Merkez Bankası’nda (TCMB) lider değişiminin güç ve yeni kazanılmaya başlanan kredibilite yerine soru işaretleri ve itimat kaygılarını getirirken yatırımcılar artan risklere dikkat çekerek TL varlıkları yine fiyatlıyorlar.

TL dün dolar karşısında yüzde 10’a yakın kıymet kaybederken borsa ve bankacılık endeksi de emsal halde yüzde 10 paha kaybı yaşadı. Bu TL için son 20 yılda görülen en büyük ikinci piyasa hareketi.

BIST100 Endeksi güne beklentilerin üzerinde bir düşüş hareketi ile başladı. Açılış 74,36 puan düşüşle 1304,89 puandan gerçekleşti. Devre kesici sistemi devreye girdi.

Türkiye’nin 10 yıllık gösterge tahvil getirisinin 500 baz puan üzerinde yükselişle yüzde 19’u aşması ayrıyeten bankacılara nazaran büyük bir telaş kaynağı.

Yabancı yatırımcılar kasım ayı başında iktisat idaresindeki değişim sonrası Türkiye piyasalarında konumlarını yaklaşık 20 milyar dolar artırdılar. Bunun 4 milyar doları lokal tahvil piyasasında yaşandı. Birebir periyotta sonlu bir ölçü pay girişi 16 milyar dolar civarında swap girişi de yaşandı.

Yabancıların bu adımlarla TL cinsi iç borçlanma içerisindeki hissesi kasım başından mart ortasında kadar yüzde 3’lerden yüzde 6’lara yükseldi. Bu sert bir yükseliş olsa da yalnızca birkaç yıl evvelki yüzde 20-25’li düzeylerden epey uzak. Fakat piyasalardaki genel beklenti yılın ortasında yabancı hissesinin yüzde 10’a ulaşabileceği formundaydı.

BELİRSİZLİK ARTTI ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK AZALDI

Türkiye’ye kasımdan itibaren giriş yapmış yatırımcılar dün varlık kıymetlerinde büyük kayıplar yaşadı. Yatırımcılar Türkiye’de iktisat siyasetlerinin önümüzdeki devirde nasıl şekilleneceğini tam olarak kestiremediklerini belirtiyorlar. Yatırımcılara nazaran Türkiye iktisadı için belirsizlikler arttı öngörülebilirlik azaldı.

Tüm bu telaşlar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, misyonda kaldığı beş aydan kısa müddette 875 baz puan faiz artışına giden Naci Ağbal’ı Merkez Bankası (TCMB) başkanlığı vazifesinden almasının akabinde geldi. Erdoğan, Ağbal yerine kendisi üzere yüksek faizi eleştiren Profesör Tabip Şahap Kavcıoğlu’nu atadı. Vazifeden alma beklentilerin üzerinde 200 baz puanlık faiz artışından yalnızca iki gün sonra geldi.

AKP’DEN ÖZGÜR PİYASA VURGUSU

Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan ve AKP’de iktisattan sorumlu Genel Lider Yardımcısı olan Nurettin Canikli “serbest piyasa mekanizmasından” uzaklaşılmayacağına dikkat çekti.

Canikli sermaye hareketlerindeki liberalizasyonu “kırmızı çizgi” olarak tanımladı.

İşlemcilere nazaran TL’de dün, geçmiş periyotta görülen rezerv satışı üzere piyasa kuralları dışında bir uygulama ya da fiyatlama görülmedi. Önümüzdeki devirde yabancıların Türkiye piyasalarındaki hissesini artırmayacağı bir senaryoda yaşanacak piyasa reaksiyonuna iktisat idaresinin nasıl karşılık vereceği de değerli bir soru işareti.

KİMİ YATIRIMCILAR SERMAYE DENETİMİNDEN KAYGILI

Analistler son iki yılda TCMB’nin kamu bankaları aracılığıyla gerçekleştirdiği rezerv satışı, etkin rasyosu ve swap kısıtlamaları uygulamaları üzere piyasaya müdahalelerin yapıldığına dikkat çekiyor. Piyasa fiyatlamalarındaki olumsuz beklenti ve fiyatlamalarında tıpkı müdahalelerin tekrar yaşanabileceğinden tasa ediyorlar.

Çok daha sonlu olsa da tekrar de kimi yatırımcılar vakit zaman gündeme gelen lakin AKP periyodunda hiç uygulanmayan sermaye denetimi telaşlarını de lisana getirdiler. Misal görüşler geçmiş yıllarda da birçok sefer oluştu lakin tekraren reddedildi ve hiç uygulanmadı. İktisat idaresi dün de bu istikametteki uygulamaları reddetti.

TCMB Lideri Kavcıoğlu birinci açıklamasıyla rutin tarih olan 15 Nisan’dan evvel bir faiz indirimi yapılabileceğine yönelik piyasa telaşlarını giderdi. TCMB’nin bir sonraki PPK kararı 15 Nisan tarihinde. Bankacılar hafta sonunda bu tarihten erken bir PPK ile faiz indirimi yapılıp yapılmayacağını anlamak için Kavcıoğlu’nun birinci açıklamasını beklediklerini söylemişlerdi.

Bankacılara nazaran mevcut siyaset faizinin yüzde 19’da bulunması ise satış baskılarını sınırlayan bir etken.

RESMİ AÇIKLAMA YOK

Piyasalar siyasalların sürece ait yorumlarını beklerken Ağbal’ın neden vazifeden alındığına dair resmi bir açıklama yapılmadı. Husus hakkındaki birinci yorum Canikli’den geldi.

Canikli, “Hükümetin, optimal olumlu gerçek faiz düzeyinin belirlenmesinde para siyaseti araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de iktisada büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası liderini değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir” dedi.

Türkiye’nin 5 yıllık kredi iflas takası primi (CDS) Kasım 2020’deki 570 baz puandan 300 baz puanın altına kadar geldikten sonra dün 150 baz puan kadar yükseldi. (Reuters)

Sözcü