinton’ın canlandırdığı İskoç bayanın, Kolombiya’daki farklı yerlerde duyduğu seslerin müsaadeden gitmeye karar vermesiyle başlıyor her şey. Evvel bu sesleri izleyici üzere dünya gözüyle anlamlandırmaya çalışsa da tabiattan ve münasebetiyle ortak hafızadan kopuk, bütünü modüllere ayırarak kavramaya çalışmanın beyhude gayretini idrak ediyor… Weerasethakul, izleyiciyi de kahraman misali kendini inanılmaz hassas ritim hissiyle ilerleyen sinemaya kaptırıyor.

HER ŞEY YOLUNDA

Direktör François Ozon olunca babalarının felç geçirdiğini öğrenen iki kız kardeşin yaşadığı problemleri ve trajediyi katlanılabilir kılan bir mizahla izliyoruz. Muzip yeteneğin yeni sineması “Her Şey Yolunda/Tout s’est bien passé” aileye dair karmaşık ve mutsuz alakaların, mevt kalım sorunlarının ve gündelik işlerin hesabını incelikli bir senaryoyla kuran Ozon, şahane bir oyuncu takımı kurmuş: Olgunluk periyodundaki hoş Sophie Marceau, mevt döşeğindeki baba rolünde tecrübeli André Dussollier, mutsuz anne olarak göz kamaştırıcı Charlotte Rampling, İsviçreli bayan rolünde efsanevi Hanna Schygulla öne çıkıyor.

KONUT MAHPUSU

Toplumsal medyadaki rastgele bir tenkit hayatınızı karartabilir mi? Ardından temelsiz halde memleketler arası bir fondan gelen parayı zimmetinize geçirdiğiniz suçlamasıyla karşılaşabilir misiniz? Rus sinemasının genç yeteneklerinden Aleksey German Jr. tabir özgürlüğüne dair karanlık konuları kara mizahla anlattığı “Ev Hapsi/Deli” isimli yeni sinemasıyla karşımızda. Bir üniversite profesörünün (usta Gürcü aktör Merab Ninidze) belediye liderini yolsuzlukla suçlamasıyla başlayan olaylar, resmi makamların reaksiyonuyla büyüyor; günümüzde aydın ve sanatkarların iktidarla bitmeyen imtihanına bir örnek teşkil ediyor. Bir apartman dairesi içinde geçen sinema, özür dilemesi için baskı yapan ailesi ve dostlarına direnirken prensiplerini savunmaya çalışan profesörün izleyiciye hiç de uzak olmayan sıkışık hallerini sergiliyor.

AHİD’İN DİZİ

Altın Koza’nın Türkiye prömiyerlerinden biri de İsrailli direktör Nadav Lapid’in imzasının taşıyan, bu yıl Cannes’da Heyet Mükafatı kazanan “Ahid’in Dizi/Ha’berech”. Lapid, her vakit olduğundan daha isyankâr ve öfkeli bir ruh halini yansıttığı sinemasında, ülkesindeki yaratıcı özgürlüğün hudutlarını tespit ediyor. İki yıl evvel Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı kazandığı “Eşanlamlılar”da olduğu üzere varoluş problemine de baş yoran sinemasında, çöldeki bir yerleşime sinemasını sunmaya giden İsrailli bir sinemacıyı takip ediyor. Karşılaştığı Kültür Bakanlığı görevlisiyle yaşadıkları ve ülkenin ülküleri ile çatışan yaratıcılığı sorgulayan direktörün şahsen söylediği üzere sansürün türlü yüzleri var: “İsrail’de sinemacıları Rusya’da olduğu üzere mahpusa atmazlar. ‘Bu kadar siyaset kâfi, aile problemlerini konuşalım,’ derler”.

YANGIN GECESİ

Kızların makul bir yaştan sonra saçlarını erkek çocuğu üzere kestikleri, lakin kendi ortalarında bayan elbiseleri giyebildikleri ve tehlike anında kazdıkları yere sakladıkları Meksika dağlarındaki bir yerleşim bölgesindeyiz. Belgeselci bayan direktör Tatiana Huezo’nun bu yıl Cannes’da büyük övgü toplayan birinci uzun metrajlı sineması “Yangın Gecesi/Noche de fuego”, Jennifer Clement’in 2014 tarihli romanından uyarlanmış.

YUMRUKLARI GEMŞETMEK

Cannes Sinema Şenliği Makul Bir Bakış kısmının büyük mükafatını kazanarak, Kafkasya sinemasının son yıllardaki tırmanışına bir sefer daha dikkat çeken “Yumrukları Gevşetmek/ Razzhimaya Kulaki” Altın Koza’nın kaçırılmayacak sinemaları ortasında yer alıyor. Kuzey Osetya’daki isli puslu bir sanayi kasabasında geçen sinemada yetenekli direktör Kira Kovalenko, ataerkil tertipten kaçmaya çalışan bir genç kızın çırpınışlarını gereksiz duygusal çalkantılara girmeden uzaklıklı bir incelikle aktarıyor.

HAFIZA KUTUSU

“Hafiza Kutusu/Memory Box”, 1980’lerde Beyrut’ta bir arkadaşa emanet edilen kutunun günümüz Montreal’ine ulaşmasıyla başlıyor. Bu yıl Berlin Sinema Şenliği’nde Altın Ayı için yarışan sinema, hatırlamanın tabiatı ve ferdî tarih üzerine duygusal olduğu kadar ufuk açıcı bir tecrübe. Bilhassa hafıza üstüne sinemalarıyla tanınan usta direktörler Joana Hadjithomas ve Khalil Joreige, Beyrut iç savaşı devrinden günceler, kaset ve fotoğraflar eşliğinde seyirciyi de bir vakit seyahatine çıkarıyor.

EARWİG’İN SİHİRLİ MÜZİĞİ

Altın Koza okul çağındaki izleyicileri de unutmadı. Japon canlandırma sinemasının büyük ustası Hayao Miyazaki’den bayrağı devralan Gozo Miyazaki’nin “Earwig’in Sihirli Şarkısı/Âya to majo” isimli sineması programın Türkiye prömiyerleri ortasında yer alıyor. Efsane Japon animasyon kurumu Studio Ghibli’den gelen, fantastik bir alemde geçen bu sinemanın karakterleri dünyalar tatlısı, zeki bir yetim kız, esirgeyici anne kılığında bir cadı ve yegane kurtarıcı olarak konuşan bir kedi!

Sözcü