Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), ‘Covid-19 periyodunda bayan iş gücünün görünümü’ başlıklı bir raporu bugün kamuoyuyla paylaştı.
Raporda, “Kadınların ömrün her alanında karşı karşıya kaldığı eşitsizlik ve ayrımcılık Covid-19 periyodunda çalışma hayatında daha da besbelli hale geldi” denildi.
Raporda yer verilen bilgilere nazaran, geniş tarifli işsizlik oranı Kasım 2020 periyodunda toplamda yüzde 28,8, erkeklerde yüzde 24 olurken, bayanlarda bu oran yüzde 37,7 olarak gerçekleşti.
Öte yandan, Covid-19 nedeniyle işbaşında olan bayanların sayısının ve çalışma müddetlerinin düşmesi nedeniyle Kasım 2020 devrinde 1 milyon 75 bin bayan iş kaybı yaşadı. Öteki bir tabirle işten çıkarma yasağı nedeniyle işbaşında olmayanlar istihdam içinde göründü lakin fiilen iş yapmadı. Böylelikle Covid-19 tesiriyle revize geniş tarifli işsizlik ve iş kaybı oranı bayanlarda yüzde 43 olarak gerçekleşti
BAYANLARDA İŞ GÜCÜ VE İSTİHDAM KAYBI DAHA FAZLA
TÜİK bilgilerine nazaran toplam iş gücü son bir yılda 1 milyon 406 bin azalarak 32 milyon 477 binden 31 milyon 71 bine geriledi. İş gücünde toplam azalış yüzde 4,3 oranında oldu.
Lakin bu azalışa cinsiyet bazında bakıldığında bayan iş gücünde daha büyük bir daralma yaşandığı görülüyor.
Kasım 2019’da 1 milyon 755 bini işsiz ve 8 milyon 639 bini istihdamda olmak üzere toplam olarak 10 milyon 596 bin bayan iş gücündeydi. Covid-19 salgınından bu yana 867 bin bayan iş gücünden çekildi ve bayan işgücü 9 milyon 729 bine geriledi.
Bayan iş gücündeki gerileme yüzde 8,2 oranında gerçekleşti.
2019 Kasım’da 21 milyon 881 bin olan erkek işgücü sayısı bir yılda 538 bin azalarak Kasım 2020’de 21 milyon 343 bin oldu. Erkek işgücü ise yüzde 2,5 oranında azaldı.
Böylelikle bayanlar son bir yılda erkeklere nazaran iş gücü piyasalarından daha fazla çekildi.
Bayanların iş gücüne katılma oranında da beklendiği üzere önemli düşüş meydana geldi.
Kasım 2019’da yüzde 33,9 olan bayanların işgücüne katılma oranı son bir yılda 3,3 puan azalarak yüzde 30,6’ya geriledi.
HER DÖRT BAYANDAN YALNIZCA BİRİ İSTİHDAMDA
Ekonomik krizin ve Covid-19’un tesiriyle istihdamda yaşanan azalış bayan istihdamında daha çarpıcı bir halde görülüyor.
TÜİK’e nazaran Kasım 2019 devrinde yüzde 45,6 olan istihdam oranı, Kasım 2020’de 2,7 puan azalarak yüzde 42,9’a geriledi. Kasım 2019’da yüzde 63,3 olan erkek istihdam oranı son bir yılda 3,1 puan azalarak yüzde 60,2 oldu.
Bayan istihdam oranı ise Covid-19 salgınından bu yana 2,3 puan azalışla 28,3’ten yüzde 26’ya düştü. Böylelikle Kasım 2020 periyodunda her dört bayandan sırf biri istihdamda olabildi.
Kasım 2019’da 8 milyon 841 bin kişi olan istihdam edilen bayanların sayısı son bir yılda 571 bin kişi azalarak 8 milyon 270 bine düştü.
Böylelikle son bir yılda istihdam edilen bayanların sayısı yüzde 6,5 azaldı. Bu oran genelde yüzde 3,9, erkeklerde ise yüzde 2,7 oldu. Halihazırda düşük olan bayanların istihdam oranı Covid-19 periyodunda daha da azaldı.
KAYIT DIŞI BAYAN İSTİHDAMINDA BÜYÜK DÜŞÜŞ
Kayıt dışılığın bayanlarda çok daha yüksek olduğu biliniyor. İstihdamda kayıt dışı bulunanların sayısına bakıldığında son bir yılda 716 bin kişilik bir düşüş kelam konusu.
2019 Kasım’da 3 milyon 652 bin bayan kayıt dışıyken Kasım 2020’de bu sayı 2 milyon 936
bin oldu. Böylelikle kayıt dışı çalışan bayanların oranı son bir yılda 5,8 puanlık bir azalışla yüzde 41,3’ten yüzde 35,5’e düştü. Kayıt dışı bayan istihdamı son bir yılda yüzde 20 oranında azaldı.
Kasım 2019’da 19 milyon 327 bin olan istihdamdaki erkeklerin sayısı son bir yılda 531 bin azalışla 18 milyon796 bin oldu. Kasım 2019’da 5 milyon 869 bin olan kayıt dışı çalışan erkeklerin sayısı ise son bir yılda 776 bin kişilik bir düşüşle Kasım 2020’de 5 milyon 93 bin oldu. Böylelikle kayıt dışı erkek istihdamı son bir yılda yüzde 13’lük bir azalış gösterdi.
Kayıt dışı bayan istihdamının pandemi periyodunda çok daha kırılgan hale geldi. Bayan istihdamındaki düşüşün temel olarak kayıt dışı istihdam düşüşünden kaynaklandığı görülüyor.
ÜMİTSİZ BAYANLARIN SAYISINDA PATLAMA
Bilindiği üzere Covid-19’un başlamasıyla dünyada ve Türkiye’de çalışma biçimlerinde değişiklikler meydana geldi. Bu devirde müsaade, dönüşümlü çalışma, meskenden çalışma ve kısa çalışma üzere uygulamalara başvuruldu.
Bu uygulamalar çalışma saatleri ve işbaşında olanların sayısında düşüşlere sebep oldu. Vakte bağlı eksik istihdamda ise devasa bir artış yaşandı.
TÜİK datalarına nazaran Kasım 2019 ve Kasım 2020 ortası periyotta işbaşında olan bayanların sayısı 992 bin kişi azaldı. Kasım 2019’da 8 milyon 639 bin bayan işbaşındayken Kasım 2020’de bu sayı 7 milyon 649 bine geriledi.
Kasım 2019’da 18 milyon 816 bin olan işbaşında olan erkeklerin sayısı ise Kasım 2020’de 1 milyon 225 bin kişi azalarak 17 milyon 591 bine geriledi.
Böylelikle işbaşında olan erkeklerin sayısı son bir yılda yüzde 6,5 azalmışken bayanların sayısı yüzde 11,5 oranında azaldı.
Kasım 2019’da erkeklerde vakte bağlı eksik istihdam sayısı 274 bin iken Kasım 2020’de bu sayı 1 milyon 37 bine yükseldi. Kasım 2019’da 86 bin olan bayanlarda vakte bağlı istihdam sayısı 320 bin kişi artarak Kasım 2020’de 406 bine yükseldi.
Böylelikle vakte bağlı eksik istihdam sayısı son bir yılda erkeklerde yüzde 378,5 ve bayanlarda ise yüzde
472,1 oranında arttı.
Vakte bağlı eksik istihdam istihdamda olup temel işin ve başka işinde/işlerinde 40 saatten daha az müddet çalışmış olup daha fazla mühlet çalışmak istediğini belirten şahıslardan oluşuyor.
Bayan ümitsiz işsizlerin sayısında Covid-19 tesiriyle önemli yükseliş yaşandı. Kasım 2019’da 418 bin olan ümitsiz erkek işsizlerin sayısı bir yılda 451 bin kişi artarak Kasım 2020 devrinde 869 bin kişi oldu.
Kasım 2019’da 297 bin olan ümitsiz bayan işsizlerin sayısı ise son bir yılda 508 bin kişi artarak 805 bine yükseldi. Bu yükseliş, Covid-19 salgınında hanede yaşanan gelir azalışıyla birlikte bayanların iş bulduklarında çalışabileceklerinin göstergesi olabilir.
Ümitsiz erkek işsizlerin sayısı son bir yılda yüzde 108 artmışken bayanlarda bu oran yüzde 171 olarak gerçekleşti.
Sözcü
